حاجی فیروزه، سالی یک روزه!

شاید برای بسیاری از ما ایرانیها یا کسانی که با فرهنگ و آیین و رسوم ما تا حدودی آشنایی دارند، بارها این سئوال مطرح شده باشد که عید نوروز و آیینهای...

Monday, January 8, 2018

ارتباط اسطوره و مناسک

مطابق نگرشِ معمول، اسطوره متشکل از واژه ها، آنهم عمدتاً در قالب یک داستان است. ما یک اسطوره را می خوانیم یا بدان گوش می سپاریم. اسطوره از چیزی...

Monday, January 8, 2018

آیین‌های کهن سوگواری در ایران امروز

تاریخ اجتماعی بشر آکنده از آیین‌ها و مراسمی است که انسان کوشیده است به کمک آنها زندگی خود را غنا بخشد. در پس این آیین‌ها می‌توان هراسها، امیدها...

Monday, January 8, 2018

دروازه‌های زاد و مرگ

آیین‌های تدفین و نحوه‌ی به خاک‌سپاری مردگان از دیرباز بسیار پر اهمیّت تلقّی می‌شدند، چرا که از نگاه انسان‌های کهن مرگ دریچه‌ای بود به زمان و...

Monday, January 8, 2018

سرچشمه‌ی جشن کریسمس

کریسمس یکی از روزهای مقدس سال مسیحی است که به سالروز میلاد حضرت عیسی بن مریم (ع) اشاره دارد. این روز، بسته به چگونگی پراکندگی مسیحیان، در بسیاری...

Tuesday, January 2, 2018

چرا فریدون، ضحاک را نکشت؟

این جستار ران ملخی است تقدیم به سلیمان علم، استاد دکتر فتح الله مجتبایی، که نخستین بار با دنیای شگفت انگیز شاهنامه آشنایم کرد.

Wednesday, November 15, 2017

ایزد شیرسر در مهرپرستی غربی

یکی از دینهایی که پیش از مسیحیت در آسیای صغیر و ارمنستان رواج داشت و در قرون اوّلیه‌ی میلادی در روم شایع شد و به سرعت از طریق فتوحات رومیان در...

Tuesday, November 14, 2017

چند نکته درباره‌ی موعودان ایرانی در متون زردشتی

اعتقاد به وجود نجات‌بخشی که روزی خواهد آمد و در جهت صلح و ثبات جاودان و پیشبرد هستی، جهان را به گونه‌یی اداره خواهد کرد که در آن نشانی از پلیدی‌‌ها...

Sunday, September 24, 2017

گرشاسپ یا کرشاسپ؟ گشواد یا کشواد؟ گرسیوز یا کرسیوز؟

یک از دشواری‌های اساسی شاهنامه خوانشِ نام‌هایی است که حرف گاف دارند. زیرادر نسخه‌های شاهنامه و کلّاً متون کهن فارسی، گاف فارسی را به صورت کاف...

Wednesday, August 30, 2017

پسر جنگل

آن دورها در سرزمین هند، غاری در دل تپه‌ای بود که خانواده‌ای از گرگ‌ها در آن زندگی می‌کردند. درست پیش از این که آفتاب پشت کوه‌ها پنهان شود، باباگرگه...

Tuesday, August 15, 2017

گل خزان ندیده

گل همیشه‌بهاری که کنار گل سرخی روییده بود به گل سرخ گفت: «تو چه‌قدر دوست داشتنی هستی. تو چه‌قدر در چشم آدمیان و خدایان عزیزی! من این زیبایی و...

Tuesday, August 15, 2017

غرور خرکی

خری که مجسّمه‌ی یکی از خدایان را بارش کرده بودند، با خرکچی خود داخل شهر شدند. هنگام عبور خر از درون شهر، مردم با دیدن مجسّمه به حالت احترام می‌ایستادند...

Tuesday, August 15, 2017

پیشگویی نادان

پیشگویی در بازار نشسته بود و کسب و کار پررونقی داشت. ناگهان مردی از راه رسید و به او خبر داد که درِ خانه‌اش از لولا درآمده و داروندارش به غارت...

Tuesday, August 15, 2017

بهای سنگین

خری وحشی، خری اهلی را که آفتاب می‌گرفت و استراحت می‌کرد، دید و به‌خاطر شرایط مطلوب و غذای خوبی که از آن لذّت می‌برد، به او تبریک گفت. کمی بعد...

Tuesday, August 15, 2017

کوزه و کلاغ

کلاغی تشنه کوزه‌ای آب یافت. امّا آب کوزه آن‌قدر کم بود که نوک کلاغ به آن نمی‌رسید. کلاغ که از شدّت تشنگی رو به مرگ بود به فکر چاره افتاد و زیرکانه...

Tuesday, August 15, 2017

کار ناتمام

مادّه‌خوکی و مادّه‌سگی با هم بحث می‌کردند که کدام یک توله‌هایش را راحت‌تر به‌دنیا می‌آورد. ماده‌سگ مدّعی بود که توله‌هایش را زودتر از تمام چهارپایان...

Tuesday, August 15, 2017

خودستایی

روزی مردی نزد ازوپ رفت و نوشته‌های بی‌محتوایی را برای او خواند که همگی سرشار از تعریف و تمجید از خود بود. ‌آن‌گاه هم‌چنان‌که نظر او را درباره‌ی...

Tuesday, August 15, 2017

علّت ناله

خوکی به گلّه‌ای گوسفند پیوست و با آن‌ها مشغول چرا شد. یک‌روز چوپان دست‌هایش را روی گُرده‌ی او گذاشت، امّا خوک شروع کرد به آه و ناله. گوسفندها...

Monday, August 14, 2017

ماهیگیری در آب گل‌آلود

مردی در آب رودخانه‌ای ماهی می‌گرفت. او پس از آن‌که تور خود را از این‌سو تا آن‌سوی رود پخش کرد، سنگی را به ریسمانی بست. مرد سنگ و ریسمان را به...

Monday, August 14, 2017

آشنایی بیش از حد، کاهش حرمت است

آدمیان اوّلین‌بار که شتر را دیدند از جثّه‌ی درشت او ترسیدند و پا به فرار گذاشتند. امّا با گذشت زمان او را جانوری آرام دیدند و جرئت نزدیک شدن...

Monday, August 14, 2017