«ابن فارس» در مقاییس‌اللغة می‌گوید: «راء و دال»، ریشه‌ی یک واژه‌اند که در قالب‌های مختلف ریخته می‌شوند و معنای رجوع و بازگشت می‌دهند.

فقه اسلامی در معنایی عام عبارت است از معرفت به احكام و تكالیف شرعیه بر اساس ادلّه‌ی تفصیلی كه از طریق كتاب و سنت حاصل می‌شود. فقه سیاسی بخشی از معرفت به احكام تكلیفی و موضوع كانونی آن ولایت است. از این...

دیدگاهی كه درباره‌ی ظرفیت فقه موجود وجود دارد و بر امتناع ظرفیت فقه موجود تأكید ورزیده، از لزوم تحوّل بنیادین و مدرن شدن فقه سخن می‌گوید. از آنجا كه عمده‌ی مباحث این دیدگاه ناظر به مسائل سیاسی و اجتماعی...

اگر امثال مجتهد شبستری جایگاه معقولی برای فقه سیاسی در گذشته قایل شده‌اند، ولی در شرایط امروزی فاقد بستر عقلایی می‌دانند، شیخ مهدی حائری یزدی (1302 - 1378ش) اساساً معتقد به چنین جایگاهی نیست. گرچه حائری...

آیا ارجاع مسائل سیاست و حكومت به فقه اسلامی عقلایی و منطقی است؟ آیا انتظار شنیدن پاسخ به مسائل سیاسی از جانب فقه اسلامی معتدل است؟ به عبارت دیگر، از آنجا كه فقه مسائل را به كتاب و سنت عرضه می‌دارد تا پاسخ...

علامه حلی (648- 726 ق) گفته است: «و موضوعه أفعال المكلَّفین من حیث الاقتضاء و التخییر» (علامه حلّی، 1420: 32/1). شیخ مرتضی انصاری (1214- 1281 ق) كتاب فرائدالاصول خود را كه در علم اصول الفقه تألیف كرده...

گرچه تعلّق خطاب تكلیفی شارع مقدس به دولت بدیهی است و صِرف تصوّر چنین خطابی موجب تصدیق آن می‌شود، دلایل بسیاری را می‌توان از كتاب و سنت ذكر كرد كه فرض تعلّق تكلیف الهی را به دولت تأیید می‌كند.

تعبیر «ولایت مطلقه‌ی فقیه» از امام خمینی (رحمة الله علیه) جدید است؛ حتی، چنین تعبیری از ایشان در مباحث ولایت فقیه پیش از دوره‌ی رهبری ابراز نشده است. به نظر می‌رسد كه این مطلب به دنبال عمیق‌تر شدن درك...

فعالیت‌های علمی و فلسفی جوادی در سال‌های 57-68, بیشتر معطوف به تدریس متون کلاسیک فلسفی و عرفانی و تربیت شاگردان فراوانی در حوزه علمیه قم است؛ همچنین وی با آغاز تفسیر قرآن کریم به دو روش ترتیبی و موضوعی...

در میان معارف بشری, «فلسفه» به منزله اشرف علوم به جهت نقش زیربنایی و مبنایی آن در میان همه دانش‌ها, اهمیت ویژه‌ای در تعامل با قدرت و مشروعیت دارد؛ زیرا تحولات اجتماعی, رفتارهای سیاسی و ساختارهای حاکمیتی...