نوداروینیسم

نظریه‌ی ترکیبی تکامل (Huxley, 1974) که اندیشه‎های چارلز داروین درباره‎ی انتخاب طبیعی را با اندیشه‎های گرگور مندل درباره‌ی دانش ژنتیک ترکیب می‌کند،...

Monday, August 22, 2016

نقش

مفهوم نقش که به معنای سلسله رفتارهایی است که از افرادی سر می‎زند که موقعیت خاصی را در وضعی اجتماعی دارند یا درصدد داشتن آن هستند، یقیناً از ادبیات...

Monday, August 22, 2016

نظریه‌ی نخبگان

واژه‎ی élite در فرانسه‌ی قرن هفدهم برای توصیف کالاهای شاخص و عالی به کار می‌رفت و کمی بعد به انواع و اقسام گروه‎های اجتماعی فرادست اطلاق شد،...

Monday, August 22, 2016

نظریه‎ی معرفت

نظریه‎ی فلسفی معرفت- یا معرفت شناسی- به ماهیت، انواع، خاستگاه‌ها، موضوع و حدود معرفت می‎پردازد. افلاطون بین معرفت (epistēmē) و عقیده‎ی صرف (doxa)...

Monday, August 22, 2016

نظریه‌ی سیستم

اصطلاح سیستم دربرگیرنده‎ی دستگاه‌ها، موجودات زنده و نظام‌های اجتماعی و روان‌شناختی است که در مقابل کنش‎های فردی و اجزای منفرد قرار می‎گیرد. سیستم‎ها...

Monday, August 22, 2016

نظریه‌ی مبادله‌ی اجتماعی

این نظریه که با تعامل‎های دوجانبه و متقابل افراد و گروه‎هایی سر و کار دارد که اقلامی با ارزش نمادین و اجتماعی را با هم مبادله می‎کنند و از آن...

Monday, August 22, 2016

نظریه‌ی سیاسی

شاید بتوان نظریه‎ی سیاسی را به اختصار چنین تعریف کرد: تفکر نظام مند درباره‎ی ماهیت و مقاصد حکومت که هم در پی فهم نهادهای سیاسی موجود است و هم...

Monday, August 22, 2016

نظریه‌ی سازمانی

نظریه‎ی سازمانی دانشی چندرشته‎ای است که پیوندهای تنگاتنگی با جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، علوم سیاسی و اقتصاد دارد. این دانش عمدتاً در ایالات متحده‌ی...

Monday, August 22, 2016

نظریه‌ی تصمیم

نظریه‌ی تصمیم مطالعه‌ای است در این باره که فاعل و کنشگر عاقل چگونه با توجه به اهداف، گزینه‎ها و عقایدش درباره‎ی تأثیر گزینه‎ها بر اهداف، تصمیم...

Monday, August 22, 2016

نظریه‌ی انتخاب عقلانی

وجه مشخصه‎ی چنین رهیافتی این دیدگاه است که زندگی اجتماعی را باید با مدل‌های کنش فردی و عقلانی تبیین کرد. در تفکر اجتماعی مدرن، عقلانیت معناهای...

Monday, August 22, 2016

نظریه‌ی بازی

وقتی گروهی از افراد به بازی می‎پردازند سرنوشت هر یک از آن‎ها در بازی نه فقط به کنش‎های خودش بلکه به کنش‎های سایر افراد گروه نیز بستگی دارد. شطرنج...

Monday, August 22, 2016

نظریه و فن‌آوری اطلاعات

وقتی رقمی شدن اطلاعات از طریق زبان مشترک کدگذاری در مبنای دو امکان پذیر شد، صدا و تصویر و داده‌ها به صورت جریان‌هایی از اطلاعات عددی درآمد که...

Monday, August 22, 2016

نظریه‌ی اجتماعی مسیحی

چنین نظریه‎ای دربرگیرنده‎ی اظهارات سیستماتیک یا مجموعه‌ای از معارف درباره‌ی رابطه‌ی مسیحیت با جامعه است. در یک سلطح، این اظهارات سیستماتیک «نظریه‎هایی»،...

Monday, August 22, 2016

نیازهای سالمندان

پیری کودکی دوم است. از نظر جسمی شاید آنها سالمندان پیر به نظر بیایند اما اگر با یکی از آنها زندگی کنید خواهید فهمید تمایل دارند مانند نوزادان...

Monday, August 15, 2016

هنجار

مفهوم هنجار در کلی‎ترین معنایش به وجود یک الگو اشاره می‎کند. در نظریه‎ی اجتماعی، که بر هنجارهای اجتماعی متمرکز می‎شود، این مفهوم به دو شیوه‎ی...

Sunday, August 14, 2016

وفاق

این اصطلاح که به معنای توافق کلی بین افراد و گروه‌ها، هم در اندیشه و هم در احساس است، نه فقط به توافق‎های ملی اطلاق می‌شود بلکه حاکی از عواطف...

Sunday, August 14, 2016

مهاجرت

حرکت مردم از محلی به محل دیگر پدیده‌ای بسیار کهن است. تهاجم‌ها، کشورگشایی‌ها، هجرت‌ها، جابه‌جایی‌های فصلی و سکونت قطعی در سرزمین‌هایی دیگر و...

Saturday, August 13, 2016

منجی‌باوری

نجات دهنده‎ای در راه است که نظم فعلی را دگرگون خواهد ساخت و حکمفرمایی رحمت و صلح جهانی را به جای آن خواهد نشاند. این ایده «منجی» برای دسته فرهنگ‌های...

Saturday, August 13, 2016

مکتب نوکانتی‌گرایی

این اصطلاح را می‎توان به هر فلسفه یا نظریه‎ی اجتماعی‎ای اطلاق کرد که در پی بسط و بازنگری روش‌های تحلیلی کانت است، یا به مسائلی پاسخ می‎دهد که...

Saturday, August 13, 2016

مکتب دورکم

این عنوانی است درباره‎ی همکاران و شاگردان امیل دورکم که دوره‎ی شکوفایی کارشان بین سالهای اواخر دهه‎ی 1890 و جنگ جهانی دوم در فرانسه بود. آن‎ها...

Saturday, August 13, 2016