نگاهی دیگر به مسئله‌ی امانت در ترجمه

امانت و وفاداری از مفاهیم اصلی ترجمه از آغاز پیدایش آن بوده که در بدو امر فقط محدود به صورت و فرم متن اصلی بوده و ترجمه‌ی لفظی یا تحت‌اللفظی...

Friday, January 19, 2018

ترجمه یا بازنویسیِ متن؟

از آن‌جا که ترجمه در خلأ انجام نمی‌شود، نمی‌تواند فعالیت مجزّایی باشد. ترجمه یک هدف مشخص یا در عین حال مقاصد زیادی دارد و هربار قدرت‌ها و نیروهای...

Thursday, January 18, 2018

مکتب دستکاری در ترجمه متن

مکتب دستکاری شاخه‌ای است از ادبیات تطبیقی که از دهه‌ی70 میلادی به بعد به ویژه در هلند و اسرائیل تکوین یافت. نمایندگان برجسته‌ی آن عبارت‌اند از...

Thursday, January 18, 2018

نظریه اِسکوپوس در ترجمه متن

واژه‌ی skopos به یونانی یعنی قصد و نیّت و هدف. نظریه‌ی اسکوپوس را هانس ‌وِرمِر به همراه کاتارینا رایس در دهه‌ی 70 و 80 میلادی مطرح کردند که با...

Thursday, January 18, 2018

چالش‌های پیش‌روی مترجم

گونه‌شناسی و طبقه‌بندی رده‌شناختی در گروه‌بندی دانش مربوط به هر رشته‌ای اهمیتی پایه‌‌ای دارد و توجه را به موارد خاص محدود می‌کند. انسان معمولاً...

Thursday, January 18, 2018

نخستین کتاب‌های فارسی را برای چه کسانی ترجمه کرده‌اند؟

پرسشی که در عنوان گفتار خود مطرح می‌کنم و تقریباً شبیه به پرسش خانم جولی اسکات میثمی در سال 1999 است، شاید بی تناسب و نابجا به نظر آید، زیرا...

Sunday, November 12, 2017

فارسی‌نویسی در دوره‌ی صفوی

یکی از تحولات ادبی و مذهبی محسوس در دوره صفوی تألیف کتاب‌هایی به زبان فارسی یا ترجمه آنها از عربی بود که این امر متأثر از حرکت تبلیغی دینی بود...

Thursday, October 19, 2017

نگاهی به ترجمه‌ی تاریخ مفصل عرب قبل از اسلام

تاریخ مفصل عرب قبل از اسلام. نوشته‌ی دکتر جوادعلی. ترجمه‌ی دکتر محمدحسین روحانی. جلد اول، کتابسرای بابل، 1367، 474 ص.

Tuesday, April 19, 2016

«بیت الحکمة» و تأثیر آن بر غنابخشی فرهنگ و ادب عربی در عصر اول عباسی

«بیت الحکمة» «بغداد» (218 – 136 هـ.ق) – به عنوان مهم‌ترین کتابخانه در جهان اسلام که اغلب «مأمون» معتزلی را مؤسس آن می‌دانند – در جریان نهضت ترجمه...

Tuesday, April 19, 2016

ترجمه‌ی اشعار کهن فارسی به عربی

شعر فارسی، از اوائل سده‌ی سوم هجری، در قالب عروض عربی سربرآورد، و در ترکیب‌هایی ساده و نسبتاً ابتدایی، و مضامینی گاه بسیار ناپخته این سو و آن‌سو...

Tuesday, April 19, 2016

جانِ پالرمویی

جان پالرمویی، مترجم زبان عربی به لاتینی، در دربار امپراتور فردریک دوم کار می‌کرد. درباره‌ی زندگانی او آگاهی چندانی در دست نیست. چنان که در مقدمه‌ی...

Monday, August 31, 2015

ثابت بن قُرّه، صابی حرّانی

ثابت بن قرّه به فرقه‌ی صابی، که به ستاره پرستان بابلی نسب می رساند، تعلق داشت. چون دین صابیان با ستارگان مربوط بود منجمان و ریاضیدانان بسیار...

Monday, August 31, 2015

صنعت ترجمه در دوران آل بويه

ترجمه صناعتي است که با آن فرهنگ ها با يکديگر تلاقي مي کنند و مردمان با آداب و فرهنگ اقوام ديگر آشنا مي شوند و باعث گسترش اطلاع و آگاهي و ترويج...

Thursday, April 16, 2015

پيدايش ترجمه در ايران

سابقه ترجمه کتابهاي داستاني از حدود سال 1320 خورشيدي به ايران راه يافت. تا قبل از سده ي معاصر کتابي از زباني ديگر به ادبيات داستاني ما وارد نشده...

Monday, January 19, 2015

نهضت ترجمه و تأليف به زبان پارسي

در دوره ي عبّاسي، با هوشياري ايرانيان و تشديد نفوذ عناصر ايراني، حکومت هايي از ميان ايرانيان روي کار آمدند که اجمالاً به معرفي آن مي پردازيم.

Monday, September 22, 2014

سيستم ماشين ترجمه انگليسي به فارسي براي ترجمه ساختارهاي مرکب و پيچيده

امروزه پروژه هاي ترجمه ماشيني با سرعت و دقت خاصي در سرتاسر جهان پيگيري مي شوند اما متأسفانه کشور ما هنوز به طور جدي وارد اين حيطه مهم تحقيقاتي...

Monday, July 14, 2014

معمای نهایی لغت یابی

محققانی که مشغول کار در قدیمی‌ترین کتابخانه‌ی جهان هستند از "چشم‌های الکترونیکی"ای با فناوری پیش رفته در جهت پرده برداری از متون قدیمی نهفته...

Thursday, April 10, 2014

متغیرهای ترجمه

ترجمه از دیرباز در بین جوامع انسانی وجود داشته و از بهترین و سهل ترین ابزارهای غلبه بر موانع زبانی است. جوامع مختلف زبانی از دیرباز به دلایل...

Thursday, February 13, 2014

نظریه ی تأویل و ترجمه ی ادبی

از جمله نظریه های ترجمه که فرآیند ترجمه را زبانشناسی-محور نمی داند، نظریه ی تأویل(la théorie du sens) است که مبانی آن توسط دوبانوی فرانسوی شکل...

Thursday, February 13, 2014

ترجمه های غربی از آثار عربی

طی سده های فرمان روایی مسلمانان (از سده ی دوم تا پنجم) بر بسیاری از سرزمین های غربی، از جمله اسپانیا (اندلس) و بخش هایی از ایتالیا، دانشمندان...

Friday, November 15, 2013