جنبش روشنگری سوای جنبش فلسفی سده ی هجدهم که تحت سیطره ی نقد انسان گرایانه بر جزم اندیشی، عدم تسامح دینی و استبداد سیاسی بود، بر اراده باوری خوش بینانه و عقل باورانه ای دلالت دارد که به سودمندی های دانش

هرچند نمایندگان اصلی مکتب فرانکفورت در مورد تمامیت خواهی اندیشیده اند، اما این واژه نزد آدورنو و هورکهایمر- که اصطلاحات فاشیسم یا دولت خودکامه را بر تمامیت خواهی ترجیح می دادند- چندان به کار نمی رود. بیش...

در دهه ی سی، هورکهایمر دیدگاه نظریه ی انتقادی را بر مبنای مخالفتی مضاعف تعریف می کند: مخالفت با متافیزیک و مخالفت با تحصل گرایی ( که در قالب تجربه گرایی منطقی که مکتب وین به آن داده بود، مورد بحث قرار...

انگاره ای از اندیشه ی سنتی دیالکتیک که به هسته ی روش شناختی مکتب فرانکفورت بدل شد. به طور کلی، این واژه به تأملی ثانوی اطلاق می شود، نوعی قرار دادن تأمل درون چارچوب ارجاعی خاص اش و نیز هدایت آن به

در سنت مارکسیستی که مکتب فرانکفورت با آن پیوند دارد، پراکسیس می تواند به کنش به طور اعم، برای مثال کار، اطلاق شود که بر اهمیت اساسی آن نسبت به شکل های صرفاً نظریِ رابطه با جهان تأکید می شود. اما پراکسیس

شکل سلبیِ این اصطلاح ذاتیِ تعریف آن است: امر ناهمسان نه امر متفاوت، بلکه آن چیزی است که نمی گذارد تا حد همسانی(1) تقلیل یابد، به عبارت بهتر همان چیزی که شکل های اندیشه ی همسان ساز ضرورتاً کنار می گذارند،

میان دو نسل از مکتب فرانکفورت پس از جنگ، گسستی حوا مفهوم ارتباط نمایان است. از دید نویسندگان دیالکتیک روشنگری، ارتباط به شکل ابزاری شده ی زبان فروکاسته می شود و ارتباط گسترشِ هم ارزیِ تجاری تا حوزه ی

فیلسوفان مکتب فرانکفورت با صورت بندی احکام عام یا هنجارهای انتزاعی که بی چون و چرا تحمیل شود، مخالفت نشان می دادند. به علاوه، گفتمان های اخلاقیِ از لحاظ تاریخی معین و مشخص از دید آنان توهماتی است که فقط

صدر المتألهین در نظریه ی فیض تلاش کرد بدیع‌ترین آراء و ابتکارات فکری خود را با عقاید حکمای متقدّم یونان و اسلام پیوند زند اما واضح است نظامی که او بر پایه‌ی اصالت وجود و تشکیک هستی پی ریزی کرد، کل منسجمی...

اگر به تاریخ بدون توجه به قانونمندی های آن و نیز بی توجه به علل و عوامل ایجاد هر واقعه و حادثه بنگریم، چیزی جز مجموعه ای پراکنده و بی ربط از حوادث و وقایع را نخواهیم دید، که حداکثر استفاده از این نوع تاریخ...