والدین، کودکان و امنیت خانه (بخش اول)

 والدین می­ توانند بستر مناسبی را جهت ایجاد حس امینت و مصونیت در خانه برای فرزندان خود فراهم کنند.
 

چکیده: بچه‌هایی که در صورت عدم حضور والدین در منزل، احساس کنند همچنان تحت نظارت آنها هستند، احساسِ مصونیتِ بیشتر و تنهایی کمتری می‌کنند. شما به عنوان والدین می­توانید در جستجوی راه ­هایی باشید، تا مطمئن شوید فرزندتان می‌داند که شما مراقب او هستید.

تعداد کلمات 1240 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه

ایمنی به ­معنای اطمینان خاطر است؛ اما می‌توان گفت چیزی بیش از آن است. ایمنی احساس مصون بودن است. بسیاری از بچه‌ها می‌گویند وقتی در خانه‌اند و بزرگ‌ترها در خانه نیستند، احساس مصونیت نمی‌کنند.
محتوای اصلی این مقاله، بر ایمنی متمرکز شده است که امروزه بسیار مورد توجه خانواده‌ها قرار گرفته است. ما نمی‌توانیم برای فرزندانمان ایمنی را ایجاد کنیم. آنها باید خودشان بدانند که برای این کار چه سؤالاتی باید بپرسند و چه گام­ هایی بردارند. آنها باید قادر باشند با مشکلات و مسائل، بالقوه، با آرامش و به صورت کارآمد برخورد کنند.
 

نظارت بر بچه‌هایی که وقتی از مدرسه می‌آیند در خانه تنها هستند.
بسیاری از بچه‌ها می‌گویند وقتی در خانه‌ تنهایند و والدینشان در خانه نیستند، احساس مصونیت نمی‌کنند. مطالعات نشان می‌دهد بچه‌هایی که احساس می‌کنند تحت نظارت هستند، احساسِ مصونیتِ بیشتر و تنهایی کمتری می‌کنند. غیر ممکن است که در یک زمان در دو محل باشید؛ اما راههایی برای کمک به بچه‌ها وجود دارد تا احساس کنند کسی مراقبشان است؛ حتی وقتی والدین در خانه نیستند. فقط در خانه بودن همیشه مفید نیست. ممکن است والدین همیشه در خانه باشند و بچه‌ها احساس کنند که به آنها توجهی نمی‌شود.
 با استفاده از توانایی­ های حل مشکلات خود، سعی کنید راه­ هایی پیدا کنید تا مطمئن شوید فرزندتان می‌داند که شما مراقب او هستید. مهم نیست که شما کجا هستید. مثال: زمانی را تعیین کنید که به محض آنکه فرزندتان به منزل می‌رسد، با او تماس بگیرید و چک کنید. در قسمت­های مختلف خانه پیام هایی برایش بگذارید: روی تقویم، روی درِ یخچال، روی بالش. روی نوار کاست و یا منشی تلفنی برای هم پیام بگذارید. شنیدن صدای بزرگ‌ترها به خودی خود مفید است. اطمینان حاصل کنید که فرزندانتان می‌دانند شما چه توقعاتی از آنها دارید. هر شب دربارۀ اوقات پس از مدرسۀ او، برای روز بعد، با هم صحبت کنید. بررسی کنید که آیا در همسایگی‌تان فردی (احتمالاً یک شخص بازنشسته) روزها در خانه هست تا در شرایط خاص بتوان از او کمک خواست.

 
در خانه بودنِ خواهر و برادرهایی که با هم کنار نمی‌آیند، خطرناک‌تر از تنها بودنِ بچه‌ها در خانه است. اگر والدین بدانند که عزیزانشان در خانه مراقبِ یکدیگر هستند، احساس آرامش می‌کنند؛ اما همیشه این طور نیست. برای منطقی کردن خواهر و برادرها تلاش زیادی لازم است. برای این کار فعالیت­های زیادی وجود دارد که مانع از دعوای آنها بشود و همچنین آنها به صورت جداگانه درس بخوانند.
اطمینان حاصل کنید که خانه‌تان ایمن است و بچه‌ها می‌دانند چطور ایمنی آن را حفظ کنند، فعالیت های این بخش بر روشهای ایمنی خانه متمرکز شده‌اند.
 

