تمام پديده هاى هستى بستگى به خدا و اراده خدا دارد و هيچ موجودى در هيچ زمانى و در هيچ مكانى و در هيچ جهتى از جهات، وجودش از خدا بى نياز نيست. در اين جا ممكن است اين سؤال مطرح شود كه اگر دامنه توحيد افعالى...

صفات خدا به دو دسته تقسيم مى شود; صفات ذاتى و صفات فعلى. منظور از صفات ذات يا صفات ذاتى الهى آن صفاتى است كه عقل از خود ذات بدون در نظر گرفتن مخلوقى از مخلوقات خدا انتزاع مى كند. و هم در شرع و هم در لسان...

در بخشهاى گذشته به اين نتيجه رسيديم كه نصاب توحيد در اسلام، علاوه بر توحيد وجود و در خالقيت، توحيد در ربوبيت تكوينى و تشريعى و الوهيت هم هست. از نظر قرآن موحد كسى است كه اين توحيدهاى پنجگانه را داشته باشد

نخستين مسأله اى كه در بخش خداشناسى، در قرآن مطرح مى شود اين است كه آيا در قرآن كريم براى اثبات وجود خدا استدلال شده است يا نه؟ بسيارى از مفسّرين به خصوص كسانى كه قدم در علم كلام نهاده اند آيه هاى زيادى...

مسأله اى كه در مورد توحيد عنوان شد، نصاب توحيد در اسلام بود و به اين مناسبت درباره «تدبير به اذن الله» و «تشريع به اذن الله» تا حدودى صحبت كرديم، موضوع بحث جلسه امروز اين است كه آيا اين توحيد در قرآن مورد...

براى اين كه اين تعبير مفهومش روشن تر شود ناچاريم توضيحى درباره «فطرت» و«فطرى» بدهيم. كلمه فطرت، در لغت عربى به معناى، نوع آفرينش است و به حسب لغت به چيزى فطرى مى گويند كه نوع آفرينش يك موجود اقتضاى آن...

بحث ما درباره نصاب توحيد در اسلام به اين جا رسيد كه حداقل توحيدى كه از نظر اسلام و قرآن براى يك فرد مسلمان ضرورت دارد. توحيد در الوهيت و معبوديت است، همان كه مفاد كلمه طيبه «لا اِلهَ اِلاّ اللّه» است

اَعُوذُ بِاللّهِ مِنَ الَّشيطانِ الرّجيِمِ وَ اِذا اخذ رَبُّك مِن بَنى آدَمَ مِنْ ظهُورِهم ذُرّيَّتَهُمْ وَ اَشهَدَهُم عَلى اَنْفُسِهِم اَلَستُ بِرَّبكُمْ قالُوا بَلى شَهِدنا اَنْ تقولوا يَومَ القِيامَةِ...

بحث گذشته به اين جا رسيد كه نصاب توحيد از نظر اسلام، «توحيد در الوهيت» است كه قبل از آن مراتب ديگرى از توحيد وجود دارد و تا به اين حد نرسد توحيد به حد نصاب نرسيده است. در اين جا ممكن است سؤالى مطرح بشود

موضوع بحث توحيد ذاتى، صفاتى و افعالى است. اين اصطلاحات سه گانه در بين دو طايفه با معانى خاص استعمال مى شود. يك اصطلاح، از آن فلاسفه و متكلّمان است و يك اصطلاح، خاص عرفا مى باشد. معنايى كه اين دو طايفه...