وحدت‌گرایی معرفت در تربیت اسلامی

از آنجا که بخش اساسی وظایف نظامهای تربیتی به آموزش معرفت معطوف است و گسترش روزافزون محتواهای دانشی، نظامهای تربیتی را به طور مستمر با مسئله‌ی...

Tuesday, December 8, 2015

تذکر موقعیت یکی از بنیادهای اساسی تربیت اسلامی

هر چند در تعریف و تبیین ماهیت تربیت اسلامی، تمرکز بر مفهوم عبودیت و استناد به آیه‌ی «وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ»...

Tuesday, December 8, 2015

طرد عینیت‌گرایی و خودبنیادی در تربیت اسلامی (1)

عینیت‌گرایی و خودبنیادی چه در جهت اثباتی و چه در جهت انکاری، دو رویکرد معرفت‌شناختی است که به عنوان زیرساخت فلسفی هر نظام تربیتی نه تنها گزینش...

Sunday, December 6, 2015

طرد عینیت‌گرایی و خودبنیادی در تربیت اسلامی (2)

مسئله‌ی عینیت و خودبنیادی نیز به نحو مستقل در فلسفه‌ی صدرا طرح نشده است، بلکه ابژکتیویسم و سوبژکتیویسم از مسائل فلسفه‌ی جدید است و اساساً پس...

Sunday, December 6, 2015

طرد ثنویت‌گرایی (دوآلیسم) در نظام تربیتی اسلام

موضع هر نظام تربیتی در برابر مسئله‌ی ثنویت به دو دلیل اهمیت دارد: نخست، ثنویت‌گرایی از شکل اولیه‌ی خود که صرفاً یک رویکرد فلسفی در حوزه‌ی معرفت‌شناسی...

Sunday, December 6, 2015

بررسی آیات ناظر به معرفت‌شناسی در قرآن

به طور کلی کانون توجه قرآن بر توسعه‌ی ایمان استوار است و ایمان مبتنی بر ظن و گمان یا علم غیر قطعی را که حاصل مشهورات و مقبولات عصری باشد و از...

Sunday, December 6, 2015

بررسی آیات ناظر به انسان‌شناسی در قرآن (2)

برخی از آنها مثل واژه‌ی «سیر» ناظر به جابه‌جایی و حرکت مکانی است و برخی نظیر صیرورت ناظر به حرکت استکمالی ذاتی است؛ چنان که در آیات «وَلِلّهِ...

Sunday, December 6, 2015

بررسی آیات ناظر به انسان‌شناسی در قرآن (1)

بدون شک تبین انسان از منظر قرآن مقتضی طرح مباحث پیچیده و تفصیلی در حوزه‌ی ویژگیهای روان‌شناختی، جامعه‌شناختی، زیست‌شناختی انسان است که از مجال...

Sunday, December 6, 2015

آیات قرآن مربوط به رابطه‌ی ظهوری جهان با خدا

این نوشته شامل آیاتی است که مدلول آنها ظهور (نه علّیت) تشکیکی حق در جهان است. جهان هستی دست کم دو نوع دلالت نسبت به خداوند دارد، در نوع اول،...

Sunday, November 29, 2015

مبانی معرفت شناختیِ فلسفه‌ی ملاصدرا

به رغم گستردگی مباحث مربوط به معرفت شناسی، آنچه برای ما در تبیین مبانی تعلیم و تربیت اهمیت بیشتری دارد، نظریه‌ی صدرا درباره‌ی «مساوقت علم با...

Saturday, November 28, 2015

آیات قرآن معطوف به رابطه‌ی علی میان خدا و جهان

در این دسته از آیات، دو واژه‌ی «خلق» و «امر» درباره‌ی خلقت جهان به کار رفته است؛ نظیر «أَلاَ لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ» (اعراف: 54)، «وَالشَّمْسَ...

Saturday, November 28, 2015

امتیاز انسان بر دیگر موجودات در حکمت متعالیه

اختصاصی‌ترین خصیصه‌ی انسان تصور کردن معناهای غیرمادی یا مجرد از ماده است؛ به عبارت دیگر، فصل انسان از موجودات حیوانی که تحقق انسانیت و فعلیت...

Saturday, November 28, 2015

آزادی ذاتی انسان در حکمت متعالیه

وجود ویژه‌ی انسانی که سرحد عالم جسمانیت است، در مراتب گوناگون هستی گسترده است. این وجود پخش و گسترده از امکان حرکت مستمر در درجات عالم جسم و...

Saturday, November 28, 2015

حقیقت انسان در حکمت متعالیه

انسان‌شناسی صدرا همچون دیگر بخشهای فلسفه او از تبیین نگرشهای مشهور که به طور عمده نظریات ابن‌سینا، سهروردی و ابن عربی همچنین عناصری از تفکرهای...

Saturday, November 28, 2015

حرکت جوهری انسان در حکمت متعالیه

حرکت جوهری در فلسفه‌ی صدرا از ارکان وجودشناسی است که به حوزه‌ی انسان‌شناسی او نیز نفوذ کرده است؛ ولی به دلیل موقعیت تأثیرگزاری که حرکت جوهری...

Saturday, November 28, 2015

وحدت شخصیه وجود در فلسفه

وجودشناسی در فلسفه‌ی صدرا یا حکمت متعالیه خود به طور مداوم تعالی یافته است. صدرا که در ابتدا از طرفداران و شارحان اصالت ماهیت بود، در گام اول...

Saturday, November 28, 2015

امکان فقری چیست؟

تعبیر امکان فقری تا قبل از صدرا سابقه نداشته است و این واژه از ابداعات اوست. البته، نظریه‌ی امکان فقری ریشه‌های خود را از مباحث فلسفی گذشته گرفته...

Saturday, November 28, 2015

توضیحی درباره‌ی وجودت تشکیکیه‌ی وجود

تنگنای ایجاد شده توسط ظهور گسترده و اغماض ناپذیر کثرت همراه با الزامات فلسفی اعتقاد به اصالت وجود سبب شده است که مسئله‌ی «وحدت و کثرت وجود» پس...

Saturday, November 28, 2015

بنیاد فلسفه‌ی صدرایی

اصالت وجود که بنیاد فلسفه‌ی صدرایی است، یکی از نظریاتی است که در پاسخ به کهن‌ترین و رایج‌ترین سؤال فلسفه درباره‌ی اساس واقعیت تدوین شده است،...

Saturday, November 28, 2015

طعم تلخ فردید

فردید، اندیشمند «تلخی»ست. تلخی اندیشه و سلوک اجتماعی او، به نحوی، همه مخاطبان او را نواخته و هنوز هم می‌نوازد؛ چه کسان یا گروه‌هایی که او را...

Monday, November 2, 2015