دستوری‌شدگی «زمان آینده» در فارسی

با آنکه مفهوم زمان آینده مفهوم جدیدی در حوزه‌ی شناخت بشر نیست، اما رمزگذاری مستقل آن در بسیاری از زبان‌های دنیا پدیده‌ای متأخر است. بررسی رده‌شناختی...

Saturday, December 23, 2017

دستوری‌شدگی افعال ارتقایی در زبان فارسی

مفهوم ارتقا مفهومی برگرفته از نحو زایشی است. مهم‌ترین ویژگی افعالی که حامل این مفهومند عدم نیاز به موضوع بیرونی است. با آنکه اغلب مطالعات این...

Saturday, December 23, 2017

فرایند شبه‌وند‌شدگی در زبان فارسی

دستوری‌شدگی، فرایند تکوین اجزاء نقشی از اجزاء واژگانی است. از آنجا که اجزاء نقشی، مفاهیمی بسیار کلی و انتزاعی دارند، تغییر در معنا، یکی از مهم‌ترین...

Saturday, December 23, 2017

فرایند همکرد شدگی در زبان فارسی

دستوری شدگی و واژگانی‌شدگی از فرایندهای مهمی هستند که به طور عادی هم‌زمان می‌توانند در هر زبانی وجود داشته باشند. از رهگذر دستوری‌شدگی امکانات...

Saturday, December 23, 2017

نقش شناختيِ فعل در بررسي زبان شناسانه

يکي از مباحث مهم در زبان‌شناسي شناختي، تحليل شناختي «فعل» بوده است. زبان‌شناسان شناختي تلاش کرده‌اند تا تحليل شناختي مناسبي از عنصرهاي زباني...

Saturday, July 22, 2017

دبستان نحو در مصر و شام

دولتهای عربی در اندلس سقوط کردند و غربیها (قبائلی از غرب) در سال 898 هـ برابر با 1491 م. بر آخرین شهر آن، غرناطه، نیز مستولی شدند، بدین‌ترتیب...

Friday, November 4, 2016

دبستان نحو در اندلس و مغرب

اعراب در دوران خلافت اموی اندلس را گشودند، فتح آنجا بدست طارق بن زیاد و موسی بن نصیر در سال 92 هـ بود. حکومت آنجا را امیرانی به اسم خلفای اموی...

Friday, November 4, 2016

دبستان نحو در بغداد

عبّاسیان شهر بغداد را احداث کردند و آنجا را پایتخت خود قرار دادند. منصور عباسی به سال 145 هـ آنجا را در کنار رود دجله در منطقه‌ای در نزدیکی مرزهای...

Friday, November 4, 2016

دبستان نحو در بصره و کوفه

سرزمین عراق، محلّ فعّالیتّهای علمی بود. علوم عربی در آنجا به فضل تلاش و کوشش علما پدید آمد، مرکز فعّالیّت علمی در آغاز، دو شهر بصره و کوفه بود...

Friday, November 4, 2016

اهمیت نحو

از قدیم‌ترین زمان‌ها که اقوام مختلف به جمع و تدوین قواعد زبان و ثبت لفظ و معنی کلمات پرداختند، همه‌ی بحث‌های ایشان مبتنی بر یک اصل بود که آن...

Friday, November 4, 2016

انگیزه‌های پیدایش نحو

اعراب در دوران جاهلیت و صدر اسلام به طور طبیعی به زبان خود صحبت می‌کردند و به قواعدی که زبانشان را از خطا مصون نگه دارد و حفظ کند، نیازمند نبودند....

Friday, November 4, 2016

برخورد زبان‏ها

واژه‏‌ی تداخل به معنای تغییر ساختارهای زبانی است که از ورود عناصر بیگانه به عرصه‏‌های بسیار ساختارمند زبان، مانند مجموعه‏‌ی نظام واجی، بخش اعظمی...

Saturday, May 28, 2016

پرهیز از به كار بردن تعبیرهای بی‌سابقه و نادرست در زبان

امروز در رسانه‌ها تعبیرهای تازه‌ای به كار می‌رود كه یا درست نیست، یا به كار بردن آنها ضرورتی ندارد و نوآوری بی‌جایی است. به كار بردن این گونه...

Saturday, December 5, 2015

ضعف تألیف یا سستی ساختار جمله

هرگاه جمله‌ای سست و نااستوار باشد، و از انسجام و پختگی كافی برخوردار نباشد می‌گویند دارای «ضعف تألیف» است. اینك موارد مهمّ ضعف تألیف جمله در...

Saturday, December 5, 2015

جمله‌های مبهم

جمله‌ای را مبهم می‌گویند كه مفهوم روشن و صریحی را به ذهن شنونده نرساند. چنین جمله‌هایی را باید با برطرف كردن ابهام آن به صورت جمله های روشن درآورد....

Friday, December 4, 2015

حشو و تكرار در جملات

حشو به معنی لایی لباس، و پشم و پنبه‌ی لحاف و تشك و هر چیز دیگری است كه با آن درون چیزی را پر كنند. در اصطلاح، حشو به معنی به كار بردن لفظ است...

Friday, December 4, 2015

درازگویی یا اطناب

اگر الفاظ و كلمه‌هایی كه برای بیان مطلبی به كار می بریم، بیش از اندازه‌ی لازم باشد، به درازگویی پرداخته‌ایم، و این كار باعث كسالت شنونده و خواننده...

Friday, December 4, 2015

كاربرد پیوند همپایگی و پیوند وابستگی

هرگاه دو جمله كه در كنار هم قرار گرفته‌اند، از لحاظ لفظی با هم پیوندی نداشته باشند، هریك از آنها را جمله‌ای مستقل و جدا می‌نامیم: دیروز در خانه...

Thursday, December 3, 2015

نكاتی درباره‌ی نهاد و مطابقه‌ی نهاد و فعل

نهاد یا مسندالیه بخشی از جمله است كه درباره‌ی آن خبری داده می‌شود. مثل كلمه‌ی «راستی» در جمله‌ی «راستی موجب رضای خداست»، و كلمه‌ی «خورشید» در...

Thursday, December 3, 2015

كاربرد فعل مجهول

می دانیم كه بعضی از فعل‌هایی كه بر انجام شدن كاری دلالت دارند، جمله‌های دوبخشی می‌سازند: علی آمد. پروین رفت. این گونه فعل‌ها را كه تنها به نهادِ...

Tuesday, December 1, 2015