مثنوی و شرح شیدایی و حیرانی

نباید مسئله معرفت الهی را با خود و با امکان و ادراک خود قیاس کرد؛ زیرا ما را از حقیقت دور می‌کند. در مورد سرگذشت حضرت موسی آمده است که او خضر...

Saturday, July 2, 2016

سرمنزل معرفت در بیان مثنوی

مصراع «چون که چشمت را به خود بینا کند» دو گونه تعبیر می‌پذیرد: الف) چون پروردگار، چشم را به معرفت و شناخت خودش بینا و روشن کند. ب) به شناخت خودت...

Saturday, July 2, 2016

شراب معرفت از نگاه مثنوی

ساقی به فقیه، شراب تعارف کرد، ولی او نپذیرفت و با خشم و غضب از شاه و ساقی رخ بر تافت که در تمام عمرم لب به شراب نزده‌ام. چنان از شراب نفرت دارم...

Saturday, July 2, 2016

بیان اسرار عرفانی در مصنوی

عارفان بالله، اسرار الهی را با اصطلاحاتی خاص بیان می‌کنند تا انسان‌های سطحی‌نگر را برنیاشوبند. اهل الله برای تبادل آراء در میان خود اصطلاحاتی...

Saturday, July 2, 2016

سخن و بازگشایی درِ حکمت الهی

مولانا زبان به ستایش پروردگاری می‌گشاید که قدرت او در باطن بندگان آثار شگرفی دارد. پروردگار همان پاکیزه معماری است که می‌تواند در عالم غیب از...

Saturday, July 2, 2016

نامه عمرم

تمام نامه عمرم سیاه گردیده که شغل روز و شب من گناه گردیده برای این‌که بیایم به توبه‌ای سویت دو چشم ناز و قشنگت به راه گردیده

Saturday, July 2, 2016

نشانی نیست

ز کاروان سفر کرده‌ام نشانی نیست برای گفتن درد دلم زبانی نیست برای این‌که به کوی حبیب خود برسم من غریب چه سازم که کاروانی نیست

Saturday, July 2, 2016

میسر نشود

دیدن روی تو آسوده میسر نشود این عطا بر من آلوده مقدر نشود ادبم رنگ ریا دارد و بی اخلاصم عملم همقدم امر تو دلبر نشود

Saturday, July 2, 2016

مياندار نگاه من و تو

هست تا اشک میاندار نگاه من تو درنیفتند به هم خیل سپاه من تو چشم معمار تو برداشت ز جا بیتم را که دو مصرع نشود حائل راه من تو

Saturday, July 2, 2016

ناله سه تار بگريم

بزن رفيق كه با ناله سه تار بگريم به سوز و ساز تو چون ابر نوبهار بگريم بزن رفيق كه در روزگار يار نديديم ز يار شكوه كنم يا ز روزگار بگريم

Saturday, July 2, 2016

ماه من

تا به كى در پرده مانى ماه من! روشنگرى كن تا كنى هر دلبرى را عاشق خود، دلبرى كن جلوه‌اى كن! زهره را چون ذرّه محو خویش گردان رخ نما و مشترى را...

Saturday, July 2, 2016

من که باشم

من که باشم که بر آن خاطر عاطر گذرم لطف‌ها می​کنی ای خاک درت تاج سرم دلبرا بنده نوازیت که آموخت بگو که من این ظن به رقیبان تو هرگز نبرم

Saturday, July 2, 2016

من کیم قلب وجودم

من كیم قلب وجودم من كیم جان جهانم من كیم نور عیانم من كیم سر نهانم من كیم كهف حصینم من كیم مهد امانم من كیم مولای خلقت در زمین و آسمانم

Saturday, July 2, 2016

مه تابان

آمد شب و تو، ای مه تابان نیامدی جان بر لب آمد و تو ای جان نیامدی مرغان به آشیانه ز صحرا پریده‌اند اما تو ای همای شبستان نیامدی

Saturday, July 2, 2016

مأواى تو چشمم

اى آن كه بود منزل و مأواى تو چشمم بازآ! كه نباشد به جز از جاى تو چشمم در راه تو، با ديده حسرت نگرانم دارد همه دم شوق تماشاى تو چشمم

Saturday, July 2, 2016

گوهر شب چراغ یا روح معرفت‌یاب در مثنوی

در شب تاریک این زندگی مادی، گوهر شب چراغ در گِل پوشیده می‌شود، همان طور که روح معرفت‌یاب در وجود خاکی انسان نهفته است. مولانا در راستای بسط موضوع،...

Friday, July 1, 2016

نقدی بر وهم‌اندیشی حکیمان مدرسه‌ای

یقین بدان که سبب ترس و اضطرابی که بر تو غالب می‌آید، دیگری است. آن حکمای مدرسه‌ای و اهل استدلال، ترس را معلول قوه وهمیّه دانسته است. اما او این...

Friday, July 1, 2016

مراتب عقل حقیقت‌بین در مثنوی

اما غیرت حق، حجابی میان عقول مختلف انداخته است تا عقلِ دانی و عالی در هم آمیزد و معلوم نشود که کدام عقل، عالی است و کدام دانی. خداوند مردم را...

Friday, July 1, 2016

نقد ظاهربینان و اهل تقلید در مثنوی

در این قسمت مولانا کلام ظاهربینانی که منکر ورای حس هستند را رد می‌کند که می‌گویند: چون قیامت و رستاخیز، محسوس نیست و به حواس ما در نمی‌آید پس...

Friday, July 1, 2016

نقاش اندیشه‌ها و امعان نظر

حضرت حق (نقاش اندیشه‌ها) می‌فرماید:‌ ای بنده، ژرف‌اندیش باش. اگر خود بالاستقلال نمی‌توانی در اسرار جهان غور کنی دست کم در ظل عنایت و هدایت انسانِ...

Friday, July 1, 2016