شاهنامه، شاهِ نامه‌ها

نام حماسه‌ی بی‌زوال حکیم ابوالقاسم فردوسی که نه تنها کاخ بی‌مانند ادبیات فارس و تاجیک را زیب و فر می‌بخشد، بلکه عصرهاست که در گنجینه‌ی تمدن عمومی...

Thursday, October 1, 2015

جایگاه حکیم فردوسی در جامعه‌ی تاجیکان

در سال 1934 / 1313، در دوشنبه شهر (آن روزگار، تا 1961 / 1340 «استالین آباد» می‌گفتندش)، پایتختِ تازه بنیاد جمهوری تازه‌بنیاد تاجیکستان، شاعران...

Thursday, October 1, 2015

شاهنامه‌پژوهی در آسیای مرکزی

این گزارش را بنده می‌خواهد با نام علامه صدرالدین عینی بخارایی (1878-1954 / 1257-1333) که نخستین فردوسی شناسِ دوره‌ی نوین بود، آغاز نهد. و اما...

Thursday, October 1, 2015

كشتزار جهان

جهان چیست؟ كشتزاری خرم و زیبا. ما مردم چون دانه‌هایی هستیم كه در این كشتزار افشانده‌اند. جریان زمان كشته را سیراب و رسیده می‌كند و به هنگام،...

Friday, September 25, 2015

هنر یا گهر

در روزگاران پیش، ما شرقی‌ها به مقام دانش و آزادگی، در برابر مال و جاه، ارج بیشتری می‌گذاشتیم. اكنون آن ارج روی به كاهش دارد.

Friday, September 25, 2015

هنر و حرمان

اینكه مردم هنرمند و دانشمند، اغلب پیاده و گرفتار و رنجدیده و داغدارند، و بسیاری از بی‌هنران و بی‌خردان بر گردونه‌ی بخت و آسایش سوارند، مطلب تازه‌ای...

Friday, September 25, 2015

نیستان هستی نمای

در شعر فارسی، «راز جهان» مفهوم گسترده و مبهمی دارد. شناخت همه چیز جهان، از گذشته و حال و آینده، و بعد از مرگ را نیز دربرمی‌گیرد.

Friday, September 25, 2015

سعدی و فردوسی و اقبال

من این پنج بیت سعدی را از زیباترین اشعار فارسی و از گهرهای شاهوار اندیشه‌ی شاعران می‌دانم: فروتنی قطره كه خود را در برابر دریای بی‌كران هیچ می‌شمارد،...

Friday, September 25, 2015

شب تیره و بامداد روشن

تا آنجا كه ذوق و حافظه‌ی من همداستانی می‌كند، در هزار سال گذشته از میان هزاران سخنور پارسی زبان كسی نتوانسته است شب تیره‌ی سهمناك سرد و توفانی...

Friday, September 25, 2015

آفریدگار و آفرینش در شاهنامه

فردوسی در بیت سرآغاز شاهنامه؛ جان و خرد را برترین شاهكار آفرینش می‌خواند. تأثیر این سخن موجز و پربار را در ذهن سخنوران پس از فردوسی نیز می‌توان...

Friday, September 25, 2015

خسروپرویز به گزارش فردوسی

«خسروپرویز» در شرایط پرآشوبی که در تیسفون برقرار است خود را به پایتخت می‌رساند و بر تخت می‌نشیند زیرا بیم آن دارد که بهرام چوبینه در این امر...

Monday, September 21, 2015

انوشیروان در شاهنامه

انوشیروان طرحی نو در امر مالیات و خراج از رعایا تعیین کرد که بسیار کارآمدتر و البته به نفع رعایا بود و آن مالیات یک درم بر هر جریب بود و برای...

Monday, September 21, 2015

بهرام‌گور در شاهنامه

شروع «یزدگرد»، شروع امیدبخشی است. در نخستین سخنان و نمودها نوید پادشاهی فاتح و استوار را می‌دهد و دل ایرانیان از او شاد می‌گردد.

Monday, September 21, 2015

نگاهی به اسکندر شاهنامه

«دارا» جوانی زودخشم و تندخو با زبانی گزنده است. در آغاز سلطنت دستور می‌دهد که به همسایگان و سران و فرمانروایان اطراف و نواحی، نامه‌های پرعتاب...

Monday, September 21, 2015

نگاهی به داستان اسفندیار

«لهراسپ» جانشین کیخسرو و ادامه دهنده‌ی روش دادگری و آبادگری اوست. لهراسپ آتشکده‌ی «آذر بُرزین» را پی می‌افکند و آن را جایگاه پرستش قرار می‌دهد....

Monday, September 21, 2015

سلامت روانی در شاهنامه

ضحاک از دشت سواران نیزه‌گذار می‌آید، از سرزمین تازیان، ضحاک پسر مرداس است و مرداس مردی نیکوست. ضحاک بیوراسپ است یعنی صاحب ده هزار اسب. ضحاک دارای...

Monday, September 21, 2015

سنجش سلامت اجتماعی در پادشاهان اساطیری ایران

نخستین کسی که در جهان، بنیان یک مدنیّت را می‌گذارد کیومرث است، آن گاه که آفتاب به برج بره می‌رسد و ماه فروردین آغاز می‌شود، هنگام بهار، بهترین...

Monday, September 21, 2015

سیمرغ و پزشکی

سیمرغ، مرغ افسانه و اسطوره است و حتی فراتر از این‌ها گاه سر به خاک ولایت عرفان کشیده و بال به آتش الوهیت ساییده.

Monday, September 21, 2015

پندنامه‌ی بزرگمهر

بزرگمهر، وزیر خردمند کسری نوشین روان است. در جایی از شاهنامه می‌خوانیم که بزرگمهر دفتری ترتیب می‌دهد و سخنان راه گشا و گران سنگ در آن می‌نویسد...

Sunday, September 20, 2015

سلامت معنوی در شاهنامه

معناگرایی، توجه به ماوراء‌الطبیعه و آن چه در پس پرده‌ی ظواهر در جریان است، مدد جستن، امداد یافتن و نیل به آرامش و رضایت با توکل و ایمان.

Sunday, September 20, 2015