احمد بن حنبل به عنوان پدر معنوی جنبش‌های سلفیه رویکردی جدید در بینش و رفتار سیاسی، در انتقاد از مخالفانش داشت. او در پی حکومت و قدرت نبود، اما در مقابل مخالفان خود، هم چون جهمیه، زبان به تکفیر گشود و عقیده...

تدوین در اصل به معنای «در دیوان نبشتن» بوده و در اصطلاح به معنای ثبت نوشته های متفرق در کنار هم به منظور حفظ آنها از نابودی است و اگر این نوشته ها در فصلهایی تنظیم و در کنار هم جمع شود، به آن تصنیف می...

تاریخ‌گذارى احادیث. محققانى كه عموماً به اِسناد بدبین بوده و با این حال می‌خواسته‌اند از روایات براى رسیدن به نظریه‌اى در باب خاستگاه و تحولات اولیه دین اسلام استفاده كنند، همواره به دنبال معیارى دیگر...

اِسناد در مطالعات اسلامى و غربى. بنابر منابع اسلامى، نقدِ سندِ روایات از قرن دوم هجرى آغاز شده است و از نظر محققان اهل سنّت، جوامع بزرگ حدیثى كه در قرن سوم تهیه شده‌اند محصول همین شیوه انتقادی‌اند

مبادى مطالعات حدیثى جدید. حدیث، كیفیت روایت آن و راویان و مؤلفان جوامعِ حدیثى، دست كم از قرن یازدهم/ هفدهم در میان دانشمندان غربى شناخته شده بود، اما پژوهش علمى در این باب از قرن سیزدهم/ نوزدهم آغاز شد....

احساس ضرورت بازنگری در میراث حدیثی، به‌ویژه در میان اهل‌سنت و با توجه به پژوهش‌های پرسش‌برانگیز خاورشناسان، در دوره اخیر موجب پدید آمدن جریان‌ها و آثاری شد که مجموعآ می‌توان آن‌ها را جریان‌ها و آثار

در میان پژوهش‌گران مسلمان تردیدی نیست که عده‌ای در ساختن، پرداختن و پراکندن حدیث، به انگیزه‌های گوناگون، کوشیده‌اند؛ اما درباره آغاز این جریان، اتفاق‌نظر وجود ندارد.

منظور از حجیت سنت، صحت تمسک به قول، فعل و تقریر معصوم علیه‌السلام در استنباط احکام شرعی و عمل به آن است، که لازمه آن منجّزیت در صورت مطابقت با واقع و معذّریت در صورت مخالفت با واقع است.

آنچه نزد عالمان سده‌هاى پیشین شهرت داشت، مکتوب نشدن حدیث تا آغاز قرن دوم بود این گزارشها براى خاورشناسان و برخى پژوهشگران مسلمان زمینه یا دست‌مایه‌اى شد تا ادعا کنند که سنّت تا آغازین دهه‌هاى قرن دوم تدوین...

مجموعه تألیفات حدیثی و فروع وابسته به آن دارای اشکال و انواعی است که از قرن دوم و سوم به بعد، برحسب شرایط و نیازهای اهل علم و احیاناً جامعه ، و تراکم تجربه‌های گوناگون دست‌اندرکاران علم حدیث و دیگر رشته‌های...