بررسی تاریخ و اندیشه های نهضت حروفیه

عوامل مختلفی را می توان برای شکل گیری نهضت ها و جنبش ها برشمرد. حروفیه فرقه ای به رهبری فضل الله استرآبادی بودند که در ادامة جنبش های مردمی در...

Monday, June 2, 2014

آغاز عقلانیت فلسفی در میان مسلمانان

متکلّمان کسانی هستند که با دلیل های عقلی به دفاع از عقیده های دینی می پردازند. طلیعه های معرفت کلامی در جدل خطابی آشکار گردید که در پیرامون اختلاف...

Thursday, May 29, 2014

نقش نهضت ترجمه در نهضت فرهنگی مسلمانان

فیلسوفان مسلمان، از جمله ابونصر فارابی نظریه های خود را بر پایه کتاب های ترجمه شده ی به عربی استوار می ساختند، بی آنکه به متن های یونانی مراجعه...

Thursday, May 29, 2014

فهرست مترجمان نهضت ترجمه و ترجمه های ایشان از فلسفه ی یونانی

سُرْیانیان بیش از دویست متن از میراث مکتوب یونانی را به زبان عربی ترجمه کردند، از جمله کتاب های بقراط (د: 260ق.م) و جالینوس(131 -200م) را در...

Thursday, May 29, 2014

علل آغاز نهضت فرهنگی در جهان اسلام

در عصر عبّاسی، نهضتی فرهنگی شکل گرفت که به خصوص از راه ترجمه ی علوم و فنون ملّت های پیشین و فلسفه ی یونانی، بیشترین بخش تولید علمی جهان را در...

Thursday, May 29, 2014

مکتب شیراز

مقطعی که بنام مکتب شیراز معرفی می شود دوره ی زمانی در حدود دو قرن است که می توان آغاز آن را زمان خواجه نصیرالدین طوسی و پایان آنرا ظهور میرداماد...

Sunday, May 4, 2014

حوزه شیراز در تاریخ فلسفه اسلامی

استادان گرامی، دانشمندان، دانشجویان و حضار محترم، من از سالها پیش به این پرسش می اندیشیده ام که چه نسبتی میان فلسفه و تاریخ هست؟ و درصدد بوده...

Sunday, May 4, 2014

جمعیّت ناشناخته

شناخت عمومی و غیرمحققانه از محتوای رسائل اخوان الصّفا، آن را مجموعه ای از معارف فلسفی و عرفانی و حتی صوفی گرایانه می داند و کمتر به آن به عنوان...

Monday, April 21, 2014

هویت اخوان الصفا

اخوان الصفا از نهضت های مهم فکری - سیاسی قرن چهارم هجری است که در نزدیک کردن حکمت یونانی و دین اسلام استوارترین قدم ها را برداشته است. (1) آنان...

Sunday, April 20, 2014

اسماء و اعیان ثابته

اسماء را به اعتبارات گوناگون تقسیم نموده اند ولی آنچه در صدر همه ی تقسیمات متعددی که در اسماء وجود دارد، قرار گرفته است، انقسام اسماء به دو قسم...

Friday, April 18, 2014

مراتب ذات

پس از آنکه ابن سینا در "شفا" و به تبع او بهمنیار در "التحصیل" لحاظات سه گانه ی ذات (لابِشرط، بِشرط لا، بِشرط شیء) را طرح نمودند، این پرسش بسیار...

Friday, April 18, 2014

اقسام اصالت ماهیت

قائلان به اصالت ماهیت، به سه گروه اساسی انقسام حاصل می نمایند: نخست، کسانی که ملاک تحقق همه ی امور را اعم از واجب و ممکن، به ماهیت آنها می دانند؛...

Friday, April 18, 2014

مابه التحقیق موجود

در 2500 سال تاریخ متافیزیک، از حقیقت وجود پرسش نشده است و مذاهب متعدد فلسفی تنها به این پرسش پاسخ گفته اند که مابه التحقیق موجودات، چیست. مذاهب...

Friday, April 18, 2014

اصالت ماهیت

نیست انگاری، کنه و ماهیت متافیزیک است. از همین روی، تمامی مسالک و نحل فلسفی، اعم از قائلان به اصالت وجود یا ماهیت، حقیقت وجود و به تبع آن، حقیقت...

Friday, April 18, 2014

انسان از نگاه غزّالی

ابوحامد محمّدبن احمد غزّالی در سال 450 هجری قمری در طوس از شهرهای خراسان تولد یافت و تحصیلات خود را در همین شهر آغاز کرد و در سال 470 ه‍. به...

Friday, April 18, 2014

تحریر محل نزاع در بحث اصالت وجود یا ماهیت

آنچه شیء بدان موجود است، ماهیت است یا وجود آن و یا امری ورای آن دو؟ در صورتی که آنچه موجود بدان موجود است، وجود باشد، ماهیت، امری انتزاعی است...

Thursday, April 17, 2014

دلائل متأخران در اصالت وجود

متأخران برای اثبات مدعی خود در اصالت وجود، به دلایلی تمسک جُسته اند که سه دلیل از اساسی ترین دلایل آنان ذکر می شود:

Thursday, April 17, 2014

اصالت وجود یا ماهیت؟

در تاریخ متافیزیک کهن مابه التحقیق موجود را به وجود خاص، یا ماهیت شیء دانسته اند. بنابراین فیلسوفان دوره ی یونانی و اسکولاستیک و نیز فیلسوفان...

Thursday, April 17, 2014

زیادت وجود بر ماهیت

«ماهیت» و «وجود» دو امر مغایرند. بدین معنی که حیثیت هستی هر شیء، غیر از حیثیت چیستی آن است. تفصیل آنکه ذهن، شیء واحد را به دو امر تحلیل می کند:...

Thursday, April 17, 2014

آیا غزالی فلسفه ستیز بود؟

آنچه از مواجهه ی غزالی با فلاسفه مشهور است این است که وی فلسفه ستیزی تمام عیار است که اندیشه های ضد فلسفی اش توانسته ماهِ فلسفه را به محاق برد...

Saturday, April 5, 2014