مراتب یقین در مثنوی

آن چه انسان به چشم باطن می‌بیند با آن چه از معلم و مرشد و کتاب می‌آموزد فرق دارد. گوش ما مثل کسی است که پیام‌رسان دلدادگان و نامه‌رسان عاشقان...

Saturday, June 25, 2016

ادراک حقایق و باده‌ی خوش‌گوار معارف در بیان مثنوی

شگفتا که چرا قوم، این جهان را که از آفتاب عالم‌تاب، روشن و درخشان شده مشاهده نمی‌کنند. این جهان مظهر شمس حقیقت و خورشید آیات ربّانی است. عجیب...

Saturday, June 25, 2016

تأثیر نفس در عواطف عقل از دید مثنوی

زن اعرابی وقتی همسرش را استوار و ثابت قدم یافت و از مکنونات قلبی او در طی مراحل سلوک مطلع گشت، گریست. گریه‌ی زنانه دام آنهاست، اما به نظر می‌رسد...

Saturday, June 25, 2016

تأثیر عقل و جان و عشق در بیان مثنوی

در زبان تازیان، جان (کلمه روح) مؤنث حساب می‌شود، اما این تأنیث مجازی نشانه‌ی مردی و زنی نیست. روحی که به سوی خدا می‌رود فراتر از این تفاوت‌ها...

Saturday, June 25, 2016

مثنوی و گفتمان نفس و عقل در فقر

قصه‌ی اعرابیِ درویش و ماجرای زن او از حکایت‌های پر مضامینی است که مولانا برای طرح اندیشه و افکار بلند خویش مطرح کرده است. به نظر می‌رسد در این...

Saturday, June 25, 2016

دانش اهل دل و اهل تن در بیان مثنوی

«اهل دل»، یعنی کسانی که از درون خود راهی به حق دارند. «علم‌های اهل دل» نیز دانشی است که بی‌واسطه از حق می‌آموزند. این‌گونه آگاهی، انسان را از...

Saturday, June 25, 2016

جایگاه و ارزش علم و حکمت در مثنوی

مولانا برای بیان موضوع و قداست و اهمیت دانش و معرفت، داستان تاریخی را نقل می‌کند که در شاهنامه‌ی فردوسی آمده است. خلاصه‌ی داستان از این قرار...

Saturday, June 25, 2016

نقدی از مثنوی بر فلاسفه و حکما

نظر مولانا نسبت به فلاسفه و حکما و به طور کلی اهل استدلال این است که «سخن‌های دقیق» و مستند به دلیل و برهان می‌گویند و ولع دارند که با این سخن‌ها...

Saturday, June 25, 2016

مثنوی و جوینده‌ی حکمت و معرفت

مولانا می‌گوید: در درجه اول آن‌چه جوینده حکمت و معرفت باید بداند این است که حکمت یا همان باطن دین را باید از کجا و از چه کسی آموخت. اگر نزد علمای...

Saturday, June 25, 2016

مقایسه‌ای میان صورت و معنا (ظاهر و باطن)

در برابر سگ اصحاب کهف، شیران عالم سر افکنده و احساس حقارت نموده‌اند، چون جان او به اصحاب کهف پیوسته است، لذا صورت نفرت‌انگیز یک سگ برای او زیان‌آور...

Saturday, June 25, 2016

جایگاه عقل و جان در مثنوی

مولانا از عقل تعبیرهای گوناگون دارد: عقلی که عوام می‌پسندند، حافظ منافع مادی است و عقلی که مردان کامل به آن تکیه می‌کنند، عقلی است که نور خدا...

Saturday, June 25, 2016

ارزش دانش در مثنوی

مطابق روایات، نفوذ فرمانروایی حضرت سلیمان به انگشتری بوده است. با توجه به تشبیه علم به خاتمِ سلیمان فهمیده می‌شود که علم هم خاصیت فرمانروایی...

Saturday, June 25, 2016

مسافر و میزبانش

مردی در زمستانی سرد سفر می‌كرد. او از سپیده روی به راه نهاده بود و چون خسته و فرسوده و یخ كرده به میان جنگل انبوهی رسید شب فرا رسید و تاریكی...

Thursday, June 23, 2016

باشچیلیق

روزگاری تزاری بود كه سه پسر و سه دختر داشت. چون بسیار پیر و كهنسال شد و پایان عمرش را نزدیك دید روزی فرزندان خود را پیش خواند و آنگاه روی به...

Thursday, June 23, 2016

قورباغه

در روزگاران قدیم سلطان سه پسر داشت. چون پسران ببالیدند و جوانانی خوب چهر و برومند گشتند، پدر بر آن شد كه برای آنان همسری پیدا كند. البته بزرگ‌ترین...

Thursday, June 23, 2016

ساوای مقدس و دیو

روزی ساوای مقدس می‌بایست به دهكده‌ای كه در آن سوی كوهی بود، می‌رفت. هنگامی كه از سربالایی تند و سنگلاخ كوه بالا می‌رفت دیوی را دید كه از روبه...

Wednesday, June 22, 2016

شهزاده و قو دختر

روزی روزگاری پادشاهی بود كه تنها یك پسر داشت. چون پسر ببالید و جوانی برومند شد روزی به قصد شكار از كاخ بیرون رفت و راه خود را در جنگل گم كرد....

Wednesday, June 22, 2016

سرنوشت

روزگاری دو برادر در خانه‌ای كه از پدر به ارث برده بودند با هم به سر می‌بردند. یكی از آن دو مردی سخت كوش و پركار بود؛ همه‌ی كارهای خانه و مزرعه...

Wednesday, June 22, 2016

آش میخ

سربازی، پس از انجام دادن خدمت سربازی خود به خانه‌ی خویش باز می‌گشت. هنوز با دهكده‌ی خویش فاصله‌ی بسیار داشت كه هوا تاریك گشت و شب فرود آمد. نوری...

Wednesday, June 22, 2016

چگونه روستاییان دانش خریدند؟

روزی روزگاری روستاییان یكی از دهكده‌های ساحلی عرصه‌ی زندگی را سخت بر خود تنگ یافتند و بر آن شدند كه سبب این وضع را دریابند. پس دهخدا و ریش سفیدان...

Wednesday, June 22, 2016