ایلام میانی (حدود 1450 تا 1100 پ.م)

محدودیت‌هایی درباره‌ی مرحله‌های «گذار» آغاز دوره‌ی ایلام میانی دیده می‌شود. در سده‌های دوازدهم و سیزدهم پیش از میلاد «پادشاهان انشان و شوش»،...

Friday, January 13, 2017

دوره‌ی سوکَل‌مَح در ایلام باستان

در دوره‌ی سلسله‌ی اور سوم و پس از آن، یورش‌های میان‌رودان به ایلام، ایلامی‌ها را به واکنش نظامی واداشت. مهم‌تر آن که، این یورش‌ها شاید دگرگونی‌های...

Friday, January 13, 2017

آغاز ایلام بر پایه‌ی اسناد تاریخی و باستان شناختی

منابعی که درباره‌ی تاریخ سلسله‌ای آغازین میان‌رودان وجود دارند، فقط آگاهی‌های ناچیزی را برای پژوهش درباره‌ی تاریخ ایلام به دست می‌دهند. این منابع...

Friday, January 13, 2017

دوره‌ی اور سوم و سیمَشکی در ایلام

در آغاز سده‌ی بیست و یکم پیش از میلاد، سلسله‌ی سوم اور، دوباره میان‌رودان جنوبی را یکپارچه ساخت. در میانه‌ی پادشاهی شولگی (2094-2047 پ.م.)، دومین...

Friday, January 13, 2017

تمدن ایلامی کجا بوده؟

نام امروزی «ایلام» یک آوانویسی اروپایی از واژه‌ی عبری «عیلام» (,êlām) در کتاب عهد عتیق است که با «اِلام» elam(a) در زبان سومری؛ «الام تو» (elamtu)...

Friday, January 13, 2017

منبع‌شناسی آیین مانی

در دنباله‌ی خطابه‌های بسیار قابل استفاده و ممتع آقای پروفسور لنتز در باب افکار دینی در ایران قدیم که مورد استفاضه‌ی حضار محترم شد از اینجانب...

Sunday, January 8, 2017

ارزیابی داوری هنینگ درباره‌ی مانی

طبع این رساله پس از چهار سال تمام شده بود که مقاله‌ی جدید استاد علّامه هنینگ در مجلّه‌ی Asia Majore (سلسله‌ی جدید مجلّد سوّم قسمت 2 صفحات 212-184)...

Sunday, January 8, 2017

نگاهی به باورهای مانی

در خطابه‌ای که در 24 آذرماه سال گذشته در همین انجمن به تقاضای دوست محترم و فاضل خودم آقای پورداود خوانده شد شمّه‌ای از ظهور مانی و تاریخ زندگی...

Sunday, January 8, 2017

شاهنامه‌ی فردوسی و اهمیت آن

سیدحسن تقی‌زاده از جمله رجال سیاسی تاریخ ایران است که فراز و فرودهای زیادی در زندگی شخصی و سیاسی او وجود دارد. تقی‌زاده بر جدایی دین از سیاست...

Sunday, January 8, 2017

مرگ کوروش

کوروش در حدود سال 528 پس از سی سال فرمانروایی، بنابراین در سنینی که می‌بایست بالا باشد، زیرا برای دست یافتن به امپراتوری، لازم بود شایستگی این...

Wednesday, October 5, 2016

خشایارشا، جانشین برگزیده‌ی داریوش

این که خشایارشا بدون دشواری جای پدر را گرفت، امری است که از کتیبه‌ای از خشایارشا در تخت جمشید بر می‌آید و پسر داریوش در آن این عبارت بدون ایهام...

Wednesday, October 5, 2016

ستایش ایران در کتاب هرودوت

هرودوت پس از ناسزاگویی و بدنام کردن شاه بزرگ، دربار او، قدرت شوش و مردانش (یعنی هرچه یونان از آن می‌ترسید و در عین حال می‌ستود، و از یک قرن پیش...

Monday, September 26, 2016

دروغهای بزرگ درباره خشایارشا

هرودوتِ مورخ به این جای تاریخ خود که می‌رسد تبدیل به هرودوت راوی ماجراهای هیجان‌انگیز می‌شود. او در آخرین صفحاتی که به ویژه وقف هجوم ایرانیان...

Monday, September 26, 2016

افسانه پیروزی یونان

داستان پیروزی یونان در پلاته، آن طور که در بندهای 63 تا 89 کتاب نهم تواریخ روایت شده است، به راستی یک شیّادی تاریخی است که فقط از آن رو رواج...

Monday, September 26, 2016

حدود جغرافیایی و تاریخی ایران باستان

ایران چیست؟ بنابر آنچه علم ریشه‌شناسی می‌گوید، کشور آریاها است: ایران، در فارسی میانه Eran از ایران باستان Aryanam می‌آید که حالت وابستگی جمع...

Wednesday, August 10, 2016

منابع تاریخ ایران باستان

به عنوان منابع تاریخ‌دار، ما تنهامی‌توانیم از سنگ‌نوشته‌های شاهان هخامنشی، بخصوص داریوش اول و پسرش خشیارشا و اردشیر دوم و از سنگ نوشته‌های ساسانیان...

Wednesday, August 10, 2016

تجارت در ایران پیش از اسلام

دادوستد نظام‌مند در آغاز دوره‌ی شهرنشینی در ایران را می‌توان در دو بخشِ درون منطقه‌‎ای و برون منطقه‌ای بررسی کرد. آثار باستانی متعددی از داد...

Sunday, June 26, 2016

فتح سوریه از سوی ایران

از قرن‌ها قبل به این سو، شمال میان رودان (بین‌النهرین)، شامات (سوریه کنونی) و فلسطین در اختیار ارتش رُم بود و در حقیقت در کشمکش دایم بین ارتش‌های...

Monday, May 23, 2016

والریوس و ایران

در 241 میلادی شاهپور اول در ایران به قدرت رسید و پس از آن که از سامان اوضاع داخلی مطمئن شد در همان سال به نصیبین (در نزدیکی موصل امروزی) و از...

Monday, May 23, 2016

ایران و رُم در زمان ساسانیان

ادامه ضعف دولت پارت‌ها مصادف شده بود با اوج قدرت امپراتوری رُم و به نظر می‌رسید رُمی‌ها نیز علاقه‌ای به هجوم به شرق ندارند گو این که از طرف دیگر...

Monday, May 23, 2016