بررسی در زمانی اسطوره کیومرث در روایت‌های خدای‌نامه‌ها و شاهنامه‌ی فردوسی

بررسی درزمانی و هم‌زمانی، دو نگرشی هستند که از زبان‌شناسی نوین سرچشمه گرفته‌اند. در بررسی درزمانی به تحول پدیده در بستر تاریخی و در نگرش هم‌زمانی...

Monday, October 19, 2015

شاهنامه و صفویان رواج اسامی شاهنامه‌ای در عصر صفوی

در دوره‌ی صفوی با اهمیتی که فرهنگ و زبان فارسی و هستی و هویت ایرانی پیدا کرد، توجه به شاهنامه و رواج فرهنگ و هویت ناشی از آن، گسترش بسیاری یافت....

Sunday, October 18, 2015

بازتاب شاهنامه در آثار تاریخی قرن نهم و دهم

بهره‌گیری از نظم در متون نثر، سابقه‌ای دیرینه و قدمتی هزاران ساله دارد و همان‌گونه که در اغلب علوم، بهره گرفتن از آثار دانشمندان پیشین و استفاده...

Sunday, October 18, 2015

تأمّلی در مورد مسأله منابع فردوسی از رهگذر مقایسه روایت شاهنامه فردوسی با روایت غررالسیر ثعالبی از جنگ بزرگ کیخسرو

در این سال‌ها مسأله منابع شاهنامه توجه بسیاری از محققین داخلی و خارجی را به خود جلب کرده است و عده‌ای از آن‌ها بر این باورند که فردوسی شاهنامه...

Sunday, October 18, 2015

بررسی الگوی پری‌گونگی و نخستین انسان در شخصیت سیاوش

سیاوش، یکی از محوری‌ترین شخصیت‌های شاهنامه است؛ به طوری که یک سوم شاهنامه به سیاوش و داستان او اختصاص دارد. سیاوش، با شخصیت رازناک و اسطوره‌ای...

Sunday, October 18, 2015

بررسی ارتباط میان کنش آیینی و تکرار الگوهای اساطیری و نمودگاری آن در تحلیل اسطوره‌ی توتمی گاو در شاهنامه‌ی فردوسی

آنچه در روند یک آیین، برای فرد معتقد به نظام ذهنی حاکم بر آن رخ می‌دهد، یک "تجربه‌ی اساطیری" است. تجربه‌ی اساطیری، به مثابه آیینی نمایشی است...

Sunday, October 18, 2015

مهر در شاهنامه فردوسی

مهر یا میترا در اساطیر ایرانی یکی از پروردگاران هند و ایرانی باستان، مظهر روشنایی و فروغ و واسطه‌ای بین آفریدگان با آفریدگار بود. مهر در باورهای...

Sunday, October 18, 2015

نخستین ریشه‌های داستان سیاوش

داستان سیاوش، یکی از زیباترین و دلکش‌ترین داستان‌های شاهنامه است، که چون اکثر داستان‌های شاهنامه ریشه‌ای کهن و تاریخی دارد. شاید اگر ماجرای سیاوش...

Sunday, October 18, 2015

تحلیل نقش نمادین نخل‌بندی در آیین سیاوشان

آیین نخل‌بندی یا نخل‌گردانی، که جزئی از اسطوره سیاوش و آیین سیاوشان است، در اصل متعلق به مردمان کشاورز ساکن بین‌النهرین بوده است. آریایی‌های...

Sunday, October 18, 2015

ریشه‌های نخستین نبرد رستم و افراسیاب در آیین‌های هند ( بر پایه‌ی نظریه‌ی اسطوره‌شناسی ساختاری )

براساس دیدگاه اسطوره‌شناسی ساختاری، اسطوره‌ها از طریق عناصر میانجی‌ای که ارایه می‌کنند، می‌کوشند تضادی را که میان جفت‌های متقابل برقرار است از...

Sunday, October 18, 2015

تحلیل شخصیت کندرو، پیشکار ضحاک، بر مبنای شاهنامه فردوسی

کندرو، شخصیتی هند و ایرانی است که در اوستا و کتب پهلوی جنبه‌ی فراطبیعی دارد و چنان اژی‌دهاک اژدهایی نام‌آور است، ولی در شاهنامه، علاوه بر طرح...

Sunday, October 18, 2015

سوگ سیاوش و شباهت آن به سوگ‌های محلی در لرستان و کردستان

کشته شدن مظلومانه سیاوش به دست تورانیان باعث یک سنت عزاداری در ایران شد، که به سوگ سیاوش یا سیاوشان معروف است. قوم لر و کرد به لحاظ فرهنگی بسیار...

Sunday, October 18, 2015

سخن‌شناس بی‌نظیر

با صدف هرات و دردانه‌های آن، نه تنها خراسان بزرگ، بلکه سراسر خاورزمین افتخاری دارد حقانی. در سینه‌ی این شهر باستانی بزرگمردانی به کمال رسیده‌اند...

Friday, October 2, 2015

حسن مقطع کمال

«کمال، خورشیدی است که فروغش در پی ابرهای فراموشی می‌تابد. سیمای فرزانه‌ی این ستاره‌ی درخشان آسمان ادب پارسی، بدرستی توسط منجمان کهکشان شعر، کشف...

Friday, October 2, 2015

دو نشان شعر عالی

در سخن بدیع نه تنها هر مصراع و عباره و واژه، بلکه هر حرف و آوا نیز از اهمیتی ویژه برخوردار است. سخنوران حقیقی و صاحب استعداد به طرز استعمال کلمه...

Friday, October 2, 2015

خواجه و طرز خواجو

در آغاز مناسب است، توجهِ علاقه‌مندانِ گرامی به یک حُکم ناعادلانه‌ی تاریخ جلب کرده شود. همان حکم بی‌رحمانه‌ای که ملت تاجیک از آن آسیب‌هایی جدی...

Friday, October 2, 2015

سعدی در تاجیکستان

نام پاک شیخ سعدی برای هر یک فرد تاجیک، چه خاص و چه عام، آشنا و گرامی است. آن‌چنان که نام استاد رودکی و حکیم فردوسی، حکیم ناصر‌خسرو و حکیم عمر...

Friday, October 2, 2015

نظریه‌دانی بی‌نظیر

روشن است که دولتِ قدیم‌ترین ادبیات زنده‌ی جهان را در اختیار داریم؛ ادبیاتی که به همین زبان زنده‌ی امروزه، از روی آثار موجوده، تاریخی به درازای...

Friday, October 2, 2015

بیدار تَرَک یا بیدار تُرک؟

حکیم نظامی گنجوی (530-614 ه‍.) بنیانگذارِ پنجگانه (خمسه)سرایی در ادبیات فارسی و تاجیک، در شمار همان خداوندانِ سخن می‌آید که نام نیکشان بیش از...

Friday, October 2, 2015

نقش جاوید باربد

نام پاک باربد و اشاره‌ها به هنر نوازندگی و خوانندگی وی در شعر فارسی و تاجیک فراوان دیده می‌شود. اینجا مراد، نگاهی گذراست به نقش آن بزرگوار در...

Friday, October 2, 2015