کاربرد و پرورش هوش معنوی (بخش دوم)

معنویت یکی از ابعاد وچودی غیر قابل انکار آدمی است. 
 

چکیده: انسان موجودی پیچیده و و چند بعدی است. یکی از جنبه های اساسی و اصلی هویت انسان معنویت است. به همین خاطر است که دانشمندان غربی نتوانسته اند بیش از این، معنویت را به عنوان یک حقیقت انکار کنند و در سال های اخیر موضوعی با عنوان هوش معنوی را به انواع مختلف هوش اضافه کرده اند. در بخش اول این مقاله به برخی نکات در زمینه کاربرد این نوع هوش پرداختیم. در این بخش نیز به برخی کاربردهای این نوع هوش و نحوه پرورش آن اشاره می کنیم.

تعداد کلمات 1200 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه

مجهز بودن به هوش معنوی در زندگی خانوادگی ای این امکان را فراهم می کند که روابط شکلی بالغانه به خود بگیرند، یعنی روابط میان افراد خانواده، فارغ از هر گونه وابستگی هیجانی شکل می گیرند و افراد قادر خواهند بود بدون توجه به رفتارها و حالات هیجانی دیگر افراد خانواده، به راحتی یکدیگر را تحمل کنند.
 

وقتی هوش معنوی به محل کار وارد شود، کار به جایی می رسد که انسان شغل را به عنوان یک کار روزمره برای کسب درآمد ندیده و در نتیجه به فردی خلاق در محیط کاری خود تبدیل خواهد شد. این افراد به دیگران به عنوان ابزار کسب درآمد نگاه نمی کنند، بلکه دیگران را انسان هایی مانند خود دانسته و برخورد و رفتارشان با دیگر افراد بر این مبنا شکل می گیرد. افراد دارای هوش معنوی بالا، از هر حوزه ی زندگی خود برای افزایش مهارت های درونی و ساخت روابط سالم، بهره می برند. این افراد در محیط کار خود به دنبال کسب اعتماد، عمل بر اساس خلوص و یکرنگی، همدلی با دیگران و هدایت و راهنمایی آن ها با نگرشی مثبت، می باشند.  
اگر شما نیز از هوش معنوی برخوردار باشید، قادر خواهید بود در تمام زمینه های زندگی به خصوص زندگی اجتماعی، در مواجهه با هر نوع بحرانی آرامش خود را به بهترین نحو ممکن حفظ کرده و با نگرشی نوع دوستانه نسبت به دیگران رفتار نمایید.
 

قادر بودن به درک و فهم و ارائه عکس العمل مناسب به هیجانات دیگران نیازمند سطحی از سواد هیجانی است که این سواد تنها از طریق آموزش و یادگیری چگونگی فهم و درک احساسات و هیجانات خود (خودآگاهی) حاصل خواهد شد. به عبارتی خود آگاهی از احساسات و هیجانات خود، مستقیماً با هوش هیجانی مرتبط است.
با این حال، باید به لایه ی بنیادین دیگر نیز توجه نمود که در حقیقت علت بروز و ایجاد هیجانات مختلف است. ما معمولاً بر این باوریم که علت احساسات و هیجاناتمان را باید در حوادث و اتفافات خارجی و رفتارهای دیگر افراد پیرامونمان، جستجو کنیم. اما واقعیت چیزی غیر از این باور است و خوب است بدانید که ریشه تمام هیجانات آدمی در درون خودش قرار گرفته و به عبارتی از خودش نشأت می گیرند. فهم علت اصلی و زیربنایی هیجانات و درک معنای آن را باید در قلمرو هوش معنوی جستجو کرد.
هوش عقلانی واقعیت ها و اطلاعات را با استفاده از منطق و تحلیل مدیریت می کند تا به یک تصمیم و جمع بندی صحیح دست یابد. مجهز بودن به هوش هیجانی برای درک و کنترل هیجانات و احساسات خود فرد و دیگران ضروری است. و از سوی دیگر دارا بودن هوش معنوی از برخی جهات ضروری و لازم است که در ادامه به برخی از این جنبه ها اشاره می کنیم:  

