اغلب به رسالة العشق، سه داستان تمثیل حیّ بن یقظان، رسالة الطیر و سلامان و ابسال، قصیده‌ی عینیّه و سه نمط آخرالاشارات و التنبیهات، و احیاناً برخی از اشعار فارسی که به وی منسوب است استناد جسته‌اند. از آنجا...

عصر ابن سینا دوران رواج تصوّف در جهان اسلام بود. فرقه‌ی معتزله که مسلمانان عقل‌گرا و به اصطلاح روشن فکر بودند و جماعتی از آنها کرامات اولیاء را انکار می‌کردند تضعیف شده بودند. کلام اشعری و ماتُریدی که...

کسانی که در تألّه یعنی حکمت ذوقی فرورفته و به درجات کمال نایل آمده‌اند، اما به حکمت بحثی توجهی نکرده‌اند، امثال ابو یزید بسطامی، ابوالحسن خرقانی، حسین بن منصور حلاج و سایر مشایخ تصوّف.

عارفان و صوفیان دیگری هم، با اعتراف به عظمت مقام علمی و فرهنگی شیخ تصریحاً یا تلویحاً او را طعن کرده‌اند، و برای نشان دادن نادرستی راه و روش و سستی اندیشه‌ها و گفته‌هایش سخن‌ها گفته و شعرها سروده‌اند....

برخی کسانی که در شمار خرده گیران و منتقدان ابن سینا درآمده‌اند، اطلاق لفظ منتقد و معترض، به معنای متبادر لفظ، بر آنان روا نیست، چرا که آنان دانش پژوهان و أحیاناً دانشمندان و فرزانگان و عارفانی بودند که...

تاریخ شهادت می‌دهد که ملّت مسلمان و فرهنگ دوست ایران همواره طالب علم و حکمت بوده است، از هر موقعیتی که پیش آمده و از هر منبع و مأخذی که توانسته استفاده کرده و علم و حکمت آموخته است و اصولاً برای نفس علم...

كتابشناسی: ترجمه‌ی نزهة الارواح و روضة الأفراح (تاریخ الحكما)، شمس الدین محمد بن محمود شهرزوری، ترجمه‌ی مقصود علی تبریزی، به كوشش محمدتقی دانش‌پژوه و سرور مولایی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1365ش.

جوهر (به فتح) معرّب گوهر، هر سنگی که از آن منفعتی برآید؛ همچون الماس، یاقوت، لعل و امثال آن و اصل و خلاصه و ماده‌ی هر چیزی است. جوهر یکی و جمع آن جواهر است. موج، چوب و استخوان و کنایه از مردم رشید و

مناسب آمد پیش از ورود به متن مقاله، کمی از نژاد، خانواده، دوران دانش‌آموزی و دانشجویی، شیوه‌ی زندگی و عقاید دینی اسپینوزا و اینشتین سخن گفته شود تا زمینه برای مقایسه‌ی اندیشه‌ی فلسفی و دینی این دو متفکّر...

قبل از ورود به بحث، لازم است خوانندگان ارجمند را به این امر متوجه سازم که چون اذهان ما با فرهنگ و حکمت سنتی خود خوی گرفته است در نگارش این مقاله، در مقامی که مناسب به نظر آید، از اصطلاحات حکمت سنتی و