« جامعيت » كه در زبان عربي با لفظ « شمولية » از آن ياد مي شود و « قلمرو » كه در لغت به معناي ناحيه و ناحيه ي حكومت و حكمراني است، گاه به يك معنا استعمال مي شوند، حال آنكه اين دو با هم متفاوت اند. مراد...

پذيرش اصل نيازمندي قرآن به تفسير و تبيين دامنه ي آن از ديگر مباني نظري عام اماميه در تفسير است. اساساً بدون اعتقاد به اين اصل، اقدام به تفسير قابل توجيه نيست. سخن گفتن از تفسير يك متنْ زماني رواست كه يا...

يكي از مباني نظري تفسير، اصل فهم پذيري يا امكان عام فهم قرآن است. بديهي است كه تفسير هر متني فرع بر امكان فهم آن است، لذا بحث از امكان فهم، تقدم رتبي بر ديگر مباني نظري تفسير دارد و اثبات آن به منزله ي...

يكي از ويژگي هاي برتر قرآن، در كنار جامعيت، جاودانگي و جهاني بودن آن است. « جاودانگي » برابر نهاد فارسي واژگاني همانند « خلود » و « ابديت » در زبان عربي است و هر سه واژه براي « زمان طولاني » و گاه به معناي...

روايات بيانگر الاهي بودن قرآن، افزون بر تبيين ماتن قرآن، بر كلامي- گفتاري بودن متن قرآن نيز اشاره دارند، البته اين نكته در احاديث ديگري نيز گوشزد شده است. در مجموع، اين روايات كلام بودن ويژگي ذاتي قرآن...

الاهي بودن موجِد قرآن از مباني كلامي عام اماميه در تفسير است كه از پيش فرض هويت پديد آورنده ي آن تأثير مي پذيرد. مطابق اين پيش فرض، تنها مؤلف و ماتن قرآن شخصِ الله ( جل جلاله ) است. پذيرش اين مبنا دو دسته...

تفسير متون وحياني، موضوعي مهم در هندسه ي فهم دين و از جمله دغدغه هاي اصلي دين پژوهان از گذشته تاكنون است. چند و چون تفسير در اديان متن محور، هماره محل بحث و گفتگوي متفكران ديني بوده است. اهميت تفسير به...

تفسير التبيان الجامع لعلوم القرآن شيخ طوسي ( 385- 460ق) نخستين تفسير جامع اماميه است. تا پيش از شيخ طوسي، به جهت غلبه ي رويكرد مأثور در تفسير اماميه و فقدان تفسيري جامع و اجتهادي، مباحث نظري تفسير چندان...

مقصود از نظريه ي تفسيري اماميه، مؤلفه هاي بنيادي دانش تفسير در مذهب اماميه است. توجه به اين مؤلفه ها، نقش اساسي در تصور مفهوم تفسير، نزد مفسران اماميه دارد، صحت هر تفسيري تابع اعتبار همين مؤلفه ها و رعايت...

روش تفسيري از اركان عمده در نظريه تفسيري به شمار مي آيد. ضروري است كه مفهوم و نوع صحيح روش تفسير تبيين شود، چرا كه خطاي در انتخاب روش درست تفسير، در اعتبار نتايج تفسير تأثيرگذار است. در مفهوم شناسي روش...