بسیاری از ما آموخته ایم که توسط عوامل بیرونی و خارجی برانگیخته شده و انگیزه یابیم و این در صورتی است که قوی ترین انگیزه ها از درون انسان و توسط عوامل درونی بر انگیخته خواهند شد. ما همیشه قادر خواهیم بود از ارزشهای خود برای برانگیخته نمودن خود بهره ببریم. ما می توانیم از افکارمان برای افزایش و بالا بردن انگیزه هایمان استفاده کنیم، همچنین می توانیم از خاطرات دیروزمان برای افزایش انگیزه امروزمان مدد بگیریم. با این حال بالاترین انگیزاننده ها برای هر انسانی معنایی است که از زندگی داشته و هدفی است که انتخاب نموده است. معنی داشتن زندگی و هدفمند بودن تنها زمانی حاصل می شود که بداینم که هستیم، کجا هستیم و در درون خود چه داریم. این همان محل تلاقی هوش هیجانی و هوش معنوی است. تنها در این حالت از خود آگاهی است که ما قادر خواهیم بود به درکی صحیح از امور، حوادث و شرایط نایل آمده و با توجه با اهدافمان در مسیر صحیح قدم برداریم.
 

روش های خاصی وجود دارد که با کمک آن ها قادر خواهید بود توهمات و سوء برداشت هایی که مانع از درک خودِ حقیقی تان می شود را از بین برده و حقیقت خود را دریابید. هر چه این روش ها را بیشتر تمرین کنید سریعتر و عمیق تر می توانید هوش معنوی را در خود تقویت کنید:
 

مدیتیشن یا مراقبه در حقیقت راهی است برای تربیت و رشد خود آگاهی. در فرآیند خود آگاهی، شما خود را بیش از پیش خواهید شناخت. همچنین مدیتیشن به شما کمک می کند بر افکار و احساسات خود کنترل بیشتری داشته، بیش از پیش واقعیت را از  غیر واقعیت تشخیص داده و در نتیجه تصمیمات هوشمندانه تری بگیرید.

مشاهده منفصل قابلیتی است که به واسطه آن می توایند از دنیای عمل و تعاملِ خارج از خود و دنیای افکار و احساسات درون خود رهایی یابید. این روش به معنای اجتناب از دنیای خارج و درونتان نیست، بلکه راهی است که به واسطه آن قادر خواهید بود آنچه در اطرافتان می گذرد را دقیق تر و عمیق تر مشاهده نمایید. همچنین این تمرین موجب می شود تا انرژی شما در سطوح ذهنی و هیجانی به هدر نرود. خوب است بدانید که بیشتر خستگی ها از هدر رفت انرژی در این سطوح ناشی می شوند. 
 

در این تمرین فرد زمانی را به بررسی و بازبینی تجربیات گذشته خود از تعامل با دیگران، می پردازد. این تمرین به روح و روان انسان این امکان را می دهد تا نسبت به ارتباط میان دنیای درونی افکار و احساسات و دنیای بیرونیِ رفتارها و نتایج آن ها، ارتباط برقرار نماید.

آموخته ها، بینش ها و ادراکات نو و جدید، تنها تئوری هایی هستند که قدرت تغییر زندگی را ندارند، مگر اینکه به صورت عینی در آمده، در زندگی تبدیل به عمل شده و رفتارهای نویی را شکل دهند. پس برای بهبود و رشد هوش معنوی، لازم است آموخته ها و دانش خود را در قالب اعمال و رفتارهایمان بروز دهیم.

دیدن و مشاهده معنوی یعنی دیدن دیگران به بهترین نحو ممکن. از دیدگاه و چشم انداز معنوی، نفس دیدن سازنده است، یعنی به هر نحوی به دیگران نگاه کنیم، به همان نحو آن ها را در درون خود خواهیم ساخت و نوع نگاهتان به دیگران محصول چگونه دیدن خود در آن لحظه است و بر انرژی ای که دیگران از شما دریافت می کنند، تأثیر گذار خواهد بود.

---

بیشتر بخوانید:
کاربرد و پرورش هوش معنوی (بخش اول)
10 نشانه هوش معنوی
هوش معنوی و سبک زندگی (قسمت اول)
هوش معنوی و سبک زندگی (قسمت دوم)