زندگی امرءالقیس

در کتب ادب برای امرءالقیس نامهای گونه‌گون نوشته‌اند: حندج، عدی، ملیکة؛ و نیز کنیه‌های مختلف: ابووهب، ابوزید، ابوالحارث؛ و نیز القابی همچون ذوالقروح...

Sunday, July 26, 2015

دیوان أمرءالقیس

دیوان امرءالقیس مکرر چاپ شده. چاپ اول در پاریس به سال 1837 به اهتمام دسلان است براساس دو نسخه‌ی خطی از کتاب دواوین الشعراء الستة یعنی (امرءالقیس،...

Sunday, July 26, 2015

ویژگی‌های معنوی شعر جاهلی

نخستین چیزی که در مضامین شعر جاهلی به نظر می‌آید، سادگی و وضوح و بی‌تکلفی آن است. معانی شعر چه آنجا که بیان احساسات است و چه آنجا که طبیعت پیرامون...

Wednesday, July 22, 2015

خصوصیات لفظی شعر جاهلی

از مهمترین نکات قابل ملاحظه در شعر جاهلی اینکه ساخت و ریختش کامل است؛ با ترکیباتی استوار، که هر یک چند مدلول غالباً حسی در پی‌دارد و تعبیر عربی...

Wednesday, July 22, 2015

موضوعات شعر جاهلی

شاید نخستین کسی که کوشیده‌‌است شعر عربی را به صورت موضوعی تقسیم و تدوین نماید ابوتمام متوفی 232 هجری باشد که الحماسة را در ده باب ترتیب داد:...

Wednesday, July 22, 2015

شعر غنایی جاهلی

در غرب از روزگار یونانیان گونه‌های مختلف شعر پدید آمده که نقادان آن را بر چهار نوع برگردانده اند: شعر [اسطوره‌ای]، شعر تعلیمی، شعر غنایی و شعر...

Wednesday, July 22, 2015

شعر جاهلی در قبایل عربی

شک نیست مراحلی که شعر عربی پیموده تا به صورت جاهلی درآمده مبهم است و نمونه‌هایی که صورتهای اولیه آن را نشان می‌دهد در دست نداریم، آنچه در اختیار...

Wednesday, July 22, 2015

دستبرد در شعر جاهلی

در شعر جاهلی دستبرد و تقلب بسیار راه یافته، چنانکه قدما نیز به این مطلب بارها و مکرر اشاره نموده و جداً کوشیده‌اند با اتخاذ معیار و مقیاسهایی،...

Wednesday, July 22, 2015

سرچشمه‌های شعر جاهلی

راویان و عالمان بصره و کوفه به گردآوری ماده‌ی شعر جاهلی پرداختند. نوشته‌های اینان را به منتخبات عمومی، دواوین جداگانه‌ی شعرا و دواوین قبایل می‌توان...

Wednesday, July 22, 2015

راویان کوفی و بصری شعر جاهلی

پیش از فرارسیدن عصر عباسی طبقه‌ای از راویان حرفه‌ای به وجود می آیند که کار اساسی‌شان روایت شعر جاهلی است. بین اینان هم عرب هست و هم موالی، هم...

Wednesday, July 22, 2015

تدوین شعر جاهلی

عرب در جاهلیت به تدوین شعر نپرداخت و آنچه گفته می شود بعضی شعرا مقطوعاتی از شعر خود را نوشته یا نویسانیده‌اند - اگر راست باشد - عملا دلالت بر...

Wednesday, July 22, 2015

شعر جاهلی به روایت عرب

از اوایل عصر جاهلی، اعراب خط نبطی را تغییر داده، به خط عربی تبدیل نمودند و به گواهی کتیبه های متعدد که یافت شده، حتی توان گفت که پیش از فرارسیدن...

Wednesday, July 22, 2015

دوره های تاریخ ادبیات عرب

واژه ی ادب از کلماتی است که معنی آن همراه با تحول زندگی قوم عرب و انتقال آن از بدویت به مدنیت تغییر یافته و پی در پی معانی نزدیک به هم پیدا کرده،...

Monday, July 20, 2015

نگاهی به سروده‌های ابن نصوح

خواجه فضل الله بن نَصُوحِ شیرازی استاد قرن هشتم در قصیده و غزل بود و «ابنِ نصُوح» تخلص می‌کرد و در کتاب‌های تذکره و ترجمه نیز به همین گونه شهرت...

Sunday, July 12, 2015

ایرانیان عربی‌سرا و عربی‌نویس

در سده‌ی پنجم تا هفتم، ایرانیانی هنوز، به رغم رواج پارسی نویسی و پارسی‌سرایی، به زبان عربی شعر می‌سرودند و یا نثر می‌نوشتند. بدیهی است بسیاری...

Tuesday, July 7, 2015

عصر تجدّد ادبیات عرب

در سال 334 معزالدوله دیلمی وارد بغداد شد و به نفوذ و استیلای تركمان خاتمه داد. از این تاریخ خلفا زیر دست و دست نشانده ی دیالمه ی ایران شدند،...

Tuesday, June 9, 2015

ادبیّات عربی در عصر فترت

مأمون به خلق قرآن معتقد بود و نسبت به مخالفین عقیده ی خود سختگیری می كرد. بعد از مأمون معتصم عباسی با قائلن به قدم قرآن بنای بد رفتاری گذارد،...

Tuesday, June 9, 2015

ادبیّات عرب جاهلی

مبدء عصر جاهلیت را که بطور تحقیق معلوم نیست، معمولاً از حدود صد و پنجاه سال قبل از ظهور اسلام می گیرند. و بعضی این عصر را برای اینکه از عصرهای...

Tuesday, June 9, 2015

ادبیّات عربی در عصر خلافت

ظهور اسلام که از انقلابات بسیار بزرگ جهان محسوب می شود، نخستین اثرش در جزیرة العرب که مطلع خورشید نبوت ظاهر گشت و اوضاع و احوال اجتماعی عرب...

Tuesday, June 9, 2015

جهاد با شمشير شعر

ابن حجاج با محمد بن عبدالله بن سکّره يا محمد هاشمي عباسي بغدادي، مکّني به ابوالحسن و معروف به ابن رائله و ابن سکّره ( متوفاي 385ق. )-که شاعري...

Monday, April 6, 2015