وحدت و برادري در نهج البلاغه (2)

امير المومنين در نهج البلاغه مي فرمايد: «و الزموا السواد الاعظم فان يد الله علي الجماعه فان الشاذ من الناس للشيطان كما ان الشاذ من الغنم للذئب...

Monday, March 30, 2009

بررسى زندگانى و آثار احمد بن واضح يعقوبى

احمد بن واضح يعقوبى، متوفاى اواخر سده سوم هجرى، از بزرگ ترين مورخان و جغرافى دانان مسلمان است كه در اوج شهرت، هم چنان ناشناخته مانده است. در...

Sunday, March 15, 2009

بررسي تطبيقي و مقايسه‌اي فتوح ابن اعثم‌

اهتمام مسلمانان به نگارش تاريخ صدر اسلام در سده‌هاي نخستين تشكيل جامعه‌اسلامي‌، موجب تأليف كتاب‌هاي فراواني به زبان عربي شد. بسياري از نويسندگان...

Sunday, March 15, 2009

نقش يهود در وقايع تاريخ اسلام

بخش عمده‌اي از تاريخ قرآن، به بازگويي تاريخ بني‌اسرائيل و يهود و رويارويي آنان با پيامبر آخرالزمان پرداخته است و از قوم بني اسرائيل، بيش از بقيه...

Sunday, March 15, 2009

نگاهى به مشكلات تاريخ نگارى با تكيه بر تاريخ بيهقى

اهميت تاريخ در زندگى بشر باعث شده كه همواره گروهى به تحقيق و بررسى آن بپردازند. محققان مى كوشند كه اطلاعات ذى قيمتى را از زندگى مردم در زمان...

Sunday, March 15, 2009

يعقوبى و نظريه «هم شكلى مردم با حاكمان» (2)

قسمت نخست اين نوشتار در شماره پيشين فصلنامه «تاريخ در آينه پژوهش» ارائه شد. در آن جا، كتاب مشاكلة الناس لزمانهم نوشته يعقوبى و نيز نظريه هم شكلى...

Saturday, March 14, 2009

يعقوبى و نظريه « هم شكلى مردم با حاكمان »1

روابط ميام مردم و حاكمان» از شمار موضوعات مهم اجتماعى است كه از ديرباز، صاحبان فكر و انديشه به آن توجه داشته اند. در عصر باستان، براى دانشمندانى،...

Friday, March 13, 2009

شناخت شخصيت و آثار تقى الدّين مقريزى (766 ـ 845 هـ ق)

ابوالعباس تقى الدين احمد بن على مقريزى (766 ـ 845 هـ .ق) از نامورترين مورخان تاريخ مصر در سده هاى هشتم و نهم هجرى قمرى است. مقريزى منسوب است...

Wednesday, March 11, 2009

تاريخ بيهقى

خواجه ابوالفضل محمدبن حسين بيهقى دبير فاضل و مشهور دربار غزنويان يكى از بزرگ ترين مورّخانى است كه نهايت اهميت را براى صحت ضبط و دقت روايات به...

Tuesday, March 10, 2009

جريان‌ شناسي سياسي بني‌ هاشم پس از قيام عاشورا

در مقاله حاضر، با بهره‌گيري از دو مفهوم «پارادايم» و «استراتژي سياسي»، در بعد نظري به كاوش در انديشه و رفتار جريان‌هاي هاشمي پس از قيام عاشورا...

Friday, March 6, 2009

دولت بحران مشروعيت و رقابت‌هاي سياسي

در ميان مجموعه حركت‌هاي اسلامي معاصر، انقلاب اسلامي و نظام جمهوري اسلامي ايران وضعيت خاصّي دارد. زيرا از يك سو يگانه دولت شيعه است كه بر مبناي...

Friday, March 6, 2009

13ربیع الثانی وفات عبدالملک بن هشام

عبدالملك بن هشام بن ايوب حميري؛ مؤلف مشهورترين كتاب درباره سيره پيامبر اسلام (ص) با عنوان «السيرة النبويه» مي‌باشد. از زندگي او اطلاعات كمي در...

Friday, March 6, 2009

قريش و حق حاکميت در اسلام

به دليل اهميت و جايگاه ولايت و رهبرى امت و ضرورت تداوم راه پيامبر اسلام پس از در گذشت او، آن حضرت از همان سال هاى آغازين بعثت تا پايان عمر، به...

Monday, March 2, 2009

حجيت تاريخ

تاريخ، دانشى است كه ملت ها را به گذشته هاى شان پيوند مى دهد و هويت گذشته هر قومى را فراروى نسل كنونى و آيندگان آن مى گذارد. تاريخ، هم چون چراغيست...

Monday, March 2, 2009

روابط علويان و عباسيان‌

در اين مختصر بر آنيم تا روابط دو جانبه ابوطالب و عباس و فرزندان آنان ـ علويان وعباسيان ـ را از عبدالمطلب (متولد حدود 497 ميلادي‌) تا ولي‌عهدي...

Sunday, March 1, 2009

بي هدفي يا بي طرفي در پژوهش‌هاي تاريخي‌؟

بي‌طرفي و بي‌غرضي‌ِ راوي و مورخ را شرط لازم براي مصونيت تاريخ از تحريف و عامل‌جلوگيري از جانبداري و تعصب در گزارش‌هاي تاريخي دانسته‌اند. به همين...

Sunday, March 1, 2009

تحريف تاريخ از ديدگاه شهيد مطهري

تحريف يعني چه؟ تحريف در زبان عربي از ماده ي «حرف» است يعني منحرف کردن چيزي از مسير و وضع اصلي خود که داشته است يا بايد داشته باشد. به عبارت ديگر،...

Tuesday, February 24, 2009

تحولات سياسي ايران و عراق در قرن 5 و6

پس از فرو پاشى امپراتورى ساسانى تعداد زيادى از قبايل عرب راهى سرزمين هاى مَفتوحه شدند و منطقه بين النهرين به بزرگ ترين محل اجتماع قبايل عرب تبديل...

Monday, February 23, 2009

تأملى درآثار و انديشه هاى ابن خلدون

خلدون، جدّ عبد الرحمن، از مردم حضر موت بود كه پس از فتح اندلس به دست مسلمانان، با قوم خود به آن سرزمين هجرت كرد و نخست در قرمونه، سپس در اشبيليه...

Monday, February 23, 2009

ضرورت نگاهى دوباره به سيره معصومان(عليهم السلام)

سيره شناسى و سيره نگارى در عالم اسلامى قدمتى ديرين داشته و سابقه آن به عصر ظهور اسلام باز مى گردد. از همان گاه كه قرآن كريم مسلمانان را به اسوه...

Monday, February 23, 2009