احکام بیع | بیع فضولى

پرسش :

آقاى شمس ملکى را از طریق قولنامه عادى از على آقا خریدارى کرده و در قولنامه اسم خود را احمد ذکر مى کند. نصف قیمت ملک را در جلسه معامله پرداخت نموده و پرداخت مابقى ثمن را موکول به تنظیم سند مى نماید. بعد...

پاسخ :
جواب الف تا ج) با توجّه به این که در فرض سؤال شخص مزبور (آقاى شمس) به نیّت خودش معامله را انجام داده هر چند ظاهراً نام شخص دیگرى را براى خود ذکر کرده، معامله صحیح است و حکم بیع بالصیغه را دارد؛ زیرا کتابت در حکم انشاى لفظى است. و ممنوع المعامله بودن در این گونه موارد به معنى عدم درج در اسناد رسمى است نه این که معامله محکوم به بطلان باشد و معامله دوم که با زوجه آقاى شمس انجام شده جنبه فضولى داشته و هرگاه آقاى احمد قصد صورى نداشته و آقاى شمس هم بعداً معامله را امضا کرده باشد، معامله براى خانم او صحیح خواهد بود.

منبع: استفتائات جدید، آیت‌‌ الله العظمی مکارم شیرازی دام ظله، جلد 4، تهیه و تنظیم: ابوالقاسم علیان نژادی، قم: انتشارات امام علی بن ابی‌طالب علیه ‌السلام، 1393.