معنای « تاریخ مندی»، در علم هرمنویتیک دیلتای

دیلتای کراراً به تأکید گفت که انسان « موجودی تاریخی» ( ein geschichtliches Wesen) است. اما کلمه ی « تاریخی» در این جا به چه چیزی دلالت می کند؟...

Sunday, February 9, 2014

طرح شلایرماخر در خصوص علم هرمنویتیک عام

علم هرمنویتیک در مقام فن فهم رشته ای عام نیست و فقط کثرتی از هرمنویتیک های تخصصی است.» (1) این اعلام برنامه ای است که شلایرماخر درس گفتارهایش...

Sunday, February 9, 2014

دیلتای: علم هرمنویتیک به منزله ی بنیاد « علوم انسانی»

پس از درگذشت شلایرماخر، در 1834، طرح توسعه ی علم هرمنویتیک عام رفته رفته سستی گرفت. یقیناً مسئله ی هرمنویتیکی از جنبه های مختلف توجه متفکران...

Sunday, February 9, 2014

ریشه های شلایرماخر

برای فهم کامل ماهیت و مقدار مساهمت شلایرماخر در تحول نظریه ی هرمنویتیکی، لازم است به بررسی وضعیت علم هرمنویتیک در عصر او بپردازیم و به ویژه برداشت...

Sunday, February 9, 2014

جدال معاصر بر سر علم هرمنویتیک

شش تعریف به هم وابسته و اغلب متداخل هرمنویتیک به درجات متفاوت هنوز نیز در گستره ی تفکّر هرمنویتیکی معاصر یافت می شوند، و با این همه قطب بندی...

Sunday, February 9, 2014

معنا و دامنه ی علم هرمنویتیک

تعاریف مختلف گوشه های متفاوت ولیکن مهمی از مسئله ی هرمنویتیکی را بالا می زنند. و از این جاست که برای علم هرمنویتیک رو کرده به روش و اعتبار و...

Sunday, February 9, 2014

ریشه شناسی مفهومی واژه ی هرمنویتیک (2)

وجه دوم معنا در « هرمینویین» « توضیح دادن» است. تأویل به معنای تبیین بر جنبه ی استدلالی فهم تأکید می کند و بیشتر به ابعاد تبیینی تأویل اشاره...

Sunday, February 9, 2014

شش تعریف جدید از علم هرمنویتیک

میدان علم هرمنویتیک به طوری که در عصر جدید به ظهور رسیده است دست کم به شش نحو نسبتاً متمایز تعریف می شود. این کلمه از همان ابتدا بر علم تأویل...

Sunday, February 9, 2014

مقدمه ای درباره هرمنویتیک

علم هرمنویتیک کلمه ای است که در محافل کلامی و فلسفی و ادبی هر روز بیش از روز پیش شنیده می شود. « جنبش هرمنویتیک نوین» در علم کلام پروتستانی اروپایی...

Sunday, February 9, 2014

ریشه شناسی مفهومی واژه ی هرمنویتیک (1)

ریشه های کلمه ی hermeneutics در فعل یونانی « هرمینویین» / hermeneuein نهفته است که عموماً به « تأویل کردن» ترجمه می شود و صورت اسمی آن « هرمینیا»/...

Sunday, February 9, 2014

املاء صحیح واژه ی هرمنویتیک

شاید بد نباشد که در خصوص انتخاب « hermeneutics» و نه « hermeneutic» برای نام گذاری رشته ی هرمنویتیک یادداشتی فنی اضافه کنم. جیمز م. رابینسون...

Sunday, February 9, 2014

رابطه ی نسبیت معرفت و هرمنوتیک

خاستگاه دیگر شعار تعدد قرائت ها، دانش هرمنوتیک و تفسیر متون است. این مبحث امروزه یکی از شاخه های معرفتی شناخته می شود که گروه های علمی مختلفی...

Saturday, January 18, 2014

یقین قرآنی و تیقّن عرفانی

دانش اهل علم همچون دانش متکلمان و فقیهان به قرآن دانشی از سنخ دانش انبیاء و اولیاء نیست، بلکه علمی است نظری که محتاج به طلب و کسب است. در نظر...

Tuesday, December 24, 2013

تأویل در عرفان

صوفیان خود را اهل احوال و محبت و اخلاص می دانسته اند و این امور را وصف باطن تلقی می کرده اند، بنابراین از آنجا که آنان در مقابل ظاهر دین – که...

Thursday, October 31, 2013

باطن در برابر ظاهر

باطن، مقابل «ظاهر» است. در قرآن کریم (حدید:3) « الظاهر و الباطن» درباره ی خداوند آمده است. ولی اغلب اوقات «ظاهر» یا «باطن» را درباره ی مفهوم...

Thursday, October 31, 2013

آگاهی از تأویل قرآن

در آیه ی 7 سوره ی آل عمران، ضمن تصریح بر تأویل داشتن آیات قرآن ( همه یا فقط آیات متشابه) و اینکه تأویل آن را جز خدا کسی نمی داند، به «راسخان...

Thursday, October 31, 2013

تأویل در کلام و فلسفه

تأویل. در اصطلاح، نقل و صرف کلام از معنای ظاهر آن به معنای محتمل است، مشروط بر اینکه با دلیل صورت گیرد و موافق با کتاب و سنّت باشد، مثلاً درباره...

Thursday, October 31, 2013

واژه شناسی تأویل

تأویل، واژه ای قرآنی و اصطلاحی در علوم قرآنی و تفسیر و حدیث و سپس اصول فقه و کلام و فلسفه و عرفان است. کاربرد نسبتاً فراوان آن در قرآن (هفده...

Thursday, October 31, 2013

کنکاشی در مفهوم هرمنوتیک، تاویل و بطن

تبیین روش های فهم متون و به خصوص متون دینی ، که از آن در مباحث تفسیری به روش های تفسیری و در مباحث جدید غربی، از آن به هرمنوتیک یاد می شود از...

Sunday, July 21, 2013

تبیین نسبت میان "فطری بودن دین" و فهم متون دینی

مقالۀ حاضر درصدد تبیین نقش و تاثیر مسالۀ فطری بودن دین در فهم متون دینی می باشد، فطری بودن، یک از ویژگی ها و خصیصه های دین محسوب می شود لذا این...

Sunday, July 21, 2013