طی سده های فرمان روایی مسلمانان (از سده ی دوم تا پنجم) بر بسیاری از سرزمین های غربی، از جمله اسپانیا (اندلس) و بخش هایی از ایتالیا، دانشمندان غربی با فرهنگ و تمدن و دانش مسلمانان آشنا شدند و توجه آنان...

بررسی وضع ترجمه در نخستین سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی به سبب آشفتگی و پراکندگی اطلاعات مربوط به آن دوره بسیار دشوار است. فعالیت گسترده ی گروه های مختلف فکری در آستانه ی انقلاب و سال های اولیه ی

پس از کودتای 1299ش و روی کار آمدن رضاخان و سپس به سلطنت رسیدن وی (حکـ:1304-1320ش)، روند نوسازی و تجدد خواهی و نیز ستایش ایران باستان قوّت یافت و این دو مؤلفه در تقابلی اظهار نشده با فرهنگ دینی،

نخستین کوشش های جدی برای اقتباس اندیشه ی جدید غربی در ایران، در عهد فتحعلی شاه (1212-1250) آغاز شد، گرچه ظاهراً قدیم ترین سند ترجمه از «لتینی و فرنگ» به فارسی، بدایع الهندسه در لوح حلزون است که نسخه ای...

نقش جراید(8) در رواج قالب ها و اندیشه های جدید از راه ترجمه ها در خور ملاحظه است . روزنامه هایی مثل جریده ی حوادث (1256-1840)، ترجمان احوال (1276-1277/ 1860)، تصویر افکار (1278-1279/ 1862)، و

در تاریخ و فرهنگ عثمانیان، ترجمه ی آثار اسلامی و غربی به ترکی پیشینه ای طولانی دارد. در دوران نخستین فتوحات عثمانیان و استقرار سلطنت آنان (سده های هشتم و نهم)، جز تعدادی اثر ترجمه شده که حاکمان امیر نشین...

نهضت ترجمه در مصر و لبنان در سده ی سیزدهم/نوزدهم، برای تجدید حیات فرهنگی اعراب (نهضة) همانقدر مهم بود که ترجمه ی آثار یونانی به عربی در فعالیت های فکری دوره ی عباسی اهمیت داشت. جامعه ی عرب پیش از قرن

در الفهرست ابن ندیم (تألیف حـ 377)-که تقریباً سراسر نهضت ترجمه را در بر می گیرد-نام 632 کتاب و رساله ی ترجمه شده در علوم اوایل ذکر شده است. سه حوزه ی اصلی این آثار عبارت است از طب (170 اثر)، ریاضیات و

در طول دوره ی اموی تنها یک دو اثر پزشکی همچون کُنّاش اَهْرُن(1) به عربی در آمد، اما در همان ابتدای نهضت ترجمه، پس از ماجرای بیماری سخت منصور در 148 و فراخواندن جرجیس بن بختیشوع، طبیب و رئیس بیمارستان

ابن ندیم فهرست نسبتاً جامعی از مترجمان نهضت ترجمه فراهم آورده است. 65 مترجمی که او نام برده است، پانزده تن فقط از فارسی به عربی و بر عکس، پنج تن فقط از هندی یا نبطی یا قبطی به عربی و 45 تن از چند زبان...