تجربه‌گرایی به مجموعه نظریه‌هایی گفته می‌شود در پی تبیین، تعریف و توجیه مفاهیم و / یا معرفت ما که داعیه‌ی اصلی آن‌ها این است: همه‌ی مفاهیم و معرفت ما مأخوذ از تجربه‌ی حسی است و / یا باید براساس تجربه‌ی...

مفهوم پوزیتیویسم، مانند مفهوم ایدئولوژی، که تقریباً در همان دوره رواج پیدا کرد، خط سیر پرمناقشه و غریبی را طی کرده است. این واژه که ابتدا به صورت نوعی خودستایی و تعریف از خود در نوشته‌های اگوست‌کنت ظاهر...

این مفهوم به پیکربندی مفاهیم نظری پیش‌فرض گرفته شده در یک متن یا گفتمان اشاره می‌کند. پرسمان، «میدان» پرسش‌هایی را که می‌توان مطرح ساخت و شکل پاسخ‌های مورد قبول را تعریف می‌کند. پرسمان، همچنین، بعضی پرسش‌ها...

تعریف: نزد ارسطو به اعمالی گفته می‌شود که در مقام غایات فی نفسه انجام می‌گیرند، یعنی عملی که برای خاطر خودش انجام می‌گیرد؛ و متفاوت با پویسیس (poiesis) است که به معنای فعالیت مولد در پی رسیدن به اهداف...

در فلسفه، پدیدارشناسی به معنای (الف) توصیف محض «پدردارها»ی تجربه‌ی انسان به همان صورتی است که این پدیدارها خود را به آگاهی مستقیم عرضه می‌کنند، بدون توجه به تاریخ، خاص‌بودگی، علت و زمینه‌ی اجتماعی این...

اگزیستانسیالیسم یکی از جریان‌های پرنفوذ فلسفه‌ی اروپایی قرن بیستم است که از پدیدار‌شناسی مشتق شده و آموزه‌ی اصلی آن آزادی بنیاتی بشر است. واژه‌ی اگزیستانسیالیسم در جریان جنگ جهانی دوم و به منزله‌ی عنوانی...

اخلاقیات، در کلّی‌ترین معنا، به ارزیابی هنجاری کنش‌ها و صفات افراد و گروه‌های اجتماعی اطلاق می‌شود. این اصطلاح غالباً مترادف با اخلاق به کار می‌رود و به معنای وظایف و تکالیفی است که کنش فرد را هدایت می‌کند....

در معنای تجویزی، اخلاق به ملاحظه یا مجموعه ملاحظاتی اطلاق می‌شود که قوی‌ترین دلایل برای زیستن به طریق معینی را به دست می‌دهند؛ در معنای توصیفی، عبارت است از چنین ملاحظه یا ملاحظاتی که بعضی اشخاص یا گروه‌ها...

خفیستک، که متفکری دقیق بود و به شدّت با مابعدالطبیعه و فلسفه‌ی آرامان گرایانه (ایدئالیستی) مخالفت می‌کرد، از سال 1309 تا 1319 استاد منطق در دانشگاه لووف بود، و از آن پس به اتحاد شوروی پناهنده شد. در سال...

ملاصدرا در آثار خویش اصالت وجود، و به تبَع، اعتباریت ماهیت، را در دو معنا به كار می‌برد: 1. مفهوم وجود در عالم خارج از ذهن دارای مصداق است، اما ماهیت مصداق خارجی و بیرونی ندارد. 2. هر دو دارای مصداق خارجی‌اند...