مسأله‌ی لفظ و معنا یكی از پایه‌های سه گانه‌ای است كه ساختمان بلاغت به آن تكیه كرده و با سه دانشِ معانی، بیان و بدیع استقرار یافته است.

حقیقت یعنی دلالت لفظ بر معنای وضع شده در اصل زبان، اما اصل، براساس وضعِ آن، در دانشی كه در آن به كار می‌رود تغییر می‌كند و به همین جهت بر سه قسم تقسیم می‌شود:

بحث در باب خبر و انشاء در میراث عربی-اسلامی قدمت دارد و شاید مراحل آغازین آن در سایه‌ی قرآن كریم رشد یافته باشد. ابن فارس (در گذشته‌ی 395هـ) سه تعریف از خبر را آورده است. اول از نظر اهل علم كه گمان می‌رود...

دقت نظر در ساخت روشمند بلاغت و ارتباط دانش‌های آن به این منجر می‌شود كه این دانش براساس رابطه‌ی بین سبك و معنا رشد كرده است. معنایی وجود دارد و گوینده قصد بیان آن را دارد و می‌خواهد آن را به شنونده برساند،...

سرآغاز بررسی سبك به روزگار ارسطو بازمی‌گردد و چنان كه می‌دانیم به بلاغت مرتبط بود نه به فن شعر؛ علت آن پیوند این بود كه سبك پاره‌ای از هنر إقناع بود كه در موضوع خطابه تدریس می‌شد.

اصل واژه‌ی style به زبان لاتین بازمی‌گردد؛ یعنی چوبی كه برای نوشتن بر پارافین به كار می‌رفت. منظور، ابزار نوشتن مثل قلم مو یا قلم است. آنگاه این كلمه از طریق مجاز به مفهوم‌های دیگری راه یافت كه همگی به...

واژه‌ی سبك در حوزه‌ی پژوهش‌های اعجاز بلاغی موقعیت نیكویی یافته است، چون قرآن پژوهانی كه در پیِ اثبات اعجاز قرآن بوده‌اند به قصد مقایسه بین سبك قرآن و كلام عرب به آن پرداخته‌اند. واژه‌ی سبك با هنر مقرون...

بدون تردید عربها به طور فطری و بدون بررسی و پژوهش و مطالعه اعجاز قران را دریافتند. آنان به واسطه‌ی سرشت دست نخورده‌ی عربی و ذوق سلیم و فصاحت و بیانی كه خداوند به آنان بخشیده بود آن را دریافتند تا شایسته‌ی...

نویسندگان حوزه‌ی اعجاز قرآن، به جنبه‌های زیادی اشاره كرده‌اند، مثل قاضی عیاض (درگذشته‌ی 544هـ) و ابن قیم جوزیه (درگذشته‌ی 571هـ) و زركشی (درگذشته‌ی 794هـ). اما سیوطی (درگذشته‌ی 911هـ) تلاش تمام

قرآن كریم با معجزات دوران گذشته تفاوت دارد؛ چون كتابی است كه محتوای آن با عقل قابل درك است. ولی طبیعت معجزات گذشته حسّی بوده است. البته این به سنت تكامل حیات بشری بازمی‌گردد. خداوند خبر داده است كه برخی...