متفكران الهى راههاى مختلفى بر اثبات وجود خدا اقامه كرده‏اند. يكى ازاين راهها، برهان حركت مى‏باشد. فيلسوفان اسلامى اين برهان را از زبان حكيم طبيعى مطرح مى‏كنند و منظور آنان اين است كه برخى از مقدمات اين...

متفكران الهى هركدام، از راهى به سوى خدا پى برده، و از آن طريق بر وجود او اقامه برهان كرده‏اند، و در حقيقت مقصد و هدف همگان يكى است هرچند در طريق و شيوه اقامه برهان، با هم تفاوت دارند. فلاسفه الهى از تقسيم...

سخن درباره حق مطلق است. از حق مطلق، نفى حد كرديم و اكنون مى‏خواهيم از حضرتش نفى برهان كنيم. ممكن است‏براى خواننده، چنين عنوانى شگفت آور باشد. اگر حق مطلق برهان ندارد و اگر حق‏مطلق، همان واجب الوجود و واجب...

فرض كنيد كه در گذر از بيابان پايم به سنگى خورد و از من پرسيدند كه: سنگ چگونه آنجا قرار گرفته است؟ و من نيز احتمالا بر خلاف چيزهايى كه مى‏دانم پاسخ دهم كه: آن سنگ پيوسته در آنجا قرار داشته است، شايد اثبات...

هر چند ادله‏ى و براهين «حق مطلق‏» بسيار است; ولى مى‏توان آنها را با نگاه‏هاى مختلف دسته‏بندى كرد. يكى از راههاى دسته‏بندى آنها اتحاد و عدم اتحاد سالك و مسلك و مقصد است. ممكن است آنها را بر مبناى تقدم وتاخر...

اختيار و آزادى از مباحث مهمى است كه از همان آغاز تفكر بشرى، ذهن بزرگترين متفكران و انديشمندان را به خود مشغول داشته است. از متفكران غربى گرفته تا انديشمندان اسلامى همگى به گونه‏اى با اين مسئله دست‏به گريبان...

مساله جبر و اختيار از ديرباز در ميان فيلسوفان و متكلمان مطرح بوده است. نظريه جبر و اختيار ابن عربى را در تفكر عرفانى وى مى‏توان يافت. او حقيقت هستى را واحد و احكام آن را مختلف مى‏داند; لذا بينونيت ميان...

در اين مقاله به طور اختصار در دو مقوله بحث‏شده‏است: الف - موانع ومشكلاتى كه براى انسان در باب فهم مفاهيم ماوراى طبيعى دينى پيش مى‏آيد موانعى از قبيل انس به محسوسات، محدوديت زبان بشرى وتطور زبان. ب - مبانى...

استقراء مساله‏اى است كه از ديرزمان متفكران به ويژه فيلسوفان را به خود مشغول ساخته است و در فراخور توان به تبيين آن پرداختند و اين توجه، زمانى تشديد يافت كه گروهى از تجربه‏گرايان در مقابل كسانى كه قياس...

مبحث «چيستى صدق و حقيقت‏» در دو قرن اخير يعنى از نيمه دوم قرن نوزدهم ميلادى مورد كنكاش و چالش فراوان قرار گرفته است. پاره‏اى از معرفت‏شناسان تعريف سنتى يعنى نظريه مطابقت را پذيرفته‏اند و گروههاى ديگرى...