درآمدي بر کتابشناسي توصيفي کتب حديث شيعه

تشيع، با اعتقاد به عصمت امامان (عليهم السلام) و باور به استمرار نبوت در امامت، از منابع بسيار غني در دين شناسي برخوردار است. شيعيان، علاوه بر...

Saturday, May 27, 2017

نوروز در روايات اسلامي

دين جهاني، با آداب و سُنن ملي چه رفتاري دارد؟ آيا آنها را کنار مي‌نهد و خود به ساختن آداب و رسوم تازه مي‌پردازد؟ يا آنها را تأييد مي‌کند و در...

Saturday, May 27, 2017

تأملي در احاديث نقصان عقل زنان

در بخشي از مقاله «دفاع از حديث - 2» که در شماره‌ي سوم فصل نامه‌ي علوم حديث، درج گرديد، دفاعي از احاديث نقصان عقل زنان صورت پذيرفت. سعي نويسنده...

Saturday, May 27, 2017

زن در سخن و سيره‌ي امام علي

بررسي مسئله‌ي زن در سخنان امام علي (عليه السلام)، سهلِ ممتنع است. آنچه در نهج البلاغه و ساير متون تاريخي و حديثي به ايشان منسوب است، آهنگي ملامتگر...

Thursday, May 25, 2017

قواعد فهم سيره‌ي سياسي اميرمؤمنان

انسان‌هاي بزرگ، به جهت بسط وجودي، عرصه‌هاي زندگي شان بسيار متنوع و گسترده است. اينان، به سبب احاطه‌ي علمي بر زواياي تاريک و ناپيداي انسان و جهان،...

Thursday, May 25, 2017

امام خميني و فقه الحديث

شخصيت‌هاي بزرگ که از جامعيت علمي و عملي برخوردارند، به سختي شناخته مي‌شوند؛ زيرا غالباً يک جنبه از علوم يا رفتار و خصلت‌هايشان، سبب پنهان ماندن...

Thursday, May 25, 2017

تعارض اخبار

يکي از شاخه‌هاي فقه الحديث، شناخت تعارض اخبار و اختلاف روايات است. در بسياري از موارد، گوناگوني آرا، ريشه در اختلاف احاديث دارد. دانستن اسباب...

Thursday, May 25, 2017

نقل به معنا

پيش از پرداختن به «فقه الحديث» و استنباط از روايات، پژوهش در دو حوزه ضروري است؛ يکي حوزه صحت انتساب و اطمينان به صدور حديث از پيشوايان دين، و...

Tuesday, May 23, 2017

تاريخ صدور حديث

تاريخ هر حادثه و پديده، از چگونگي وقوع آن خبر مي‌دهد، و به شناسنامه‌اي مي‌ماند که آيندگان را از هويت و چند و چون آن با خبر مي‌سازد.

Tuesday, May 23, 2017

موانع فهم حديث

بهره مندي از زلال نصوص (متون) ديني، يعني قرآن و سنت، وابسته به تحقق شرايط و فقدان موانع است. فهم کننده بايد از يک سو توانايي‌هايي را در خود حاصل...

Tuesday, May 23, 2017

اجتهاد در فهم نصوص

تحمّل حديث و بازگو کردن آن، امري سهل و روان است؛ ولي فهم، سنجش و موازنه‌ي آن، عملي سخت و دشوار. گرچه روايت و درايت، هر دو ارجمند و گران است،...

Tuesday, May 23, 2017

بازسازي متون مفقود در حوزه‌ي دانش‌هاي حديث

در آغاز دفتر نخستِ ميراث حديث شيعه، (1)و (2) گزارشي آماري از تأليفات حديثي و رجالي شيعه در قرون اوّليه (اول تا چهارم هجري) ارائه شد. در آن جا...

Tuesday, May 23, 2017

بازسازي مصادر رجالي شيعه

در جايي ديگر از همين مجموعه مقالات، (1) و (2) از ضرورت بازسازي متون، سخن به ميان آمد و در حوزه‌ي ميراث شيعي به سه عرصه اشاره گرديد: مکتوبات حديثي...

Tuesday, May 23, 2017

شيوه‌هاي ارزيابي اَسناد

سنت يا حديث، به معناي قول و فعل و تقرير معصوم، دومين منبع ديني مسلمانان است. همانگونه که «علوم قرآن» از دانش‌هاي مربوط به قرآن سخن مي‌گويد، «علم...

Tuesday, May 23, 2017

بايسته‌هاي پژوهش در حوزه‌ي حديث

حديث، دومين منبع و سند دين شناسي است و تکيه گاه عمده‌ي عالمانِ ديني به شمار مي‌رود. تکيه بر اين منبع حيات بخش در برخي حوزه‌هاي دين پژوهي بيشتر...

Tuesday, May 23, 2017

طرح پژوهشي علم الحديث

بي درنگ حديث به معناي گسترده‌ي «فعل، قول و تقرير معصوم»، جايگاهي بس مهم در دين شناسي، علوم اسلامي و فرهنگ مسلمين داشته و دارد.

Tuesday, May 23, 2017

دانش‌هاي حديثي؛ گذشته، حال، آينده

مطالعه در پيشينه‌ي علوم، نشان مي‌دهد که دانش‌ها به يکباره شکل نگرفته‌اند؛ بلکه در گذر زمان و در پرتو علل و عوامل گوناگون، به فرهنگ و معارف بشري...

Tuesday, May 23, 2017

رابطه‌ي قرآن و حديث

قرآن و حديث، دو گوهر گران بها و دو گنجينه بي پايان و دو درياي بي کران‌اند. رسول گرامي، امت اسلام را به چنگ زدن به آن دو و همراهي با آنها دعوت...

Tuesday, May 23, 2017

علم رجال شیعه

رجال در اصطلاح علم الحدیث به راویان احادیث و کسانی که در سلسله‌ی سند روایات قرار دارند اطلاق می‌شود و دانشی که عهده‌دار بیان حالات، اوصاف، جرح...

Monday, May 22, 2017

حديث شيعه

حديث در اصطلاح محدثان و متکلمان عبارت است از قول يا فعل و يا تقريري که از ناحيه‌ي معصوم (عليهم‌السلام) نسبت به حکم يا موضوعي شرعي صادر مي‌گردد،...

Monday, May 22, 2017