شاید تا به حال مطالب زیادی در مورد مورچه ها و طرز زندگی آن ها در کتاب های درسی و علمی خوانده باشید؛ اما دنیای این حشرات کوچک به حدی بزرگ و شنیدنی است که همیشه حرف های ناگفته درباره ی آن ها وجود دارد.
همان طور که می دانید مورچه ها حشراتی با زندگی اجتماعی هستند. این موجودات حدود 150 میلیون سال پیش از حشراتی غول پیکر که در عهد دایناسورها می زیسته اند تکامل یافتند. پس از ظهور گیاهان گل دار، حدود یکصد میلیون سال پیش، مورچه ها در گونه های متعددی تنوع پیدا کردند.
از میان مورچه های بسیاری که وجود دارند، مورچه ی صحرایی، گونه ای است که برای به دست آوردن غذا مسافت های زیادی را روی زمین های شنی، که اغلب بدون هرگونه نشانه ی خاصی است، می پیماید.
همان طور که می دانید مورچه ها حشراتی با زندگی اجتماعی هستند. این موجودات حدود 150 میلیون سال پیش از حشراتی غول پیکر که در عهد دایناسورها می زیسته اند تکامل یافتند. پس از ظهور گیاهان گل دار، حدود یکصد میلیون سال پیش، مورچه ها در گونه های متعددی تنوع پیدا کردند.
از میان مورچه های بسیاری که وجود دارند، مورچه ی صحرایی، گونه ای است که برای به دست آوردن غذا مسافت های زیادی را روی زمین های شنی، که اغلب بدون هرگونه نشانه ی خاصی است، می پیماید.
آیا تا به حال به این فکر کرده اید که مورچه ها چطور راه خود را پیدا می کنند؟
این موجودات با استفاده از مسیری مستقیم - بدون آن که ردپای خودشان را که به دوردست ها رفته اند دنبال کنند - قادرند به لانه یشان برگردند. آن ها نه تنها مسیرها را با استفاده از ستارگان آسمان جهت یابی می کنند، بلکه به نظر می رسد کامپیوتری داخلی در بدن مورچه ها وجود دارد که شبیه کیلومتر شمار عمل می کند و به آن ها این قابلیت را می دهد که فواصل را به طور دقیق اندازه گیری کنند.
یک مورچه ممکن است تا حدود ۵۰ متر حرکت کند تا با حشره ای مرده مواجه شود، قطعه ای از آن حشره را پاره و به لانه اش حمل کند و در سوراخی به قطر کم تر از یک میلی متر وارد شود.
تیمی تحقیقاتی از دانشمندان آلمانی و سوئیسی با دست کاری طول قدم های مورچه ها به وسیله کوتاه و بلند کردن گام ها یشان، کشف کردند که آن ها قدم هایشان را برای تعیین فاصله اندازه گیری می کنند؛ برای مثال، بعد از این که مورچه ها به مقصدشان رسیده بودند، پاهای آن ها را کوتاه و بلند کردند.
یک مورچه ممکن است تا حدود ۵۰ متر حرکت کند تا با حشره ای مرده مواجه شود، قطعه ای از آن حشره را پاره و به لانه اش حمل کند و در سوراخی به قطر کم تر از یک میلی متر وارد شود.
تیمی تحقیقاتی از دانشمندان آلمانی و سوئیسی با دست کاری طول قدم های مورچه ها به وسیله کوتاه و بلند کردن گام ها یشان، کشف کردند که آن ها قدم هایشان را برای تعیین فاصله اندازه گیری می کنند؛ برای مثال، بعد از این که مورچه ها به مقصدشان رسیده بودند، پاهای آن ها را کوتاه و بلند کردند.
مگر می شود پاهای مورچه را کوتاه یا بلند کرد؟
دانشمندان با اضافه کردن پاهایی چوبی آن ها را بزرگ تر کردند و در نمونه ای دیگر با قطع جزئی از عضو حرکتی آن ها را کوتاه تر کردند. محققان بعد از این که مورچه ها را به لانه ها یشان برگرداندند، متوجه شدند که آن ها می توانند مسافرت شان را شروع کنند و دوباره به لانه هایشان بازگردند.
مورچه های با پاهای چوبی به جاهای بیش از حد دورتری نسبت به قبل مسافرت می کردند و در نهایت به ورودی لانه یشان بر می گشتند، در حالی که مورچه های با پاهای قطع عضوشده به آن فواصل نمی رسیدند.
بااین حال، اگر مورچه های با پاهای تغییریافته، سفر خود را از لانه آغاز می کردند قادر به محاسبه ی فاصله مناسب بودند و می توانستند دوباره به لانه ها یشان برگردند، این نشان می داد طول گام عامل بسیار مهمی است. علاوه بر این، کامپیوتر بسیار پیچیده ای درون مغز مورچه ها وجود دارد که آن ها را قادر می سازد مقدار مربوط به طرح افقی از مسیرشان را محاسبه کنند، به طوری که گم نمی شوند؛ حتی اگر چشم انداز شنی تپه ها و دره ها میان مسیرشان گسترش یافته باشد.
مورچه های با پاهای چوبی به جاهای بیش از حد دورتری نسبت به قبل مسافرت می کردند و در نهایت به ورودی لانه یشان بر می گشتند، در حالی که مورچه های با پاهای قطع عضوشده به آن فواصل نمی رسیدند.
بااین حال، اگر مورچه های با پاهای تغییریافته، سفر خود را از لانه آغاز می کردند قادر به محاسبه ی فاصله مناسب بودند و می توانستند دوباره به لانه ها یشان برگردند، این نشان می داد طول گام عامل بسیار مهمی است. علاوه بر این، کامپیوتر بسیار پیچیده ای درون مغز مورچه ها وجود دارد که آن ها را قادر می سازد مقدار مربوط به طرح افقی از مسیرشان را محاسبه کنند، به طوری که گم نمی شوند؛ حتی اگر چشم انداز شنی تپه ها و دره ها میان مسیرشان گسترش یافته باشد.
مترجم: مجتبی میلادی
منبع:
The math book,Clifford A. Pickover
