روایت

تشخیص اینکه یک روایت دقیقاً از چه تشکیل شده، کار آسانی نیست. تعاریف زیر را در نظر بگیرید:

Saturday, March 18, 2017

راوی

راوی نوعاً موجود یا عاملی است که داستان را بازگو می‌کند. برخی اندیشمندان (تولان، 2001) معتقدند که این دقیقاً نقش برجسته‌ی صدای گویندگی است که...

Saturday, March 18, 2017

دالّ و مدلول

اصطلاحاتی هستند که زبانشناس سوئیسی، فردینان دو سوسور در توصیف خود از نشانه باب کرد. طبق نظر سوسور، نشانه‌ها مستقیماً با سوژه‌های دنیای واقعی...

Saturday, March 18, 2017

چندوجهیت

«چندوجهیت» اصطلاحی است که نه تنها برای اشاره به موضوع حوزه‌ی پژوهش به کار می‌رود، بلکه در مورد نظریه‌پردازی واقعی درباره‌ی آن هم به کار می‌رود....

Saturday, March 18, 2017

گونه‌هاي سبک‌شناسي

سبک‌شناسي آموزشي دست کم دو شکل دارد: يکي از اين اشکال، سودمندي آموزشي و قابليت سبک‌شناسي براي آموزش (زبان) ادبيات را در بر مي‌گيرد، شکل ديگر،...

Saturday, March 18, 2017

تعدّی

در دستور زبان سنّتی، تعدّی به رابطه‌ی میان فعل و سازنده‌های وابسته در یک پاره جمله یا بند (از جمله مفعول مستقیم و متمّم) اشاره می‌کند. فعلی که...

Saturday, March 18, 2017

تحلیل گفتمان انتقادی

تحلیل گفتمان انتقادی (CDA) ارتباط‌های میان زبان و جامعه را بررسی می‌کند. تحلیل گفتمان انتقادی معتقد است زبان نقش بسیار مهمی در خلق، حفظ و مشروع...

Saturday, March 18, 2017

پیوستگی

پیوستگی به نحوه‌ی ترکیب جملات به وسیله‌ی اتصالات درون متنی در یک متن گفته می‌شود. مفهوم پیوستگی (مانند همان مفهوم انسجام) بسیار مرهون هلیدی و...

Saturday, March 18, 2017

برجسته‌سازی

این «جمله» مؤلفه‌های چندبعدی و زبان‌شناختی را نشان می‌دهد که ورای نشانه‌های (زبانی) هستند، مؤلفه‌هایی که معمولاً انتظار می‌رود در کتابی مرجع...

Saturday, March 18, 2017

پیش فرض و استلزام

پیش فرض و استلزام دو مقوله‌ای هستند که معمولاً در کاربردشناسی برای تبیین زبان کاربردی بحث می‌شود. کاربردشناسی چگونگی تشخیص این دو مفهوم را بررسی...

Saturday, March 18, 2017

استعاره‌ی مفهومی

نظریه‌ی استعاره‌ی مفهومی، مشهور به نظریه‌ی استعاره‌ی شناختی، به طور سنتی با نام جرج لیکاف و مارک جانسون، به ویژه با اثر اصلی آنها یعنی استعاره‌هایی...

Saturday, March 18, 2017

اصول مشارکت زبانی

مفهوم «اصل مشارکت زبانی» (CP) بر پایه‌ی اثر هربرت گرایس (1975) درباره‌ی ارتباطات روزمره بنا شده و عبارت است از اینکه چگونه هنگام برقراری ارتباط...

Saturday, March 18, 2017

استعاره

استعاره در بلاغت و دیگر رویکردهای سنتی به زبان مجازی به عنوان یکی از صنایع بیانی، یا مجاز، تعریف می‌شود و اغلب به عنوان نوعی آرایه‌ی زبانی محسوب...

Saturday, March 18, 2017

استعاره‌ی دستوری

این اصطلاح را هلیدی (1994) برای اشاره به ساختارهای دستوری‌ای وضع کرد که برای انجام وظایف به کار می‌روند که از نظر دستوری معمول نیست. استعاره‌های...

Saturday, March 18, 2017

ارائه‌ی گفتمان

ارائه‌ی گفتمان اصطلاحِ کاربردیِ فراگیری است و به نظر می‌رسد که به گونه‌گونی پدیده‌های فرهنگی - اجتماعی و زبانی اشاره می‌کند. از نظر برخی، این...

Saturday, March 18, 2017

ارائه‌‌ی نوشتار

ارائه‌ی نوشتار - که در آن گفتمان مقدم یا اصلی، بخشی از گفتمان نوشتاری است - عملاً شبیه ارائه‌ها گفتار است. مع‌الوصف از نظر ادعاهای اعتبار استوارتر...

Saturday, March 18, 2017

ارائه‌ی اندیشه

مقیاس ارائه‌ی اندیشه، مقوله‌های مشابهی با ارائه‌ی گفتار و نوشتار دارد، اما کارکردهای شیوه‌های موازی ارائه‌ی اندیشه اساساً متفاوتند. این امر به...

Saturday, March 18, 2017

ارائه‌ی گفتار

همان‌گونه که در جدول «مقیاس‌های ارائه‌ی گفتار» می‌توان دید، ارائه‌ی گفتار دیگران، بسته به پیوند میان گفتمان مؤخر و مقدم، می‌تواند شکل‌های مختلفی...

Saturday, March 18, 2017

ادب

ادب، یکی از حوزه‌های اصلی پژوهش است که کاربردشناسان زبان برای مدت زمانی با آن سروکار داشته‌اند. در این حوزه انبوهی از آثار منتشر شده (برای نمونه...

Saturday, March 18, 2017

اختیاری (قراردادی) بودن

این ویژگیِ زبان شفاهی بشر است که نشانه‌ی زبانی به عنوان یک قانون، اختیاری (یا قراردادی) است به این مفهوم که هیچ پیوند ذاتی میان دالّ و مدلولش...

Saturday, March 18, 2017