پرسش :

الف: حضرت عالی فرموده اید که شخص لال برای تلبیه گفتن همزمان با حرکت زبان خویش با انگشت خود نیز برای تلبیه اشاره کند. کیفیتی که باید با انگشت خویش بدان اشاره کند چگونه می‌باشد؟ ب: همچنین نسبت به تذکیه (قربانی) شخص لال چگونه نام خدا را بر زبان جاری کند و همچنین نسبت به عقود و یا ایقاعات هنگامی که شخص لال یکی از دو طرف معامله باشد چگونه است، چگونه می‌توان ایجاب و قبول را از او به دست آورد و نسبت به آن مطمئن شد؟


پاسخ :
بسمه تعالی:
الف: کیفیت خاصی ندارد؛ بلکه لازم است که اشاره او ابراز و اظهار آن چیزی باشد که مردم عادی به هنگام تلبیه گفتن آن را اظهار می‌دارند، والله العالم.

ب: میزان این است که شخص لال باین صورت دیده شود که همراه با اشاره کردن به آنچه قرینه مقامیه از آن حکایت می‌کند و شخص، قصد وقوع آن را دارد از بیع یا نکاح یا طلاق و مثل آن زبانش را حرکت دهد به همان صورت که شخصی که زبانش باز و آزاد است هنگام سخن گفتن حرکت می‌دهد، والله العالم.

​​​​​​​منبع: استفتائات حج، مطابق با فتاوای آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی (ره)، قم: دارالصدیقه الشهید، ۱۳۸۴.