پیامدهای درآمد نفتی بر فرهنگ ایران

انقلاب اسلامی (آبراهامیان، 1389- 1387) را باید به مثابه یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای تاریخ قرن بیستم و شاید آخرین انقلاب از زنجیره انقلاب‌هایی...

Saturday, December 23, 2017

ضد فرهنگ چیست؟

مفهوم ضد فرهنگ در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم و نخستین بار در ایالات متحده امریکا و در محافل جوان و روشنفکر و اغلب معترض این کشور ظاهر شد و سپس...

Saturday, December 23, 2017

رویکرد زیست‌روان‌شناختی به پدیده شادی

«شادی» و «جوانی» را پیش از هر چیز باید «حالات» یا «موقعیت»هایی زیستی به شمار آورد. به عبارت دیگر نمی‌توان این پدیده‌ها را خاص انسان‌ها دانست....

Saturday, December 23, 2017

فرهنگ باستانی یا اسلامی؟

اساس این پرسش بر یک تقابل بنا شده است که به طور عام در انسان‌شناسی و فرهنگ‌شناسی کنونی جهانی زیر سؤال رفته است. در حقیقت اینکه چنین نوع از تقابل‌هایی...

Saturday, December 23, 2017

دخالت جامعه در تولید فرهنگی اعضای خود

شاید نخست لازم باشد تعریف خود را از جامعه و به ویژه جامعه معاصر ارائه دهیم تا سپس بتوانیم به این پرسش پاسخ دهیم. همین تأکید بر معاصر بودن جامعه،...

Thursday, December 21, 2017

هویت قومی یا هویت محلی غیر قومی؟

ابتدا به یک واقعیت که شاید برای بسیاری از ایرانیان روشن نباشد، تأکید کنیم: ایران کشوری است که تداوم تاریخی خود را بیش از آنکه مدیون ساختارهای...

Thursday, December 21, 2017

نظریه هم‌فرهنگی و مفهوم خرده فرهنگ‌ها در ایران

نظریه هم - فرهنگی به گونه‌ای که به وسیله مارک اورب (1997) و ریجینا اسپلر مطرح شده است، عمدتاً بر چند مؤلفه تأکید می‌کند که عبارتند از: الف) جوامع...

Thursday, December 21, 2017

سرزمین‌زدایی در حوزه فرهنگی

هر چند برای تبارشناسی این واژه باید لزوماً به سراغ دولوز (1) و گتاری (2) (دولوز و گتاری، 1972) رفت، ولی سوای مفهوم خاصی که آنها به این مفهوم...

Thursday, December 21, 2017

امیک و اتیک در انسان شناسی فرهنگی

این رویکردها، اصول علمی به آن معنایی که بگوییم ابتدا نظریه‌ای به صورت کامل تبیین شده و به صورت فرضیه مطرح شده و بعد به آزمون گذاشته شده، نیست....

Thursday, December 21, 2017

تفاوت رویکرد خاص‌گرا و تبیین‌گرایی

رابطه میان خاص‌گرایی و تبیین‌گرایی در انسان‌شناسی همان رویکردی است که بین مفاهیم جامع‌نگری و ذره‌نگری وجود دارد. این موضوع در واقع یک دیالکتیک...

Thursday, December 21, 2017

درک مشترک از یک کالبد

از دیدگاه انسان‌شناسی شهری و معماری، بحث اساسی در باره یادمان‌ها یا مکان‌های حافظه (نورا، 1992- 1984)، نقشی است که این فضاها در ایجاد و تقویت...

Wednesday, December 20, 2017

رابطه انسان‌شناسی زیستی و فرهنگی

انسان‌شناسی، پرسمان (پروبلماتیک) انسان را به شیوه‌ای کاملاً متفاوت با دیگر علوم اجتماعی مطرح می‌کند و به نوعی خود را در موقعیتی در آن واحد برجسته...

Wednesday, December 20, 2017

حوزه‌های انسان‌شناسی جدید

بیش از صد و پنجاه سال از شکل‌گیری رشته‌ای جدید در علوم انسانی که در ابتدا مردم‌شناسی نام گرفت، می‌گذرد. در نیمه قرن نوزدهم در همان زمانی که بر...

Wednesday, December 20, 2017

چرا نیاکان خود را ستایش می‌کنیم؟

احترام به «نیاکان» پدیده‌ای است تقریباً جهان شمول که در بیشتر - اگر نگوییم همه - فرهنگ‌های مطالعه شده در قرن بیستم از فرهنگ‌های اسکان یافته (عشایری،...

Wednesday, December 20, 2017

تبعیض مثبت فرهنگی

تبعیض مثبت یا «عمل مثبت» واژگانی هستند که در زبان فارسی و زبان‌های دیگر عمدتاً از انگلیسی ریشه گرفته‌اند و به سال‌های دهه 1960 مربوط می‌شوند...

Wednesday, December 20, 2017

معنای فرهنگی احساس انزجار

آنچه در مطالعات زیست‌شناسی و پزشکی در زمینه «انزجار» بیان می‌شود، ولی، برای ما، به مثابه کنشگران علمی که در حوزه فرهنگ مطالعه می‌کنیم، نیز می‌تواند...

Monday, December 18, 2017

گفتمان‌های تربیتی و فرهنگی

در موارد بسیاری و به ویژه نزد کنشگران متعارف اجتماعی و حتی کسانی که از سطح بالایی از سرمایه فرهنگی برخوردارند، با نوعی اشتباه اغلب ناخودآگاهانه،...

Monday, December 18, 2017

آیا جانوران فرهنگ دارند؟

پس از کارل فون فریش (1982 - 1886) و کنراد لورنتز (1982-1903)، کردارشناسان جانوری اتریشی و هر دو برنده جایزه نوبل فیزیولوژی در 1973 که آثار مهم...

Monday, December 18, 2017

گفتمان‌های سیاسی و فرهنگی

از دوران افلاطون و گفت و گوهای سقراطی او تا امروز، با گذار از نوافلاطونیان، ماکیاولیسم، مارکسیسم و لیبرالیسم تا ایدئولوژی‌های عمل‌گرای کنونی...

Monday, December 18, 2017

نابودی ذهنیت فرهنگی چیست؟

تقابل میان «جسم» و «روح» از قدیمی‌ترین ایام و باستانی‌ترین نوشته‌ها در اندیشه انسانی به صورتی وسواس‌انگیز مشاهده می‌شود. اسطوره «اکسیر جوانی»...

Monday, December 18, 2017