قبض و بسط دل در مثنوی

دیده و دل ما در میان در انگشت خداست. این کلام برگرفته از این حدیث نبوی است: «انّ قلوب بنی‌آدم کلها بین اصبعین من اصابع الرحمن کقلب واحد یصرّفه...

Saturday, July 9, 2016

چشش، کشش، کوشش

همیشه اصل، فرع خود را می‌جوید. این سنت الهی است؛ مثلاً از بازگشت اجزاء به اصل خود، وضع ذرات آب است. باد می‌وزد و این ذرات را به صورت بخار و بعد...

Saturday, July 9, 2016

گفت‌وگو با مهرانگیز هستی در مثنوی

ای یار عزیز و مهربان و‌ای کسی که در دل‌ها محبت می‌کاری! من بدون دیدار تو لحظه‌ای آرام و قرار ندارم. هنگام روز، مایه‌ی روشنی و تلاش و تاب و توانم...

Saturday, July 9, 2016

سبب‌سازی و سبب‌سوزی حق در مثنوی

پادشاه جهود، آتشی بر پا کرده و بتی در کنار آتش نهاده بود و می‌گفت: هر کس به این بت سجده نکند به آتش انداخته می‌شود. زنی را با فرزندش آورد و فرزند...

Saturday, July 9, 2016

بانگ اَلست در بیان مثنوی

«ذوق»، نخستین ادراکات ما از عالم معناست. «أَلَسْتُ» اشاره به آیه 172 سوره اعراف است که در ازل همه آفریدگان؛ خدایی خدا را قبول داشته‌اند. مولانا...

Saturday, July 9, 2016

بانگ اضداد و عدل الهی در مثنوی

مولانا دوگونه آدمی را به آهن و کاه تشبیه می‌کند: مردِ راه حق مثل آهن فقط مجذوب حق می‌شود و ان‌که در راه حق نیست هر کششی او را می‌رباید. «پهلوی...

Saturday, July 9, 2016

شرح خانه‌ی غیب در مثنوی

مولانا در این ابیات، هستی مطلق شاه و تجلی او در عالم صورت، یا رحمت حق و قهر حق را به صورت دو جریان موازی در کنار یک‌دیگر می‌آورد. «محو» همان...

Saturday, July 9, 2016

مست شراب ربانی

رفتن ما رفتن جسم و قدم نهادن و برداشتن نیست. لذت این سیر هم جنبه‌ی صوری ندارد، زیرا سیر و سلوک عرفانی، روحانی است و حرکت با پای روح است و هر...

Saturday, July 9, 2016

خط حفاظتی پروردگار در مثنوی

سخن در مورد کرامت شیبان و معجزه‌ی هود، برای بیان این حقیقت است که در پناه حق و واصلان می‌توان از بسیاری بلاها در امان بود. برای مولانا این حقیقتی...

Saturday, July 9, 2016

نیایش و تسبیح موجودات در مثنوی

درخت‌زار و چمن‌زار، بدون زبان، شکرِ آب و شکرِ عدالت بهار نو رسیده را می‌گویند. طبیعت جامه‌های نو پوشیده و خرامان و رقص‌کنان و عطرافشان جلوه‌گری...

Saturday, July 9, 2016

نوازش‌های پنهانی پروردگار در نگاه مثنوی

این دیگر چه حکمتی بود که من قبله و کان مراد خویش را بیرون از خانه پنداشتم و بدین‌سان هم گراه شدم و هم وقتی به گنج در خانه‌ام پی بردم شادمان شدم....

Saturday, July 9, 2016

معیّت حق با بنده و بنده‌ی آگاه با حق

این‌که خداوند در هر لحظه‌ای همراه بندگان است، حقیقتی است که فقط می‌توان با سلوک حقیقی دریافت. چگونه امکان دارد که من به اسرار معیت خداوند واقف...

Monday, July 4, 2016

پرتو إفاضات کمالیه حضرت حق در بیان مثنوی

منظور این است که کمال و جمال و قدرت مخلوقات، مدد و جلوه‌ای از کمال و جمال و قدرت حق است. فاعل مطلق یقیناً از صورت مادی منزه است. صورت در ست او...

Monday, July 4, 2016

قدرت و خلاقیت پروردگار در نگاه مثنوی

صانع منزه از صورت، صورتی می‌آفریند و کالبدی با حواس و آلات مختلفه پدید می‌آورد تا آن صورت، مطابق استعداد خدادادی خود، کالبد را به انجام نیک و...

Monday, July 4, 2016

تراوشات عشق الهی از نگاه مثنوی

وقتی که حضرت حق، گنجینه‌های زمین را تا طبقه هفتم آسمان به انسان کامل بخشیده بود، انسان کامل بدان گنجینه‌ها توجهی نکرد و عرض کرد: پروردگارا! من...

Monday, July 4, 2016

تجلی‌گاه عشق در بیان مثنوی

خانه‌ی دل عارفان بالله از هرگونه نیاز غیر الهی و خواطر نفسانی خالی است و چشم دلشان از جمیع حجاب‌ها مبرّا شده است. از این رو دلشان تجلی‌گاه عشق...

Monday, July 4, 2016

نقاش ازل در مثنوی

آن نقاش ازل که بی‌نشان و بی‌چون و چند است، لحظه به لحظه بر صفحه‌ی اندیشه آنان نقوشی می‌نگارد و پاک می‌کند. چه بر لوح ضمیر انسان دائم احوالی متفاوت...

Monday, July 4, 2016

خواهش‌های عارفانه و عاشقانه از خدا در مثنوی

عارف بالله از خداوندی که برای خلایق شناخته شده است، درخواست‌های فراوان می‌کند و می‌گوید:‌ ای خدایی که در گرما و سرما و در همه حال، ناظر و مراقب...

Monday, July 4, 2016

مناجات بنده با پروردگار در مثنوی

قضیه‌ی وامدار بودن آن غریب، دهان به دهان گشت و مشهور شد. و جوان‌مردِ محل از درد آن غریب ناراحت و متأثر شد. آن جوان مرد برای تأدیه‌ی وام غریب...

Monday, July 4, 2016

خدا با شماست

جمع دزدان بی‌آن‌که سلطان محمود را بشناسند بدو گفتند: ‌ای یار مورد اعتماد، به هر حال تو نیز طبعاً هنر و خاصیتی داری، بگو ببینیم در چه رشته‌ای...

Monday, July 4, 2016