فضایح الباطنیه‌‌ غزالی و دامغ الباطل علیّ بن الولید

اسماعیلیان و فاطمیان كه از جهت توجه آنان به باطن شریعت «باطنیّه» خوانده می‌شوند با انتساب خود به خاندان علی (علیه السلام) و برگزیدن مذهب تشیّع...

Wednesday, May 3, 2017

دیدگاه غزالی درباره‌ی علوم عقلی

یكی از موضوع‌های قابل بحث در سیر هزار و چند صد ساله‌ی دانش‌ها در تمدن اسلامی چگونگی برخورد مسلمانان است با دانش‌هایی كه فارغ از اعتقادهای مذهبی...

Wednesday, May 3, 2017

غزّالی و ابن تیمیّه

شرح و تفصیل عقاید ابن‌تیمیه (تقی‌الدین ابوالعباس احمد بن تیمیة الحرانی، متوفی در 728هـ ق) درباره‌ی غزّالی بحث مفصل و مبسوطی را شامل می‌شود كه...

Wednesday, May 3, 2017

ستیهندگی غزّالی یا دوگونه ستیزه نامه او (1)

پیداست كه در هرگونه جست و جو و كاوشی كسی از راهنما و استاد و آموزنده بی‌نیاز نیست سخن بر سر این است كه آیا استاد نخستین خرد است و همان بس است،...

Wednesday, May 3, 2017

ستیهندگی غزّالی یا دوگونه ستیزه‌نامه‌ او (2)

این دانشمند به دستور دستگاه خلافت و برای خوش‌آیند دربار سلجوقی و شاید هم برای گرایش مذهبی استواری كه داشته است در بیشتر نوشته‌های خود خواست كه...

Wednesday, May 3, 2017

عین‌القضاة و امام محمد غزالی (2)

در مسأله‌ی تغییرناپذیری اخلاق و مسأله‌ی عینیت و غیریت اسم و مسمی، عین‌القضاة غزالی را متهم كرد كه بدون اینكه سخن طرف خود را به درستی تحقیق كرده...

Wednesday, May 3, 2017

عین‌القضاة و امام محمد غزّالی (1)

معمولاً در هر فرهنگ و تمدنی آراء و عقاید یك متفكر پس از مرگ او، و گاهی سال‌ها پس از مرگ او، گسترش می‌یابد و مورد بحث قرار می‌گیرد. اما غزّالی...

Wednesday, May 3, 2017

فخر رازی و مشكاةالانوار غزالی

مشكاةالانوار بدون شك یكی از مهم‌ترین و عمیق‌ترین آثار امام محمد غزالی (متوفی 505هـ ق) است. این كتاب را غزالی در اواخر عمر خود نوشته و در آن...

Wednesday, May 3, 2017

غزّالی طوسی

اگر از بنده بپرسند «درخشنده‌ترین دوره‌ی تاریخ ملت ایران كدام است»، عرض خواهم كرد كه برحسب آثار و اسناد و مداركی كه به جا مانده است مسلماً دوره‌ی...

Tuesday, May 2, 2017

زندگی‌نامه‌ی غزالی

حجةالاسلام زین‌الدین ابوحامد محمد بن محمد بن احمد غزالی طوسی در سال 450ه. ق/ 1058م متولد شد و در 505هـ/ 1111 م رخت از این جهات بربست. حاصل زندگی...

Tuesday, May 2, 2017

برخی بازیافت‌های غزالی از تصوف شرعی

این نوشته ضمن اشاره به ماجرای مخالفت غزالی با سه جریان فکری روزگار خود (کلام، باطنی‌گری و فلسفه) به شرح تفصیلی مؤلفه‌های شش گانه شخصیت و سلوک...

Saturday, February 11, 2017

عدل الهی از منظر غزالی (2)

غزالی نقش و جایگاه اراده‌ی الهی در جهان را این گونه تقریر می‌‌کند: «خداوند موجودات را اراده کرد و حادثات را تحت تدبیر درآورد و در زمین و آسمان...

Saturday, February 11, 2017

تفسیر به رأی از نگاه غزالی در احیاء علوم الدین

مسأله‌ی تفسیر به رأی از مسائل دامنه‌داری است که بحث‌های مختلف و متنوعی را در پی داشته است. برخی با تمسک به روایات پیامبر و ائمه معصومین یا صحابه...

Saturday, February 11, 2017

عدل الهی از منظر غزالی (1)

گرچه در آثار غزالی نظریه‌ای نظام‌مند در دفاع از عدل الهی و تبیین مسأله‌ی شرور وجود ندارد، می‌توان آراء وی را در این باب، با توجه به تأکید وی...

Saturday, February 11, 2017

نظریه تربیتی غزالی؛ تلفیق معامله و مکاشفه (2)

غزالی در امر تربیت بر این عقیده است که چون اصل و اساس انسان نفس است و لذا تمام همّ و غمّ مربی و معلم تربیت و اخلاق باید آن باشد که به نفس آدمی...

Saturday, February 11, 2017

نظریه تربیتی غزالی؛ تلفیق معامله و مکاشفه (1)

غزالی از نظریه‌پردازان تعلیم و تربیت اسلامی است و در نظریه‌پردازی خود متأثر از اخلاق یونانی و مسیحی نیست. نویسنده می‌کوشد تا ضمن طرح دیدگاه‌های...

Saturday, February 11, 2017

بررسی اخلاق عملی در کیمیای سعادت (1)

این نوشته ضمن تشریح ساختار چهارگانه کتاب کیمیای سعادت در مقایسه با احیاء العلوم به فهرست موارد مشابهت و افتراق این دو اثر پرداخته و سیر تأثیرپذیری...

Saturday, February 11, 2017

بررسی اخلاق عملی در کیمیای سعادت (2)

باب سوم «در حقوق مسلمانان و خویشاوندان و همسایگان و بندگان» است. محتوای این باب در اخلاق اجتماعی است. روابط اجتماعی و همجواری در جامعه انسانی،...

Saturday, February 11, 2017

تحول غزالی، و طرحی نو (2)

آنچه غزالی درباره دوران جوانی‌اش در سر اول ما به توصیف‌اش می‌‌پردازد، به عقیده من راست است. اعتراف زیر که او آن را در اثری بعدی طرح کرد، مؤید...

Saturday, February 11, 2017

تحول غزالی، و طرحی نو (1)

نویسنده ضمن اشاره به زندگی غزالی و ادبیات غزالی‌پژوهی در غرب، به بیان رویکردهای متفاوت غربیان- چون مک دانلد، کارادوو، مارگارت اسمیت، مک کارتی...

Saturday, February 11, 2017