  خواندن
  درک کلمات در متن
بچه‌ها هر چیزی را با روشی می‌فهمند. پس بهترین کار این است که بگذاریم خودشان کم‌کم درک کنند که چگونه می‌توانند از مسمومیت جلوگیری کنند. این فعالیت به بچه‌ها کمک می‌کند تا برچسب های هشداردهندۀ روی داروها و مواد پاک‌کنندۀ خانگی را بفهمند. کسانی که به تازگی خواندن را یاد می‌گیرند، خواندنِ برچسبها را تمرین می‌کنند. برای این کار به یک جعبۀ مقاوم با چهار یا پنج محصول خانگی و دارو نیاز دارید. (تنها از مواد و داروهایی که برچسب هشدار دارند، استفاده کنید.)
یکی از محصولات را از جعبه بیرون بیاورید. به فرزندتان کمک کنید تا برچسب هشدار را پیدا کند و بگوید روی آن چه چیزی نوشته شده یا آن را با صدای بلند بخواند. با همدیگر به کلماتی اشاره کنید که به معنی «مراقب باشید» هستند. بعضی از این کلمات به این قرارند: «احتیاط»، «سمی»، «خطر»، «هشدار» و «خطرناک».
علامت جمجمه و دو استخوان متقاطع را نشان دهید.
از فرزندتان بخواهید برچسب های روی محصولات دیگرِ درون جعبه را بخواند و این کلمات را در لیستی بنویسید. دربارۀ اینکه چرا این محصولات پاک‌کننده و داروها دور از دسترس قرار می‌گیرند، صحبت کنید. دربارۀ این بحث کنید که اگر این مواد و داروها را کسی به طور اتفاقی بخورد، چه کاری باید انجام دهد. برچسب، به ما می‌گوید چه پادزهر یا دارویی اثر آن سم را خنثی می‌کند.
لیست کلمات هشداردهندۀ فرزندتان را در جایی قرار دهید که همۀ اعضای خانواده آن را بخوانند. می‌توانید آن را روی درِ یخچال بچسبانید. برای خانه‌تان علامت های هشداردهنده درست کنید. مثال: «در این کابینت مواد سمی نگهداری می‌شود.»
به فرزندانتان یادآوری کنید که تنها با موافقت شما از داروها استفاده کنند. تعداد بچه‌هایی که به خاطرِ خوردنِ تصادفی داروها می‌میرند، دو برابر آنهایی است که پاک‌کننده‌ها را می‌خورند.
 

  فکر کردن
  ایجاد مهارت های بصری
در اینجا روشی ارائه شده است تا به بچه‌ها کمک کند یاد بگیرند، چگونه قسمت هایی از خانه را که خطرناک هستند و باید تعمیر شوند، تشخیص دهند. بدین ترتیب وقتی آنها چنین موردی را در خانه ببینند، از مشکل جلوگیری می‌کنند و آنچه را باید تعمیر شود به شما اطلاع می‌دهند. برای این کار احتیاج به لوازم خانگی معمولی، مانند پاکت میوه و پارچه‌های کهنه دارید.
همراه با فرزندتان در اطراف خانه بگردید. در هر اتاقی نگاه کنید که سیم های برق، لخت نباشند؛ پادری ها لیز نخورند؛ کاغذهای قدیمی، پارچه‌ها و رنگها در جای مناسبی قرار گرفته باشند و لبۀ تیز چاقو و ابزار در دسترس نباشد.
لیستی از لوازم خانه که باید تعمیر شوند، تهیه کنید. لیست را به دو قسمت تقسیم کنید. لوازمی که می‌توان آنها را در خانه تعمیر کرد و آنهایی که باید به تعمیرگاهِ لوازم خانگی بروند.
 

  خواندن/ نوشتن
  درست کردن یک فهرست ایمنی
این فعالیت به بچه‌ها کمک می‌کند یاد بگیرند که چگونه لوازم خانگی را بدون خطر استفاده کنند. از بچه‌ها بخواهید چراغها و لوازمی را که کلمۀ «خاموش» (off) روی آنهاست، پیدا کنند. روشن و خاموش کردن لوازم خانگی را تمرین کنید. مثلاً کلیدهای برق، اتو، بخاریِ قابل حمل و تلویزیون.
به بچه‌ها نشان دهید که اجاق گاز در چه حالتی خاموش است. اگر اصلاً نباید از اجاق گاز استفاده شود، دلیل آن را توضیح دهید. به بچه‌ها بگویید که چرا نباید هیچ وقت با کبریت بازی کرد.
همراه با فرزندتان جدول «خاموش» تهیه کنید تا روی درِ ورودی بچسبانید. در اینجا یک نمونه جدول ارائه شده است:
 

ــــــــــــ تلویزیون؟                      ـــــــــــــــ بخاری ها؟
ـــــــــــــــ اجاق گاز؟           ـــــــــــــــ چراغ ها؟ (چراغ هال را برای ایمنیِ بیشتر روشن بگذارید.)
ـــــــــــــــ لوازم برقی دیگر؟
نکته: برای بچه‌هایی که هنوز نمی‌توانند بخوانند، از علائم استفاده کنید.

ادامه دارد...

منبع: دروتی، ریچ؛ (1393)، کلیدهای پرورش مهارت­ های اساسی زندگی در کودکان و نوجوانان، مترجم اکرم قیطاسی، انتشارات صابرین.