معرفت توحیدی و خودشناسی در مثنوی

منظور مولانا این است که تو آثار عالم غیب و پدیده‌های مادی آفرینش را می‌بینی و به اصل هستی پی نمی‌بری. می‌گوید: چون ما فقط به هستی فردی و ناپایدار...

Thursday, June 30, 2016

هدف غایی از آفرینش بشر در نگاه مثنوی

مولانا می‌گوید: هر یک از کائنات به نوعی و به شیوه‌ای در اطاعت حق‌اند. به آیه 56 سوره الذاریات اشاره می‌کند: (وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ...

Thursday, June 30, 2016

همه در پی یک حقیقت‌اند

تأثیر معنوی موسی همیشه برجای می‌ماند و تا قیامت خواهد بود و صورت کلی این ارشادات و تأثیرات یک سراج (چراغ) عالم‌گیر است که نور آن بر همه می‌تابد....

Thursday, June 30, 2016

آوای توحید در مثنوی

ای خدایی که لطف و احسان تو بر آفریدگان، ازلی و همیشگی است، زیرا پیش از آن که ما را به عالم صورت بیاوری در برابر «الست بربکم» گفتم: آری تو پروردگار...

Thursday, June 30, 2016

شراب شهود جمال حق در مثنوی

کوه طور محل تجلّی حق شد و بر اثر آن؛ استعداد و قابلیت فهم اسرار ربّانی را یافت، چندان که شراب شهودِ جمالِ حق را نوشید. اما باز آن چه در گلویش...

Thursday, June 30, 2016

بوگیران سبزفام در بیان مثنوی

سخن از جلوه‌ی مردان حق است. آن کس که بوی خوش رحمانی را از یمن احساس می‌کند، چگونه ممکن است که بوی باطل را در وجود من نشناسد؟ پیامبر (صلی الله...

Thursday, June 30, 2016

مات اویم مات اویم مات او

تا آن جا که می‌دانیم این گفتمان با همین جزئیات در منابع پیش از مثنوی نیست، اما در قصص صوفیه مواردی هست که شیطان، زاهدی را برای انجام وظایف دینی...

Thursday, June 30, 2016

مراتب و جایگاه عقل در مثنوی

آن رسول خوش اخلاق و آسان‌گیر فرمود: برای تو ذره‌ای عقل بهتر از روزه و نماز است. «خوش جواز» برگرفته از حدیث است: «کنت ابایع الناس و کان من خلقی...

Saturday, June 25, 2016

خود خرد آن است کو از حق چرید

عقل حقیقی آن است که از فیض حضرت حق بهره‌مند باشد، اما خَرَدی که عطارد می‌آورد آگاهی و ادراک دنیایی و مادی است. «عطارد» یا تیر، در اعتقاد قدما...

Saturday, June 25, 2016

عقل دنیایی و عقل عرفت یاب از نگاه مثنوی

مولانا در این ابیات، هم از عقل جزئی و دنیایی سخن می‌گوید و هم از عقل کمال‌طلب. عقل جزئی روح را به نقل می‌آورد و به سوی تباهی می‌کشاند. مولانا...

Saturday, June 25, 2016

مثنوی و مشرب اصحاب کشف

در قصص الانبیا می‌خوانیم که عزیر پیغمبر بر قریه ویرانی می‌گذشت و با خود گفت: پروردگار چگونه می‌تواند این ده ویران را آباد کند؟ مشیّت الهی او...

Saturday, June 25, 2016

سطحی‌اندیشان غافل در بیان مثنوی

مولانا در بیان این که سطحی نگرانِ عافل، از شناخت حقیقی پدیده‌ها و نتایج اعمال خود و دیگران عاجزند و همواره حکم به ظاهر می‌کنند، حکایت لطیفی را...

Saturday, June 25, 2016

مثنوی و حدشناسی در تشخیص حقایق

روی سخن مولانا با همه ی کسانی است که با معیارهای این جهانی، عوالم غیب را به داوری می کشند و رد می کنند. مولانا بر این باور است که هر کس نمی تواند...

Saturday, June 25, 2016

کوشش مقلدانه و محققانه برای کشف حقیقت از نگاه مثنوی

سالک مقلد با سائقه‌ی خوف و رنج، راه ایمان و کشف حقیقت را در می‌نوردند، اما اولیاءالله، طریق حق را نه با سائقه‌ی بیم از دوزخ در می‌نوردند و نه...

Saturday, June 25, 2016

مراتب آگاهی و ادراک بشر در مثنوی

مولانا مراتب آگاهی و ادراک انسان را چنین بیان می‌کند: ظنّ و علم و یقین. «ظنّ» آگاهی مبتنی بر محسوسات و مسموعات است؛ به عبارت دیگر آگاهی کسانی...

Saturday, June 25, 2016

حکمت و رزق و روزی الهی از نگاه مثنوی

«حکمت»، علم باطن قرآن و آشنایی به عوالم غیب و حقیقت هستی است. مولانا در جای دیگر از حکمت، به نور خدا تعبیر کرده و آن را غذای روح دانسته است....

Saturday, June 25, 2016

رابطه‌ی عقل و روح در مثنوی

مولانا می‌گوید: عقل ما سایه‌ی آن روح آزاد است و باید پای او را ببوسد و به او احترام گذارد. «جان»، همان روح انسانی است که عقل را به کار می‌اندازد....

Saturday, June 25, 2016

فهم اسرار الهی نیازمند قابلیت و اهلیت است

انسان تا ظرفیت روحی لازم را به دست نیاورده نباید مبادرت به فهم مسائلی کند که از حیطه‌ی ادراک و تحمل او خارج است. چون در این صورت تعادل روحی و...

Saturday, June 25, 2016

جهان پرتکاپوی معرفت در بیان مثنوی

در این جهانِ پرتکاپو، هم اسیران قید زمان به ریسمانی خاص بسته شده‌اند و هم فارغان از قید زمان. هر انسانی - مؤمن و چه غیر مؤمن - به مرتبه‌ای از...

Saturday, June 25, 2016

دید آگاهان و ناآگاهان از نگاه مثنوی

مولانا غالباً دنیادوستان را کور و اهل معنا را «بینا» می‌خواند. او معتقد است که «کور را هرگام باشد ترس چاه». در این ابیات «استر» همان حالت انسان‌های...

Saturday, June 25, 2016