در کلامی منسوب به امیرمؤمنان (علیه‌السلام) آیات الهی به سه دسته تقسیم شده‌اند: 1. قسمی که عالم و جاهل می‌فهمند؛ 2. قسمی که صاحبان ذهن پاکیزه، حس لطیف و سلامت در تشخیص و جداسازی درست از نادرست، یعنی سینه...

1-1. اندازه‌ی هر آیه در زمان رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) معلوم بوده؛ چنان که از ام سلمه درباره‌ی قرائت رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده: «کان رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم)...

نکته‌ی ظریفی در روایات جمع قرآن وجود دارد و آن، طرح «وصایت» در جمع و صیانت از قرآن است. از این روایات پرشمار استفاده می‌شود که غیر از «وصی رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)» از جمع دقیق و سالم قرآن...

بیشتر مفسران به تفاوت بین این دو توجه نکرده‌اند و هر چیزی که آیه یا آیه‌هایی در موردش نازل شده، گاه سبب نزول و گاه شأن نزول نامیده‌اند؛ در صورتی که با هم تفاوت دارند و شأن نزول، اعم از سبب نزول است. هرگاه...

نزول تدریجی قرآن اقتضا دارد سوره یا آیه‌ای تقدم داشته باشد؛ حال اولین یا آخرین آیه‌ی نازل شده کدام است؟ در تعیین اولین و نیز آخرین آیه اختلاف است. البته برخی از اختلافات، ناشی از بی دقتی است؛ زیرا در برخی...

درباره‌ی زمان آغاز وحی میان نویسندگان علوم قرآن و اهل حدیث و تاریخ‌نویسان اختلاف است. بخشی از روایات شیعه، مبعث و نزول نخستین آیات را در چهل سالگی رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) دانسته‌اند: در روایتی...

در مبحث حدوث قرآن، افزون بر آنکه اهل بیت (علیهم‌السلام) اثبات کرده‌اند قرآن کلام الهی است و حادث؛ اما حادثی که از حدوث آن صفتی از صفات الهی انتزاع شده و به همین دلیل غیرمخلوق است، نکاتی فرموده‌اند که می‌توان...

بی‌تردید قرآن سخن خداست و خداوند آن را برای هدایت بندگانش نازل کرده و از آنجا که دوران خاتمیت، عصر علم و دانش است، معجزه‌ی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز همین سخنان خداوند است. شکی نیست که تکلم...

وحی و وحیانی بودن، حقیقتی پیچیده و فوق درک عمومی بشر است؛ این مقوله از دیرباز مورد توجه، بحث و بررسی دانشمندان قرار داشته و همه می‌دانیم که پی بردن به حقیقت آن امکان پذیر نیست. کشف حقیقی مستلزم احاطه‌ی...

علی (علیه‌السلام) کیفیت و مراحل دریافت وحی - از مبدأ تا وصول آن به پیامبران - را بیان فرموده‌اند: «چنین بود که بر رسول پایینی از رسولان آسمان وحی می‌شد و رسولان آسمان، پیام را به رسولان زمینی می‌رساندند...