واژه شناسی قرآنی: آن، آناء، أجل، أمّة، أمَد، حقب، حین، دهر، ساعة، عدّة، عصر، عمر، مدّة، میقات، وقت

«آن» ظرف و مبنی بر فتح است (معمولاً به صورت «ألآن» به کار می‌رود) ؛ الف و لام آن برای تعریف نیست و به گفته فرّاء از واژه «أوان» (وقت) گرفته شده...

Saturday, July 8, 2017

واژه شناسی قرآنی: آلاء، مِنّة، نعمة

«مَنّ» (میم و نون) دارای دو معنای اصلی است: الف) قطع؛ ب) انجام دادن کار خیر و نیک (انعام). از معانی «منّ» انعام و نعمت دادن است و «منة» اسم به...

Saturday, July 8, 2017

واژه شناسی قرآنی: اَل، أَهل، رَحِم، قُربی، نَسَب، مَوالی

«آل» از «أَول» (همزه، واو و لام) به معنای رجوع، اشتقاق یافته است و اهل لغت آن را در قالب مضاف و مضاف الیه یا کلمات دیگر معنا کرده‌اند؛ مانند:...

Saturday, July 8, 2017

واژه شناسی قرآنی: آخِر، خاتَم، عاقبت

«آخِر» بر وزن فاعل، صفت و مشتق از «أخر» همزه، خاء و راء به معنای خلاف تقدم است. مؤنث آخِر، آخِرة و جمع آن دو «اواخر» است. اهل لغت واژه «آخِر»...

Saturday, July 8, 2017

واژه شناسی قرآنی: آسِن، إبدال، تحویل، تَسَنُّه، تغییر

«آسِن» بر وزن فاعل از همزه، سین و نون دارای دو معنای اصلی است: 1. تغییر و دگرگون شدن یک چیز؛ 2. سبب.

Saturday, July 8, 2017

آيا اصل «بَسمَلَه» از کتاب مقدّس است؟

نولدکه و نيز شوالي در تاريخ قرآن [جلد نخست، صفحه‌ي 116] مدّعي‌اند که عبارت آغازين هر سوره‌ي قرآن- جز سوره‌ي توبه (برائت)- برگرفته از زبان رايج...

Monday, July 3, 2017

قرائتي يوناني از قرآن

در اين نوشته، از باب ريشخند و مطايبه، به ديدگاه فردي يوناني خواهيم پرداخت تا ببينيم او چگونه قرائتي را از قرآن ارائه مي‌دهد و چگونه آن را تفسير...

Monday, July 3, 2017

صابئان چه کسانی هستند؟

صابئان مانند اهل کتاب و مجوسان (زرتشتيان) گروهی هستند که به ويژه افتخار اين را يافته‌اند که در رديف کساني که [به خدا و روز قيامت] ايمان دارند...

Monday, July 3, 2017

«رسولان» در قرآن نقدي بر نظر وِنسينک

از ميانِ آرايي که بيش از همه خيالي‌تر است، رأيي است که «ونسينک» مطرح کرده است. وي مي‌گويد: «مفهومِ «رسولان» به عنوانِ بشارت دهندگاني که به سوي...

Monday, July 3, 2017

صابِئان در قرآن

از دشوارترين مسائلي که مفسران قرآن با آن مواجه بوده‌اند، تعريفِ «صابئان» مي‌باشد. اين اسم، سه بار، در آيات زير آمده است: اکنون، آراي مختلف خاورشناساني...

Monday, July 3, 2017

گلدزيهر و همخوانيهاي نادرستِ وي ميان اسلام و يهود

اگناس گلدزيهر، در دائرة‌المعارف يهودي مقاله‌اي را درباره‌ي اسلام نوشته است که در آن، به طور ويژه، درباره‌ي ريشه‌هاي يهودي مفاهيم و دستورات اسلامي،...

Monday, July 3, 2017

پندارهايِ شگفت‌انگيز مرگليوث در باره‌ي قرآن

اسمهاي سه‌گانه‌ي وی، اشاره دارند که از خانواده‌اي يهودي و نژاده(اصیل) است. نامش به عبريِ عاميانه، «مرگليوث» تلفظ مي‌شود و به شکلهاي گوناگونِ...

Monday, July 3, 2017

معناي واژه‌ي «فُرقان» نزد خاورشناسان

توجه شماري از پژوهشگران تاريخ و ادبيات عربي [مستعرب] متعرض به اسلام، به واژه‌ي «فرقان» جلب شده و در ارجاعِ آن به اصل و ريشه‌ي يهودي مسيحي تلاشهاي...

Saturday, July 1, 2017

پژوهش‌هاي قرآني هاينريش اشپايِر

اشپاير، شاگرد هرويتس بوده و مسئوليّتِ کامل کردنِ پژوهشهاي استادش را برعهده داشته است. وي پژوهشي گسترده با بيش از 905 صفحه با نام داستانهاي کتاب...

Saturday, July 1, 2017

ريشه‌ي واژه‌ي ماهان

نامش در قرآن شش بار آمده است؛ چهار بار نام وي پس از نام فرعون آمده و به تبه‌کاري او در زمين و هلاک و غرق او تصريح شده است.

Saturday, July 1, 2017

مسأله‌ي «هامان» در قرآن

مسأله‌ي «هامان»، مشاجرات بسياري را در محافل منتقدان قرآن، برانگيخته است. نامِ هامان، به عنوان يکي از ياران يا وزيران فرعون، 6 بار در قرآن، به...

Saturday, July 1, 2017

درباره‌ي مشکله «يا اُختَ هارونَ»

از ميان چهل پرسشي که رلاند در کتابش مطرح نموده است، پرسش نوزدهم چنين است: «آيا در قرآن آمده است که مريم پاک، خواهر هارون است؟» اين پرسش، پرسشي...

Thursday, June 29, 2017

واژه هارون در قرآن

کلمه‌ي هارون، بيست بار در قرآن به کار رفته است. به نظر جِفري، هميشه مراد از هارون همان هارون در عهد عتيق است. گمان مي‌رود اين نام مدّتها پيش...

Thursday, June 29, 2017

رلاند و دفاع وي از اسلام

در حاشيه‌ي بررسي دين از نظر کانت، به پژوهش در منابعي کشانده شدم که اين فيلسوف درباره‌ي مسائل مربوط به اسلام، به آن منابع ارجاع داده و چند بار،...

Thursday, June 29, 2017

درباره‌ي واژگان دخيل در قرآن

درباره‎‌ي واژگان غيرعربي دخيل در قرآن، از گذشته ميان قرآن‌پژوهان پرسشهايي درگرفته است که طرح آنها در ردّ شبهه‌هايي که خاورشناسان در افکنده‌اند،...

Sunday, June 25, 2017