منافع ملي National interest

منافع ملي به رغم جايگاه محوري اش در گفتمان سايست خارجي احتمالاً يكي از مبهم ترين و مناقشه برانگيزترين مفاهيم در بررسي سياست بين الملل است كه...

Thursday, July 10, 2014

معماي زنداني Prisoner's dilemma

مدلي از تعامل اجتماعي كه در مقوله ي كلي نظريه ي بازي ها جاي مي گيرد و نشان مي دهد كه چگونه انتخاب هاي عقلايي (ـــ عقلانيت) افراد مي تواند به...

Wednesday, July 9, 2014

مشروعيت Legitimacy

مشروعيت مفهومي تعيين كننده در علوم اجتماعي است كه به حق، ميانجي اقتدار و قدرت است ولي به خوبي در حوزه ي روابط بين الملل جا نيفتاده است. از آموزش...

Wednesday, July 9, 2014

معماي امنيت Security dilemma

دولت هايي كه در نظام بين المللِ اقتدارگريز به سر مي برند بين مسلح شدن و نشدن بر سر دوراهي قرار دارند: گرچه مسلح نشدن مي تواند امنيت كشور را در...

Wednesday, July 9, 2014

مسابقه تسليحاتي Armes race

اين انديشه كه دولت ها تمايل دارند در واكنش به دشمنان مشهود و رقباي بالقوه شان دست به اجراي برنامه هايي براي تقويت تسليحات خود بزنند در نظريه...

Wednesday, July 9, 2014

مشروط سازي Conditionality

مجموعه ي شرايط و سياست هاي اقتصادي كه صندوق بين المللي پول و بانك جهاني (و ديگر وام دهندگان) انتظار دارند كشور وام گيرنده براي دست يافتن به منابع...

Wednesday, July 9, 2014

مداخله بشردوستانه

مداخله ي بشردوستانه را چنين تعريف كرده اند: «اتكا به زور براي هدف موجه حفاظت از ساكنان كشوري ديگر در برابر رفتاري چنان خودكامانه و همواره سوء...

Wednesday, July 9, 2014

مباحثه بُن نگره ها Inter-paradigm debate

شيوه ي خاصي براي توصيف وضعيت نظريه ي روابط بين الملل كه در دهه هاي 1970 و 1980 رواج داشت و حتي امروزه هنوز به منزله ي ابزاري آموزشي براي سازمان...

Wednesday, July 9, 2014

مجازات ها Sanctions

مجازات ها تمهيداتي تنبيهي هستند كه به منزله ي ابزار قدرت به كار گرفته مي شوند. آن ها را مي توان در مورد هر يك از بازيگران سياست جهان برقرار كرد...

Wednesday, July 9, 2014

مانع غيرتعرفه اي Non-tariff barrier (NTB)

تا دهه 1980، ابزار اصلي دولت ها براي محدودسازي واردات از ديگر كشورها و حمايت از صنايع داخلي، تعرفه بود. تعرفه مالياتي است كه بر كالاهاي وارداتي...

Wednesday, July 9, 2014

گفتمان Discourse

معادل انگليسي واژه ي گفتمان از واژه ي فرانسوي discours و واژه ي لاتيني discursus گرفته است. گي (Gee 1996) به تمايز سودمندي بين دو تعبير از گفتمان...

Tuesday, July 8, 2014

گسترش مردم سالاري Democratization

روند گسترش حركت كشورها به سمت نظام هاي سياسي مردم سالارانه تر. اين روند از ميانه ي دهه ي 1970 و به ويژه از پايان جنگ سرد يكي از گيراترين روندهاي...

Tuesday, July 8, 2014

كنترل هاي سرمايه ‌Capital controls

مجموعه ي گسترده ي تمهيداتي كه حكومت ها براي محدود ساختن جابه جايي سرمايه و پول از اين سو به آن سوي مرزهاي ملي شان مقرر مي دارند. در دوره اي كه...

Tuesday, July 8, 2014

كنترل تسليحات Arms control

كنترل تسليحات را از ديرباز به منزله ي مجموعه تمهيدات هميارانه اي تعريف كرده اند كه دولت ها براي بهبود امنيت مشترك شان در ميان خود مقرر مي دارند....

Sunday, July 6, 2014

كمك خارجي Foreign aid

گرچه تأمين سرمايه از طريق كمك هاي خارجي پس از سال ها افول از نو دارد جان تازه اي مي گيرد: تنش هاي مستمري كه اكنون بين اهداف مختلف و انگيزه هاي...

Sunday, July 6, 2014

كمبود مردم سالاري Democratic deficit

اصطلاح «كمبود مردم سالاري» بيش از همه در چارچوب بحثي مطرح شده كه از دهه ي 1990 بر سر اتحاديه ي اروپا جريان داشت البته به شكل كلي تري نيز به كار...

Thursday, July 3, 2014

كشور نوصنعتي NIC: Newly industrializing country

اصطلاح كشور نوصنعتي در گسترده ترين سطح اشاره به دولت هاي خاصي دارد كه از الگوهاي مشخصي براي رشد اقتصادي پيروي، و به همراه آن، دگرگوني هاي مادي...

Thursday, July 3, 2014

كاربرد پيشدستي جويانه زور Pre-emptive use of force

كاربرد پيشاپيش زور توسط يك دولت برضد دولتي ديگر يا يك بازيگر غيردولتي كه دولت نخست حمله ي آن را قريب الوقوع مي داند. كاربرد پيشدستي جويانه زور...

Thursday, July 3, 2014

قوميت Ethnicity

اصطلاح هايي چون «گروه قومي» و «ستيز قومي» با اين كه معنايي دو پهلو و مبهم دارند رواج گسترده اي يافته اند. بيش تر درگيري هاي مسلحانه بزرگ جهان،...

Thursday, July 3, 2014

قيمومت Trusteeship

انديشه ي قيمومت در جامعه ي بين الملل بر فرضِ وجود رابطه اي پايه مي گيرد كه در چارچوب آن يك شخصيت حقوقي (يك دولت يا سازمان بين المللي)مسئول رفاه...

Thursday, July 3, 2014