تطبيق باطل آيات قرآن

در تفاسير روايي، احاديثي آمده است که گذشته از ضعف سند اغلب آن ها، متن آن ها نيز با اصول و قواعد عقلي و نقلي و عرفي مخالف است. ما اين گونه روايات...

Tuesday, January 6, 2015

آگاهان به تأويل قرآن

بعد از حق تعالي، که مبدأ علم کتاب است، پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم) اولين و سزاوارترين فرد در شناخت تأويل قرآن است. علاوه بر اين که تمام...

Tuesday, January 6, 2015

ادله ي تطبيق قرآن بر اهل بيت (ع)

« جري و تطبيق » عبارت است از انطباق الفاظ و آيات قرآن بر مصاديقي غير از آنچه آيات درباره ي آن ها نازل شده است و در اين جا مراد، انطباق الفاظ...

Tuesday, January 6, 2015

عوامل مؤثر در فهم تأويل قرآن

اولين عامل در فهم تأويل، آشنايي به زبان و سبک بيان قرآن است. خداوند، کساني را به پيامبري مبعوث کرده است که به زبان مردم سخن مي گفته اند و پيامبر...

Tuesday, January 6, 2015

سير تنزيل و تأويل قرآن

قرآن کريم داراي دو وجه است: از اين دو وجه، گاهي به عنوان ظاهر و باطن، گاهي حد و مطلع و گاهي تنزيل و تأويل نام برده شده است. اين سه تعبير، تقريباً...

Tuesday, January 6, 2015

عدم اختصاص علم تأويل به خداوند

آيا غير از خداوند، انسان ها نيز بر تأويل قرآن واقفند يا خير؟ خصوصاً با توجه به اين که وقف بر « الله » در آيه ي « وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا...

Tuesday, January 6, 2015

معناشناسي ظاهر و باطن قرآن در اخبار

در کتب شيعه و اهل سنت، رواياتي آمده است به اين مضمون که: قرآن داراي ظاهر و باطن و حَدّ و مَطْلَع است. در اين بخش، ضمن نقل اين دسته از روايات،...

Tuesday, January 6, 2015

گروه ها و سبک هاي تأويلي در ميان مسلمانان

مراد از جريان هاي تأويلي، جرياناتي است که در تأويل قرآن، راه و روش اشتباهي را در پيش گرفته و الفاظ و آيات قرآن را بر اموري که با عقل و شرع مخالف...

Tuesday, January 6, 2015

« تأويل » در قرآن و « تأويل قرآن »

کاربرد واژه ي تأويل در آيات قرآن کريم، انگيزه اي براي بحث هاي گسترده درباره ي « تأويل » و به ويژه « تأويل قرآن » شده است. اين واژه در قرآن، هفده...

Tuesday, January 6, 2015

تأويل در لغت و اصطلاح

جهت روشن شدن معناي تأويل و سير تحول آن، اين واژه را در کتب لغت به ترتيب تاريخي مورد بررسي قرار مي دهيم.

Tuesday, January 6, 2015

تأويل در تفسير منسوب به امام صادق (ع)

درباره ي صحت انتساب تفسيري که ذيل عنوان « تفسير جعفر الصادق » در کتاب حقائق التفسير ابوعبدالرحمن سُلَمي آمده نظرات گوناگوني ابراز شده است. گويا...

Monday, November 10, 2014

آيا تأويل قرآن را فقط خداوند مي داند؟

به اين سؤال که از همان عصر نزول وحي براي مسلمانان مطرح شد، دو پاسخ داده شده است. اکثر اهل سنت برآنند که تأويل قرآن يعني معناي حقايق دشوار و باطني...

Sunday, August 31, 2014

نگاهي به تأويل

تأويل از کلمات کليدي قرآن و همچنين از اصطلاحات علوم قرآني است که در حوزه ي علم حديث و حکمت و عرفان و علوم بلاغي و ادبي هم کاربرد دارد. تأويل...

Sunday, August 10, 2014

علامه طباطبایی و تأویل

تأویل از واژه هایی است که در علوم قرآن و تفسیر و نیز در حدیث، اصول فقه، کلام و فلسفه و عرفان به کار رفته است. از دیر باز این واژه بحث برانگیز...

Friday, November 2, 2012

اصول و ضوابط تأویل از دیدگاه ملاصدرا

مسأله تأویل، از زمره مباحث مهم قرآنی و تفسیری است که در عین حال دارای سویه های فلسفی، کلامی و عرفانی نیز می باشد؛ چون عموم فلاسفه، متکلمان و...

Friday, November 2, 2012

موضوع مبانی تأویل عرفانی(4)

جناب کاشانی بعد از اینکه به تفاوت میان تفسیر و تأویل می پردازد کتاب ارزشمند تأویلات را –نه تفسیر- بلکه ارائه الگوی «تأویل» برای اهل ذوق می داند.

Thursday, September 6, 2012

موضوع مبانی تأویل عرفانی(3)

متصوفه و عرفا با توجه به مخالفت هایی که توسط متکلمان و فقهاء نسبت به آنان صورت می گرفت و بعضاً آنان را به کفر و زندقه متهم کرده و به بهانه های...

Thursday, September 6, 2012

موضوع مبانی تأویل عرفانی(2)

حال جای آن است که نظری دقیق به نسبت این دو اصطلاح مهم حوزه علوم قرآنی افکنده و وجوه اشتراک و افتراق آنها را مشخص نمائیم:

Thursday, September 6, 2012

موضوع مبانی تأویل عرفانی(1)

در این مقاله پس از مقدمه ای بر تفسیر و تأویل، به معرفی و توضیح این دو اصطلاح کلیدی، تبیین جایگاه هر کدام و نیز وجوه اشتراک و افتراق آنها پرداخته...

Thursday, September 6, 2012

درآمدی بر گرایش تفسیر عرفانی(3)

امام خمینی (ره) عدم استفاده ی اخلاقی، ایمانی و عرفانی را یکی از موانع و حجاب های فهم قرآن دانسته در این زمینه می فرماید:

Wednesday, August 8, 2012