ایمان در تفسیر صدرا

ایمان، گرچه محور مباحث دینی است اما در مباحث تفسیری و کلامی- فلسفی جایگاه خاص خود را دارد و علما باید دیدگاههای مختلف به آن پرداخته‌اند. ملاصدرا...

Saturday, January 16, 2016

حکم روایات اسباب نزول

به نظر بسیاری از دانشوران تنها راه دستیابی به اسباب نزول نقل است و اجتهاد در این‌باره به نحوه‌ی گزینش و اختیار اخبار و روایات مناسب با آیات بازمی‌گردد....

Sunday, January 10, 2016

وضع و جعل در روایات اسباب نزول

گرچه میان مفسران و قرآن‌پژوهان در چگونگی کارآیی اسباب نزول و بهره‌مندی آن در تفسیر اختلافهایی وجود دارد و گاه با تعابیر به ظاهر ناسازگار در اسباب...

Sunday, January 10, 2016

تعدد اسباب نزول، تکرار نزول آیه

محققان علوم قرآنی از دیرباز برای تشخیص سبب نزول آیه، بیش از همه، به نوع تعبیر راوی اهمیت داده‌اند، چراکه پیش‌فرض آنان این است که اجتهاد، در بیان...

Sunday, January 10, 2016

راه دستیابی به اسباب نزول

شناخت قطعی و یقینیِ سبب نزول بسیاری از آیات قرآن همواره آسان نیست به راستی با چه معیاری می‌توان فهمید که سبب نزول فلان آیه این حادثه است یا آن...

Sunday, January 10, 2016

تعبیرهای بازگوکننده‌ی اسباب نزول

تشخیص و فهم روایات اسباب نزول از میان روایات متعددی که آیات را با حوادث و واقعیّتهای گوناگون پیوند می‌دهد، اهمیت زیادی دارد. بیشتر محققان اسلامی...

Sunday, January 10, 2016

اسباب نزول و کشف پیام آیات

با توجّه به این‌که خداوند در قرآن‌کریم برای بیان مقصود خویش، از همان شیوه‌ی عاقلان استفاده کرده است و از سوی شارع منعی برای استفاده از روش عقلا...

Sunday, January 10, 2016

عمومیت لفظ یا خصوص سبب؟

قاعده‌ی «العبرة بعموم‌اللفظ لابخصوص السبب» گو اینکه بیشترین نقش را در مباحث فقهی ایفا کرده و از این روی بیشترین کارآمدی را در آیات احکام داشته،...

Sunday, January 10, 2016

روایات اسباب نزول و مبین‌بودن قرآن

پرسش مورد بحث این است که شناخت حوادث نزول از طریق اخبار و روایاتی که در بسیاری از موارد هم گرفتار ضعف و نااستواری است چگونه می‌تواند شرط اساسی...

Sunday, January 10, 2016

علم مناسبات و اسباب نزول آیات

از جمله مباحث علوم قرآنی علم مناسبات است و در جایی مطرح است که به ظاهر ناپیوستگی در کلام به نظر آید. بقاعی در تعریف علم مناسبات می‌گوید:

Saturday, January 9, 2016

دفع توهم حصر در موارد به ظاهر حصرشده

شافعی گفته است: «چون کفّار، حلال خدا را حرام و حرام خدا را حلال شمرده بودند، و با خدا و رسول او و احکام الهی به مبارزه برخاستند و در برابر قوانین...

Saturday, January 9, 2016

شناخت تاریخ تشریع و دستیابی به حکمت نزول تدریجی

پیش از این بیان شد که بسیاری از آیات در پی تشریع احکام در بستر تاریخی آن زمان بوده است. کتاب الهی که متنی دینی و نصی وحیانی است بی‌شک با توجه...

Saturday, January 9, 2016

فهم راز تشریع و حکمت قانون‌گذاری اِحکام با استفاده از شأن نزول

منظور بازیافت راز حکمت الهی در چگونگی تشریع و قانون‌گذاری است، بدین‌معنی که از این رهگذر درمی‌یابیم که فلان حکم و تشریع بر اساس چه نیاز و الزامهایی...

Saturday, January 9, 2016

رفع ابهام از چهره‌ی مفاهیم آیات با دانستن شأن نزول

اسباب نزول می‌تواند نقاب اشکال و ابهام از چهره‌ی معنا و مقصود، بیفکند. البته این فایده با مطلب پیشین هم‌جهت است و سیوطی، لطفی صباغ، ابوشبهه (1)...

Saturday, January 9, 2016

فهم صحیح آیه در پرتو شناخت اسباب نزول

از طریق اسباب نزول می‌توان بر معنا و مقصود آیه‌ها و سوره‌ها دست یافت. قبلاً سخن ابن‌تیمیه و ابن‌دقیق‌العید را در این‌باره گزارش کرده‌‎ایم.

Saturday, January 9, 2016

بررسی نظر مخالفانِ تأثیرِ اسباب نزول در فهم قرآن

سیوطی نوشته است: «برخی بر این باورند دانستن اسباب نزول فایده‌ای ندارد، به دلیل اینکه اسباب نزول نوعی تاریخ است» سیوطی نامی از معتقدان این نظریه...

Saturday, January 9, 2016

اهمیت شناخت اسباب نزول از نگاه دانشمندان

پس از صحابه و تابعین صاحب‌نظران علوم قرآنی نیز درباره‌ی لزوم توجه به اسباب نزول نوشته‌اند:

Saturday, January 9, 2016

اسباب نزول، شأن نزول، فضای نزول

از اسباب نزول گاه به شأن نزول نیز تعبیر می‌شود. آقای معرفت میان این دو تعبیر تفاوت قائل شده است. وی در بیان تفاوت این دو، شأن نزول را عام‌تر...

Saturday, January 9, 2016

قرآن‌پژوهان و اسباب نزول

دانشمندان علوم اسلامی، سبب نزول را حادثه‌ای می‌دانند که همزمان با آن یا اندکی پس از آن آیه یا آیاتی در گزارش آن رویداد نازل شده باشد.

Saturday, January 9, 2016

تفسیر و انواع روش‌های آن

به گفته محققین، تفاوتی عمده و اساسی بین روش تفسیری و رویکرد تفسیری وجود دارد. آیت‌الله جعفر سبحانی به این تفاوت اشاره نموده و این‌گونه متذکر...

Saturday, January 2, 2016