نگاهی به پدیده ی تقطیع نادرست روایات

یکی از آسیبهای بیرونی روایات که بر فهم صحیح و کامل حدیث تأثیر می گذارد، عبارت است از تقطیع نادرست و عدم ذکر تمام روایت؛ بدین معنا که حدیث بخش...

Friday, March 7, 2014

تحریف روایات، انواع و علل آن

یکی از آفات جدی و آسیبهای بیرونی فهم حدیث، تحریف است که به متن و سند حدیث آسیب می رساند. به این نوع حدیث «محرَّف» گویند. تحریف، مصدر به معنای:...

Friday, March 7, 2014

نگاهی به آفت "تصحیف" در روایات

یکی از آفات متن و سند حدیث، تصحیف است و به این نوع حدیث «مُصحَّف» گویند. احتمال راهیابی تصحیف در هر متنی بدیهی است. روایات نیز از این امر مستثنا...

Thursday, March 6, 2014

سیری در مبحث تعارض و اختلاف روایات

بحث اختلاف و تعارض در اخبار، از جمله مسائلی است که در طول تاریخ اسلام، توجّه عالمان و اندیشوران مسلمان را در حوزه های مختلف علمی همچون فقه، حدیث،...

Thursday, March 6, 2014

نقل به معنا مانعی در فهم احادیث

از جمله آفاتی که در فهم روایات باید منظور گردد، نقل به معناست. گاه راوی حدیث با تحفظ بر عین الفاظ معصوم علیه السلام بدون هیچ گونه تغییری در واژه...

Thursday, March 6, 2014

نشانه ها و معیارهای شناسایی روایات ساختگی

حرکت دروغ پردازی در حدیث از زمان رسول خدا(صلی الله علیه وآله و سلم) آغاز شد و پس از حیات ایشان، به ویژه در زمان امویان، گسترش یافت و صدها سخن...

Thursday, March 6, 2014

انگیزه ها و عوامل وضع حدیث

با نگاهی گذرا به تاریخ حدیث به آسانی می توان پی برد از صدر اسلام تاکنون افرادی به انگیزه ها و اسباب گوناگون دست به جعل حدیث زده و مطالبی را به...

Wednesday, March 5, 2014

شناسایی مقوله ی وضع در حدیث

مفهوم وضع در اصطلاح با معنای لغوی تطابق دارد و آن نسبت دادن سخنی جعلی و دروغین به معصومان علیهم السلام است. حدیث موضوع به لحاظ نااستواری و برساختگی،...

Wednesday, March 5, 2014

غفلت و اشتباه راوی، عاملی برای بدفهمی

در اینکه برخی راویان سهو یا نسیان داشته و یا در ضبط روایت ضعیف بوده اند، تردیدی نیست. غفلت و اشتباه راوی در حدیث بیشتر مربوط به نقص شنوایی، اشکال...

Wednesday, March 5, 2014

از بین رفتن قرائن، عاملی آسیب زا در فهم حدیث

قراینِ همراه با روایات نقش بسزایی در وضوح معنایی آن دارند. از بین رفتن این قراین در گذر زمان، خواه بر اثر عدم توجه راوی و یا غفلت او در مقام...

Wednesday, March 5, 2014

منع تدوین حدیث، حقیقتی تلخ

یکی از عوامل آسیب زا و تأثیرگذار در فهم حدیث، جریان منع حدیث بود؛ حقیقت تلخی که در صدر اسلام به وقوع پیوست و آثاری بس شوم را از خود به جای گذاشت....

Wednesday, March 5, 2014

خیانتی به نام«منع نقل حدیث»

بی گمان از مهمترین آفات حدیث، منع رسمی از نقل و نشر حدیث و به تعبیر دقیقتر سانسور حدیث در زمان خلفا بود. منع نقل حدیث از زمان ابوبکر آغاز شد(1)...

Wednesday, March 5, 2014

پیشگیری و رفع عوارض آسیب های حدیث

حدیث نیز همچون موجودی زنده، آن گاه که عناصر دفاعی و مقاوم آن از بین برود یا ضعیف گردد، بیمار و آفت زده می شود. وجود عناصر دفاعی و مقاوم در احادیث،...

Wednesday, March 5, 2014

فاجعه ی از بین بردن احادیث

یکی از عوامل آسیب زا در فهم حدیث، از بین بردن یا از بین رفتن بسیاری از متون حدیثی است. می دانیم پس از قرآن، حدیث دومین منبع قانونگذاری در اسلام...

Wednesday, March 5, 2014

پیشینه ی آسیب شناسی فهم حدیث

کژفهمی متون دینی منحصر به متون اسلامی نیست، بلکه سابقه ای دیرین دارد که هم در قرآن و هم در روایات اشاراتی به آن دیده می شود؛ مانند:«یُحَرِّفونَ...

Tuesday, March 4, 2014

مفهوم آسیب شناسی فهم حدیث

«آسیب شناسی فهم حدیث» ترکیبی اضافی و متشکل از سه مفهوم «آسیب شناسی»، «فهم»، و «حدیث» است. بنابراین، لازم است نخست این سه و واژگان مترادف آنها...

Tuesday, March 4, 2014

اهمیت موضوع آسیب شناسی حدیث

تبیین اصلی و کامل تعالیم قرآنی و مبانی اسلامی در اصول و فروع و همه رشته های مربوط، در مسائل اعتقادی، عملی، زندگی، انسان و شناخت... در گرو رجوع...

Tuesday, March 4, 2014

علوم حدیث و آسیب شناسی فهم حدیث

نگاهی گذرا به پیشینه علوم حدیث، نشان می دهد که این دانشها به یکباره شکل نیافته اند، بلکه در گذر زمان، حل هر مشکلی از مشکلات حدیثی در پی خود علمی...

Tuesday, March 4, 2014

پذیرش یا انکار حدیث؟!

حدیث پژوهان قرآن را پایه گذار نقد و بررسی خبر دانسته اند؛ خداوند متعال در آیه ی نبأ تحقیق در خبر فاسق را لازم می داند و می فرماید:

Sunday, March 2, 2014

دشواری فهم (تحمّل) برخی احادیث

فهم و درایت برخی احادیث معصومان علیهم السلام بسی دشوار و برای هر کسی دست یافتنی نیست. این امر را می توان از روایاتی که حدیثِ آل محمد علیهم السلام...

Sunday, March 2, 2014