تطبیقی در معنای «انتساب» نزد ارسطو، دوانی و ملاصدرا

همنامهای در انتساب به واحد یکی از اقسامی است که ارسطو در ذکر اقسام همنامها در متافیزیک مطرح کرده است. در یک تقسیم کلی، همنامها می توانند به یکی...

Wednesday, May 7, 2014

تأویل یا زندآگاهی

تأویل و زندآگاهی به عنوان رُکنی از طریقت فکری دینی، گذشته از حکمت اسلامی در دیر ادیان نیز موجود است.

Tuesday, April 15, 2014

بحثی اجمالی در باب حق و حقیقت

کلمه ی "حق" چنانکه استاد فردید تحقیق نموده اند با کلمه ی "هست" فارسی هم ریشه است. بدین بیان که در زبان هندواروپایی به تحقیق والده و پورکورنی...

Monday, April 14, 2014

حکمت عملی و اقسام آن

حکمت را اغلب بدین نحو تعریف کرده اند: «الحکمة هی العلم باعیان الاشیاء و العمل بمقتضاهُ» از تعمق در این تعریف، آشکار می گردد که قسمت اول تعریف...

Monday, April 14, 2014

دو نحو تلقی متفاوت از وجود

لفظ متافیزیک از دو کلمه یونانی «متا» به معنای بعد و «فوسیکا» به معنای طبیعت تألیف یافته است و در اصطلاح، به فلسفه اولی - مابعدالطبیعه - در حیطه...

Monday, April 14, 2014

مسائل حکمت اولی

بر حسب تفاوت موضوع حکمت اولی در اقسام متعدد حکمت، مسائل آن نیز تفاوت می یابد؛ چنانکه در باب برهان منطق گفته اند مسائل هر علم، عوارض ذاتی موضوع...

Monday, April 14, 2014

حکمت نظری و عملی و شعب آنها

حکیمان و فیلسوفان پس از بیان اقسام چهارگانه ی حکمت، به بیان شعب حکمت، اعم از نظری و عملی پرداخته اند. بدین تفصیل که هرگاه آنچه متعلَّق مباحث...

Monday, April 14, 2014

معنای معنا

ریشه لغت معنا در زبان انگلیسی به واژه آلمانی ( meinen) به معنای «در ذهن داشتن» باز می گردد. «بر این مبنا، معنای یک عمل، متن، رابطه و غیره همانی...

Thursday, February 27, 2014

زمان در حکمت متعالیه

ملاصدرا سخنی دارد که ما بحث خود درباره ی زمان را با آن می آغازیم: « پس حرکت به منزله ی شخصی است که روح او طبیعت است، چنانکه زمان به منزله ی شخصی...

Monday, February 3, 2014

حرکت جوهری در حکمت متعالیه (به زبان ساده)

شاید مهمترین دستاورد فلسفی ملاصدرا، نظریه ی حرکت جوهری باشد. زیرا افزون بر آنکه نظریه ای ابداعی است، ملازم دیگر آرای اوست و وحدت وجود را که مستلزم...

Monday, February 3, 2014

اصالت وجود در حکمت متعالیه (به زبان ساده)

یکی از عناصر اختصاصی تفکر ملاصدرا موضوع اصالت وجود است( نیز حرکت جوهری). عناصر دیگر اندیشه ی ملاصدرا، کم و بیش در تفکر دیگر فیلسوفان نیز وجود...

Monday, February 3, 2014

وحدت وجود در حکمت متعالیه (به زبان ساده)

موضوع وحدت وجود و اصالت وجود در اندیشه ی ملاصدرا در هم آمیخته اند. به سخن دیگر هنگامی که از اصالت وجود سخن می گوییم، بالضّروره از وحدت وجود هم...

Monday, February 3, 2014

اسفار اربعه و حکمت متعالیه (به زبان ساده)

آثار مشهور ملاصدرا، همگی از اهمیت برخوردارند. با اینکه المشاعر اختصاصاً در موضوع وجود نوشته شده، و یکی از مهمترین آثار در این زمینه به شمار است،...

Monday, February 3, 2014

وجود- نور در حکمت متعالیه ( به زبان ساده)

مهمترین عنصر تشکیل دهنده حکمت متعالیه، مفهوم وجود و مفاهیم وابسته و مربوط به آن است. ملاصدرا برای مسأله وجود، اهمیت بسیار زیادی قائل است، چنانکه...

Monday, February 3, 2014

وجود محمولی،

پرسیدند آیا این قضیه «الانسان موجود» دارای محمول است؟ پس گفت: قدما و متأخرین در این مسئله اختلاف کرده اند: گروهی گفته اند که این قضیه دارای محمول...

Monday, September 16, 2013

وجود در فلسفه ی اسلامی

این مبحث، همان است که گاهی تحت عنوان "بداهت وجود"می آید و مسأله ی بداهت وجود، آنگونه که مرحوم مطهّری (قدّس سّره) تحقیق فرموده، از مباحثی است...

Monday, February 25, 2013

حکمت چیست؟

موضوع هر علمی، آن چیزی است که از عوارض ذاتیّه اش، در آن علم، بحث می شود و موضوع فلسفه، موجود مطلق است؛ یعنی موجود از آن جهت که موجود است و نه...

Monday, February 25, 2013

تاریخ حکمت

زمانی در یونان باستان مردانی می زیستند که حقیقت را تابع تلقّی انسان قلمداد می کردند؛ چون از این طریق توانسته بودند سوداگری کنند و مالهای هنگفتی...

Thursday, February 21, 2013

حکمت نخستین

اگرفلسفه پاسخ گویی نیازهای معنوی بشراست و قلمروآن، تا همه هستی گسترش دارد، و وظیفه ی او، تبیین مسائل مربوط به خدا، انسان و جهان است، نمی تواند...

Thursday, February 21, 2013

مطلق در فلسفه

مسأله ی مطلق ــ نامتناهی را فیلسوفان چنین می نامند. زیرا خدا ــ که اینجا سخن از اوست ــ برای فیلسوفان در آغاز راه نیست، آنچنان که برای مؤمنان...

Wednesday, February 13, 2013