هر کس بخواهد واقعاً از اوضاع مملکتي از ممالک مشرق زمين عميقاً اطلاع حاصل کند، بايد بکوشد تصوري از وضع ديني آن مملکتِ موردِ نظرش به دست آورد. در مورد ايران اين نکته بخصوص در دوره هاي واقع بين قرون هفتم...

طغرل بيگ پس از رفع تهديد غزنويان با نظم و ترتيب تمام پيشروي مي کرد. نخست گرگان را که از لحاظ داخلي متشنج بود تصرف نمود و مرداويچ ابن بشو ( باسو ) هم پيمان خود را در جنب انوشيروان بن منوچهر به فرمانروايي...

در زمان مرگ محمود حادثه اي رخ داد که از ده ها سال قبل از آن مي بايستي پيش بيني مي شد، حادثه اي که به سبب اختلافات مداوم و کشمکشهاي پي در پي داخلي در سرزمين ايران به هيچ وجه کسي آماده ي وقوع آن نبود، ولي...

پس از سقوط سامانيان، محمود غزنوي فرد شاخص عرصه ي سياست ايران محسوب مي شد: موقعي که قسمت ماوراء النهر از کشور سامانيان به دست قراخانيان افتاد، محمود غزنوي بر آن شد که قسمت هاي جنوبي رود جيحون را، که تا...

به موجب مهاجرتهاي قومي که در قرن هشتم ( قرن دوم هجري ) اتفاق افتاد قَرُلقهاي ترک ( به زبان فارسي خَلّخ - به زبان تبتي گرُلگ ) به طرف هفت رود « يتي سو » - jeti su - ( قسمت جنوب درياچه ي بلخش = Balchasch...

با در نظر گرفتن تثبيت مجدّد موقعيت قدرت سامانيان - چنانکه درست در همان موقع ابوعلي بن محتاج توانست به مأموريت از طرف اين سلسله شهر ري را از آل بويه پس بگيرد - ظاهراً از نزديک بود، با وجود اختلافي که ميان...

در ميان ملازمان مرداويج سه برادر از پسران مردي ديلمي به نام ابو شجاع بويه بن پناخسرو بودند که بعداً خود را اخلاف بهرام گور پادشاه ساساني مي خواندند ( اين ادعا را حتّي تاريخ نويسان شرقي به عنوان ادعاي ساختگي...

حکومت بغداد نمي توانست از تصرف خراسان به دست سامانيان و تشکيل يک دولت جديد بزرگ ايراني جلوگيري کند؛ امّا با اين حال براي خلفا جاي مسرّت بود که فرماندار زيدي مازندران، محمد بن زيد، که گرگان را در زير سلطه...

طاهريان مجال و مهلت اينکه ترقي مجدد ملت ايران را به سر حد نهايي برسانند نيافتند؛ زيرا به زودي در مناطق کوهستاني صعب الوصول شرق مرکزي ايران، يعني در آن نواحي که هنوز نظريات و عقايد خوارج پا بر جا مانده...

عزيمت مأمون از ايران راه برقراري سازمان سياسي مستقلي را، لااقل در خراسان، باز کرد. شکست قيامهاي متعدد مذهبي در اين منطقه، به صاحب نظران نشان داد که استقلال اين ناحيه تنها به دست طبقات عاليه اي ممکن است...