حکم خرید و فروش اموال موقوفه

پرسش :

دهات و مزارع موقوفه خاص، بر اساس قوانین و مقررات اصلاحات ارضی، به زارعین صاحب نسق واگذار گردیده، در نتیجه نحوه پیاده کردن و شیوه کاربرد نظر واقف کلاً تغییر داده شده و اصولاً عمل به وقف نیز منتفی گردیده، نماینده و متولی نیز ممنوع‏المداخله شده؛ بدین ترتیب تقاضا می‌‏شود نظریه شرعی حضرت‌عالی را در رابطه ماده واحده قانون ابطال اسناد فروش رقبات آب و اراضی موقوفه مصوّب 28/1/63 که مقرر می‏دارد: «از تصویب این قانون کلیه موقوفاتی که بدون مجوز شرعی به فروش رسیده یا به صورتی به مالکیت در آمده باشد به وقفیت خود برمی‌‏گردد و اسناد مالکیت صادر شده باطل و از درجه اعتبار ساقط است» و این‌که ادارات ثبت سال‌هاست از تاریخ تصویب قانون مزبور اقدام به ابطال اسناد صادره نمی‌‏نمایند و ضرر و زیان بسیاری به منافع موقوفه وارد می‌‏شود اعلام فرمایند.

پاسخ :
وقف قابل تبدیل و تغییر و واگذاری و خرید و فروش نیست و امور ذکرشده موجب خروج وقف از وقفیت نمی‌‏شود و صادر کردن سند مالکیت برای زمین موقوفه جایز نیست و اعتبار ندارد و هرمقدار از اجرت و منافع وقف، مطابق نظر واقف صرف نشده ضامن هستند و باید بپردازند. و هرگونه تصرف در وقف باید زیر نظر متولی شرعی و صلاح وقف باشد و در غیر این صورت حکم غصب را دارد.

منبع: ره توشه قضایی (استفتائات قضایی از محضر مقام معظم رهبری)، نشر قضا، قم، چاپ اول، 1390.