متافیزیک در دو نگاه (1)

مرحوم علامه شعرانی رساله‌ای به نام فلسفه‌ی اولی یا مابعدالطبیعه دارند که در سال 1316 در چاپخانه دانش به چاپ رسیده و مجله‌ی نور علم شماره 50...

Wednesday, April 12, 2017

علامه شعرانی، پیشگام در مواجهه با فلسفه غرب

علامه شعرانی نخستین عالم شیعی است که به نحو تحقیقی و اجتهادی با فلسفه غرب مواجه شده است. او در رساله فلسفه اولی یا مابعدالطبیعه به اختصار فلسفه...

Wednesday, April 12, 2017

جایگاه فلسفه در معرفت و عملِ انسان

ریاست فلسفه‌ی کلی بر علوم طبیعی، ریاضی، منطقی و اخلاقی همانا ریاست علمی است که الهی بودن یا الحادی شدن آن را رقم می‌زند. هیچ علمی سکولار نبوده...

Wednesday, April 12, 2017

چیستی و قلمرو فلسفه از دیدگاه علامه شعرانی

چیستی و قلمرو فلسفه، یکی از محورهای فلسفه فلسفه است که در این مقاله، دیدگاه علامه شعرانی تبیین شده و با دیدگاه مکتب‌های فلسفی از جمله مشاء و...

Wednesday, April 12, 2017

معنای زندگی یا هدف زندگی؟ دیدگاهی صدرایی

هر کس که از منزل خودش به جانب خداوند هجرت کند و او را موت فرا گیرد اجرش با خداست. بحثی که در نظر است مطرح شود و در تفکر جدید بسیار مورد توجه...

Monday, April 10, 2017

برهان صدّیقین ملاصدرا

در این نوشتار در نظر است که تبیینی اجمالی از برهان صدّیقین ملاصدرا ارائه شود و سپس نقدهایی که ایمانوئل کانت و دیوید هیوم بر براهین نظری خداشناسی...

Sunday, April 9, 2017

تشکیک

تشکیک، در لغت به معنای در شک انداختن و در گمان افکندن است. در اصطلاح اهل منطق و فلسفه «تشکیک» در برابر «تواطی» قرار دارد (= اشتراک، تواطی) و...

Wednesday, March 29, 2017

رجبعلی تبریزی

تبریزی، رجبعلی (م 1080 ق) متخلص به واحد، فیلسوف، عارف و شاعر ایرانی. از زادگاهش به اصفهان کوچید و در آنجا به تربیت شاگردان پرداخت. وی در حکمت...

Thursday, March 16, 2017

شواهدی از عرفان ابن سینا

اغلب به رسالة العشق، سه داستان تمثیل حیّ بن یقظان، رسالة الطیر و سلامان و ابسال، قصیده‌ی عینیّه و سه نمط آخرالاشارات و التنبیهات، و احیاناً برخی...

Tuesday, January 10, 2017

چکیده‌ی حکمت اشراق

کسانی که در تألّه یعنی حکمت ذوقی فرورفته و به درجات کمال نایل آمده‌اند، اما به حکمت بحثی توجهی نکرده‌اند، امثال ابو یزید بسطامی، ابوالحسن خرقانی،...

Tuesday, January 10, 2017

آیا ابن سینا عارف بود؟

عصر ابن سینا دوران رواج تصوّف در جهان اسلام بود. فرقه‌ی معتزله که مسلمانان عقل‌گرا و به اصطلاح روشن فکر بودند و جماعتی از آنها کرامات اولیاء...

Tuesday, January 10, 2017

چه کسانی به ابن سینا خرده گرفتند؟

عارفان و صوفیان دیگری هم، با اعتراف به عظمت مقام علمی و فرهنگی شیخ تصریحاً یا تلویحاً او را طعن کرده‌اند، و برای نشان دادن نادرستی راه و روش...

Tuesday, January 10, 2017

انتقاد دانش پژوهان کهن به فلسفه‌ی ابن سینا

برخی کسانی که در شمار خرده گیران و منتقدان ابن سینا درآمده‌اند، اطلاق لفظ منتقد و معترض، به معنای متبادر لفظ، بر آنان روا نیست، چرا که آنان دانش...

Tuesday, January 10, 2017

تاریخ فلسفه از آغاز تا سهروردی به روایت شهرزوری

كتابشناسی: ترجمه‌ی نزهة الارواح و روضة الأفراح (تاریخ الحكما)، شمس الدین محمد بن محمود شهرزوری، ترجمه‌ی مقصود علی تبریزی، به كوشش محمدتقی دانش‌پژوه...

Sunday, January 8, 2017

تبیین مساله شر در تفکر استاد جوادی آملی

استاد جوادی آملی، با نگاه مبتنی بر عق و وی به تبیین ماهیت شر و حل آن پرداخته اند. ایشان پس از تبیین مساله شر دو راهکار عدمی بودن شر و احسن بودن...

Saturday, November 26, 2016

مساله شر در الهیات پویشی و حکمت متعالیه

بیشتر مباحثی که در اندیشه های فلسفی و کلامی غرب، درباره مساله شر مطرح گردیده اند، به جنبه ی نظری آن، آنگونه که در ساختار کتاب مقدس بیان شده،...

Saturday, November 26, 2016

ابن سینا و مساله شر

مساله شر برای همگان، اعم از عامی و متخصص، مطرح است و هر کس به گونه ای متناسب با وضعیت فکری و عاطفی خویش به آن می اندیشد و درباره آن می پرسد....

Saturday, November 26, 2016

سهروردی و تحلیل مساله شر

بسیرای زا متکفران مساله شر را نقضی بر وجود خدا تلقی کرده و معتقدند؛ وجود شر خواه قابل پاسخ و حل باشد یا نه، یکی از اشکالات اساسی خداشناسی و نقضی...

Saturday, November 26, 2016

معاد در حکمت متعالیه

تفکر و تدبر در مرگ و زندگی پس از مرگ، بقا یا فنا، تداوم و عدم تداوم زندگی بشر، از مسائلی است که ذهن بشر را از ابتدا به خود مشغول ساخته است. این...

Saturday, August 20, 2016

بحث از صادر اول در حکمت متعالیه

بحث از نخستین موجودی که پا به عرصه وجود نهاد، و یا صادر نخستین، از مباحث بسیار مهم فلسفی است که ریشه در روایات اسلامی دارد. نخستین مخلوق نه تنها...

Saturday, August 20, 2016