اولين شکوفه هاي تصوف و عرفان در فرهنگ اسلامي

منظور ما مرحله اي است که در آن به وسيله ي اشخاص مختلف، برخي از اصول و فروع تصوّف مطرح شده است، اما تصوّف و عرفان اسلامي چه در مقام نظر و چه در...

Thursday, January 1, 2015

زمينه هاي پيدايش عرفان و تصوف در ميان مسلمانان

ابن سينا در اوّل نمط نهم اشارات، سه عنوان عابد و زاهد و عارف را به صورت تکاملي در طول هم قرار داده است؛ به اين معنا که عابد را کسي مي داند که...

Wednesday, December 31, 2014

تشابه برخي مکاتب عرفاني با تصوف و عرفان اسلامي

اديان و مکاتب يونان باستان عناصري از عرفان را در بر دارد. در کيش « باکوسي » و آيين و تعاليم « ارفئوسي »، مکتب فيثاغوريان و تعاليم کساني چون اگزنوفانس...

Wednesday, December 31, 2014

مقايسه ي تصوف و عرفان اسلامي با مکاتب هندي

در اين بررسي نخست موارد تشابه، سپس زمينه هاي اقتباس را شناسايي کرده آن گاه با بيان اختلافات و تفاوت ها به نقد و ارزيابي مي پردازيم.

Wednesday, December 31, 2014

تشابه تصوف و عرفان اسلامي با مکتب نوافلاطوني

مکتب نوافلاطوني در اسکندريّه بر اساس ترکيبي از تعاليم افلاطون و حکماي ديگر از يونان و ايران و هند، به وسيله ي « آمونياس ساکاس » بنيان گذاري شد....

Wednesday, December 31, 2014

کاوشي در اشتقاق و پيدايش عنوان صوفي

لازم است که از باب شرح اسم، به آراي مختلف در مورد وجه تسميه و اشتقاق کلمه « صوفي » نظري داشته باشيم. نظريات گوناگون در اين باره عبارت اند از:

Wednesday, December 31, 2014

شباهت هاي تصوف و عرفان اسلامي با مسيحيت

بر اين عقيده ايم که زمينه و سرچشمه ي عمده و اصلي پيدايش تصوّف و عرفان اسلامي، تعاليم مکتب اسلام است.

Wednesday, December 31, 2014

استحسان در ميان اهل تصوف و عرفان

از ديرباز صوفيّه به صورت فرقه و گروه مشخص و ممتازي درآمده با شعارها و علائم مخصوص شناخته مي شدند. اين مسائل اختصاصي از طرفي به وحدت و يگانگي...

Wednesday, December 31, 2014

عناصر و اصول اساسي عرفان

اين که وحدت در عرفان اسلامي، عنصر و عاملي اساسي است، جاي ترديد نيست. وقتي جنيد ( متوفا 298 هـ ) اين حديث را که: « کانَ اللهُ وَ لَم يَکُن مَعَهُ...

Wednesday, December 31, 2014

عرفان در مقايسه با مکتب هاي فکري ديگر

منظور ما از مکتب هاي فکري، مکاتب موجود در قلمرو تفکرات اسلامي است. با گسترش تحقيقات عقلي، از قرن دوم تا قرن ششم هجري. عملاً چهار دسته و گروه...

Wednesday, December 31, 2014

تعريف عرفان، تصوف و زهد

تصوّف و عرفان، مفهوم کلّي و عامي است که بر مصاديق گوناگوني اطلاق شده است. بنابراين در تعريف عرفان و نيز در ردّ و قبول آن نبايد از خصوصيات مصاديق...

Wednesday, December 31, 2014

امام رضا (ع) و جريان تصوف و عرفان (2)

از آنجا که شايد اتصال معروف کرخي بدان حضرت عليه السلام اساسي ترين مجال را در بحث از پيوند امام عليه السلام با جريان تصوف فراهم مي سازد، لذا بحث...

Tuesday, December 30, 2014

امام رضا (ع) و جريان تصوف و عرفان (3)

تقيه ي امام رضا عليه السلام در مقابل مأمون و پذيرش ولايت عهدي او، به فعل ملامتيان شباهت دارد؛ زيرا ملامتيان از مريدان خود مي خواهند که عبادات...

Tuesday, December 30, 2014

امام رضا (ع) و جريان تصوف و عرفان (1)

پيدايي جريان تصوف و عرفان در اسلام، با ظهور نهضت علمي از سوي امامان شيعه همراه بود. هم زمان با آغاز شکل گيري مکتب تشيع، که در پي تلاش صادقين...

Tuesday, December 30, 2014

راندگان

ابليس مي گويد:« اين جرم نگر كه با من مسكين كرد: خود خواند و خود راند!»( عين القضات، تمهيدات).

Saturday, December 20, 2014

دو راهه ي بزرگ

عارف سالك پس از گذراندن مقامات و منازل سلوك و پس از رسيدن به نخستين درجات فنا باز هم گرفتار حجاب و هجران مي گردد. او پس از بازگشت مجدد به خويشتن...

Saturday, December 20, 2014

خلع بدن يا زايش ديگر

سالك در يك تجربه ي بزرگ و شگفت انگيز، براي نخستين بار در حال آگاهي و هوشياري خويش، جدايي روح از بدن را تجربه مي كند. اين تجربه را خلع بدن مي...

Saturday, December 20, 2014

بسط و شطح

وقتي كه سالك در آستانه ي وصال قرار مي گيرد، خود را در اوج كاميابي و توانايي احساس مي كند. او اين احساس را نمي تواند پنهان كند. لذا هم در حركات...

Saturday, December 20, 2014

در تاب و تب وصال

سالك عاشق در سوداي سلوك و در بده و بستان هاي پس از مراحل رضا و صبر و استقامت، آماده حضور و ديدار مي گردد. مژده ها و پيش درآمدهاي حضور و ديدار...

Saturday, December 20, 2014

جلوه و جدايي

يكي از مشكلات سلوك كه در مراحل فنا بيشتر جلوه مي نمايد « ناز » معشوق است. ناز معشوق هميشه هست، اما هرچه عاشق به او نزديك تر شود، اين ناز را بيشتر...

Saturday, December 20, 2014