ریشه‌های تکبر

یکی از مطالب بسیار مهم در بحث کبر، ریشه‌شناسی این رذیله‌ی اخلاقی است. در نگاهی کلی می‌توان ریشه‌های این رذیله را به دو بخش عوامل درونی و عوامل...

Sunday, May 13, 2018

پیامدهای تکبر

اکنون که با کلیاتی درباره‌‌ی تکبر و همچنین نشانگان شناختی، هیجانی و رفتاری این رذیله آشنا شدیم، هنگام آن است که به بررسی پیامدهای تکبر بپردازیم....

Saturday, May 12, 2018

نشانگان تکبر

تکبر همچون بسیاری از صفات شیطانی، از نقطه‌ای بسیار کوچک و کم اهمیت آغاز می‌شود و اگر اصلاح نگردد، خطرها و آثاری شوم در پی خواهد داشت. با توجه...

Friday, May 11, 2018

از خداوند متکبّر تا تکبر بنده!

«کبر عبارت است از حالتی که آدمی خود را بالاتر از دیگری ببیند و معتقد شود که بر غیر برتری و رجحان دارد». همان‌گونه که از این تعریف برمی‌آید، لازمه‌ی...

Thursday, May 10, 2018

عقل بیمار شده و بد مستی‌های پنج‌گانه‌ی پیامدش

کسی را که عقلش محجوب گشته، می‌توان بسان فردی مست دانست که عقل از کف داده است. امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) فرموده‌اند:

Wednesday, May 2, 2018

حجاب دنیادوستی مایه‌ی فساد عقل است

دوستیِ دنیا، از حجاب‌های مهم و غفلت‌زای عقل است. آدمی در لحظه لحظه‌ی روزگار عمر، به یادآوری این نکته اساسی نیاز دارد. بهترین تذکار و تنبیه در...

Wednesday, May 2, 2018

حجاب بیکاری، مایه‌ی نقصان عقل است

زیاده‌طلبی حجاب عقل است، اما این بدان معنا نیست که انسان ایام عمر خویش را به بیکاری و بطالت بگذراند. «زیاده‌خواهی» حجاب عقل است و عقلاً مذموم....

Wednesday, May 2, 2018

حجاب خودرائی، مایه‌ی حماقت عقل است

از مصادیق عُجب، عُجب به عقل و علم خویشتن است که در پی خود، استبداد به رأی را همراه می‌آورد. یعنی شخص، عقل و علم خود را در میان عالمان و عاقلان...

Tuesday, May 1, 2018

حجاب کبر، مایه‌ی آفت عقل است

کبر یعنی خودبزرگ‌بینی و برتر دیدن خود نسبت به دیگران، به واسطه‌ی دارا بودن کمالات یا انجام کارهای نیک. کبر، هر کسی را تهدید می‌کند و از همه بیشتر،...

Tuesday, May 1, 2018

حجاب عُجب، مایه‌ی تباهی عقل است

عُجب یعنی: خوش آمدن و خشنودی از خود. اصلی‌ترین منشأ عُجب، آن است که انسان در حسنات خود، توفیق الهی را دخیل نداند و فقط خود را ببیند. عاقلی که...

Tuesday, May 1, 2018

کثرت لهو، حجاب عقل است

«لهو» در لغت به معنی سرگرمی و مشغول شدن به چیزی و غافل شدن از غیر آن است: «لهو، چیزی است که بدان سرگرم می‌شوی و با آن بازی می‌کنی و تو را مشغول...

Monday, April 30, 2018

امل (آرزو) حجاب عقل است

امل یعنی امید و آرزو. امل می‌تواند ممدوح یا مذموم باشد؛ بسته به آنکه به چه چیزی تعلق گیرد. آن املی نکوهیده است که به امور واهی و غیر واقعی نظیر...

Monday, April 30, 2018

حجاب غضب، مایه‌ی زوال عقل است

در روایات فراوان، غضب را به همراه شهوت، باعث زوال عقل دانسته‌اند. امام امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) فرموده‌اند:

Monday, April 30, 2018

لفظ عشق در احادیث

در اینجا روایاتی را بررسی می‌کنیم که مشتقّات لفظ عشق در آن‌ها به کار رفته است. امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) می‌فرمایند: «سُبْحَانَکَ خَالِقاً وَمَعْبُوداً،...

Sunday, April 29, 2018

آیا عشق قابل توصیه است؟

آیا اساساً عشق به معنای محبت شدید، امری قابل توصیه است یا خیر؟ عرفا گفته‌اند: عاشق با معشوق به اتحاد می‌رسد و هرچه عشق خالص‌تر، اتحاد قوی‌تر....

Sunday, April 29, 2018

بحثی درباره‌ی «عشق»

عشق، امری طبیعی است که خداوند در نفوس بیشتر امت‌ها آن را نهاده است. لذا حکمت‌ها و مصلحت‌هایی بر آن مترتّب می‌گردد، خصوصاً وقتی که مبدأ و سرآغازی...

Sunday, April 29, 2018

حجاب هوی و شهوت جنسی برای عقل

هوی یعنی میل و شهوت. طبیعت انسان به گونه‌ای سرشته شده که به پاره‌ای از شؤون دنیا و بهره‌مندی‌های آن تمایل و کشش دارد. همین کشش از سویی و اوامر...

Saturday, April 28, 2018

طاعت رب و جهاد با نفس، حال همیشگی عاقل

سزاوار است که عاقل در هر حالی، از طاعت پروردگارش و جهاد با نفس خود، خالی نباشد.

Saturday, April 28, 2018

عاقل برای معادش عمل می‌کند

شایسته است که عاقل برای معاد عمل کند، و پیش از رفتن جانش و فرارسیدن مرگش (2) بر توشه بیفزاید.

Saturday, April 28, 2018

دنیا و آخرت در نگاه عاقل

عاقل، کسی است که نسبت به دنیای پست و از بین رفتنی، زهد می‌ورزد (به آن دل نمی‌بندد) و نسبت به بهشت گرانقدر پاینده‌ی بلند مرتبه رغبت می‌ورزد (دل...

Friday, April 27, 2018