نظریه فاعلیت وجودی (نظریه فیض) و دوام فیض در فلسفه ملاصدرا

صدر المتألهین در نظریه ی فیض تلاش کرد بدیع‌ترین آراء و ابتکارات فکری خود را با عقاید حکمای متقدّم یونان و اسلام پیوند زند اما واضح است نظامی...

Saturday, September 7, 2013

مابعد الطبیعه از دیدگاه صدرالمتألهین

ملاصدرا دربارة تعریف مابعدالطبیعه و چگونگی شناخت موضوع آن سخنی دارد که از ویژگی‌های ممتاز فلسفة اوست. او که در فلسفه‌اش، هم با موجود سر و کار...

Thursday, July 25, 2013

فردید؛ حاضری غائب در ایران

«فردید» روایت نقد غرب را از هایدگر می‌گیرد و سعی می‌کند با عرفان و زبان شاعرانه‌ی ایران آشتی دهد. او با سنت یونانی و خِرَد عقلانی- فلسفی که ریشه‌اش...

Saturday, June 29, 2013

سهروردی در برزخ

یکی دیگر از عالم های چهارگانه ی سهروردی (عالم های انوار مجرد محض، انوار مدبر، مُثُل معلقه و برزخ) عالم برزخ (فلکی و عنصری) است. برزخ از نظر سهروردی...

Wednesday, May 22, 2013

نوری در جسم انسان (2)

سهروردی پس از بحث تناسخِ ناقصان به احوال کاملان پس از جدایی از بدن می پردازد. اما پیش از آن برای بقاء نفس پس از جدایی از بدن برهان اقامه می کند...

Wednesday, May 22, 2013

نوری در جسم انسان (1)

درباره ی نور مدبّر و ارتباط آن با انوار قاهر طولی و عرضی در فصل پیش بحث هایی به میان آمد. اکنون در پی آن بحث ها، نکاتی را درباره ی نفوس انسانی...

Wednesday, May 22, 2013

نظام کیهانی انوار قاهر طولی و عرضی (1)

«نور» در طبیعت دارای بالاترین و وسیع ترین طول موج است. در آیین زرتشت تفسیر واقعیت و به ویژه عالم ایزدی، و تقدیس آتش، بر اساس نور صورت می گرفته...

Wednesday, May 22, 2013

نظام کیهانی انوار قاهر طولی و عرضی (2)

توضیح سهروردی درباره ی «علمِ نورالانوار» این است که او خود برای خود ظاهر و غیر او برای او ظاهر است. و حجابی بین او و چیزی نیست. و علم او همانا...

Wednesday, May 22, 2013

شیخ اشراق و ایرانیان باستان

سهروردی یکی از مبانی فلسفه ی خود را «حکمت ایران باستان دانسته و در عبارتهای زیر بدین امر اساسی تصریح کرده است

Wednesday, May 22, 2013

سهروردی و امام حکیمان

سهروردی حکمت یونان را از جمله بُن مایه های حکمت اشراق شمرده است: او در مجموعه مصنفات ج 1، پانزده بار از افلاطون و هفده بار از ارسطو، و در مجموعه...

Wednesday, May 22, 2013

فیلسوف صوفی

کلمه ی «صوفی» در آثار ادبی نام گروهی معین از زاهدان بود (1). در قرن دوم هجری جنبشی وسیع و خودجوش در زمینه ی کناره گیری از دنیا ظهور کرد. عذاب...

Wednesday, May 22, 2013

سلوک راه باطن

طریقه ی اشراقیان همانا طریقه ی سلوک راه باطن است. عبدالرزاق لاهیجی گوید: طرق سلوک راه ظاهر (شیوه های اهل علم در تحصیل معارف الهی یعنی راه نظر...

Wednesday, May 22, 2013

حکیم شرقی

شیخ اشراق، شهاب الدین یحیی بن حبش بن میرک ابوالفتح سهروردی، در سال 549 هجری قمری، در قریه ی سهرورد، از توابع زنجان، تولد یافت. و پس از 38 سال...

Wednesday, May 22, 2013

فلسفه ی رازی

از آثار رازی به مانند کتاب های «آثار الامام الفاضل المعصوم» و «فی الرد فی الامامه علی الکیان» و «کتاب الامام و المأموم المحقین» و این که رازی...

Thursday, May 16, 2013

آثار و نوشته های رازی

مؤلفات و مصنفات رازی در علوم مختلفه (پزشکی و داروشناسی و فلسفه و حکمت و طبیعی و کیمیا و نجوم و هیئت و الهیات و علوم دیگر) قریب دویست و هفتاد...

Thursday, May 16, 2013

نظریه تشکیک در وجود در حکمت ایران باستان و فلسفه اسلامی (1)

نظریه تشکیک در وجود و یا وحدت د رکثرت و کثرت در وحدت و جمع در فرق، مبتنی بر اعتقاد به حقیقت واحد و ذو مراتب است؛ و نقشی بنیادی و سترگ در فلسفه...

Tuesday, May 14, 2013

نظریه تشکیک در وجود در حکمت ایران باستان و فلسفه اسلامی (2)

در یکی از رسائل فارسی خود نیز عقیده گروهی از عرفا را در توضیح مراتب وجود بدین گونه آورده و تائید کرده وجود مطلق را، اعنی وجود من حیث هو بی شرط...

Tuesday, May 14, 2013

حسن ملکشاهی؛ شارح حکمت مشاء

مرحوم دکتر حسن ملکشاهی استاد گروه فلسفه دانشکده الهیات دانشگاه تهران در سال ۱۳۰۷ شمسی در شهرستان بابل دیده به جهان گشود. تحصیلات مقدماتی خود...

Monday, May 13, 2013

بازاندیشی در اندیشه هرمنوتیکی سیداحمد فردید

با خواندن دست نوشته‌ها و تقریرات اندک فردید، این اندیشه به ذهن متبادر می‌شود که وی مغلق و آشفته سخن می‌گفته است. با چشم پوشی از طرز لحن گفتاری...

Thursday, May 9, 2013

بلندپروازی شیخ اشراق

دو قرن ششم و هفتم را باید دوران مصیبت های اجتماعی و سیاسی در جهان اسلام دانست. این دوران شاهد لحظات احتضار و سقوط نهایی خلافت فاطمی قاهره و خلافت...

Sunday, May 5, 2013