استحسان در لغت به معنای نیكو شمردن و پسندیدن است، و در اصطلاح تعاریف متعددی از آن ارائه شده است. و چون مذاهب حنفی، مالكی و حنبلی به قاعده استحسان تمسك جسته‌اند، لذا از هر یك از آنان تعریفی در مورد این...

اراده، در لغت و اصطلاح به صفتی از صفات خاصه‌ی نفس گویند، كه به ایجاد یا ترك عملی تعلق می گیرد. كتاب ترمینولوژی در تعریف اراده می‌نویسد: «اراده عبارت است از: «حركت نفس به طرف كاری معین پس از تصور و

دیدگاه اخباری‌ها در مقابل اصولیین قرار دارد. اینكه اخباری‌ها چه كسانی هستند و مسلك آنان چیست و یا علت پیدایش آنان چه بوده است؟

اجماع در لغت به معنای عزم و اتفاق است. اما در اصطلاح به اتفاق خاص گویند. در مباحث زیر به طور اجمال توضیح داده خواهد شد؛ و پژوهندگان برای فهم تفصیلی آنها، به مآخذ مذكور رجوع فرمایند.

اجزاء (به كسر اول) به معنای كفایت، و در اصطلاح عبارت است از: اكتفا به امتثال امری از امر دیگر. امر بر سه قسم است: 1.امر واقعی اوّلی؛ 2.امر واقعی ثانوی (امر ثانوی اضطراری)؛ 3.امر ظاهری (امر ثانوی ظاهری).

اجتهاد در لغت از جهد، (به ضمّ جیم) به معنای رنج و مشقّت و (به فتح جیم) به معنای كوشش است. و در اصطلاح عبارت است از «نیروی علمی پایدار كه انسان به كمك آن بتواند تحصیل حجت بر احكام شرعی فرعی كند.»

اجتماع امر و نهی در موردی كه دارای یك عنوان باشد، محال است و هیچ گونه اختلافی بین علماء در این مسئله وجود ندارد. اما اگر آن چیز دارای دو عنوان باشد، آیا اجتماع امر و نهی امكان پذیر است یا خیر؟

از شرایط تنجیز علم اجمالی این است كه تمام اطراف علم اجمالی مورد «ابتلاء» باشد، و الّا جای اصل برائت است. مثلاً به فردی كه در ایران است نهی از نوشیدن مشروب مخصوصی كه در یخچال نخست وزیر چین قرار دارد

پیامبر اسلام در ابتدای بعثت خود آیین جدیدی را ارائه نمود. بدیهی است كه در آغاز، پیروان اندكی دور آن حضرت جمع شدند. در نتیجه اگر در موردی ابهامی پیش می‌آمد مستقیماً به آن حضرت مراجعه و رفع ابهام می‌كردند....

وضع در لغت به معنای قرار دادن و نهادن است، و در اصطلاح نیز همین معنی موردنظر است. در علم اصول بحث می‌شود: وضع الفاظ برای معانی چگونه است؟ توضیح اینكه رابطه‌ی الفاظ با معانی رابطه‌ی اعتباری و قراردادی