«بحر» در اصل به معنای وسعت و گسترده بودن است و به همین جهت بر دریا، بحر اطلاق شده است. نیز به شتری كه ده بار زاییده بود، بحیره می‌گفتند؛ زیرا در گوش آن شكاف وسیعی ایجاد می‌كردند و در سوار شدن و حمل بار...

«بأس» در لغت به معنای عذاب، قوت و دلیری در جنگ، نیازمندی شدید و ترس است، و در جمله «رجلٌ ذو بأس» به معنای انسان شجاع است. «بأساء» اسم برای جنگ، مشقت و ضرر است.

«ایمان» از ماده «امن» دارای دو معنای اصلی است: 1. امانت كه ضد خیانت است؛ 2. تصدیق. به اعتقاد فیومی «اَمِنَ» در وزن و معنا مانند «سلم» است، یعنی به سلامت ماند و در اصل به معنای آرامش است. این كلمه متعدی...

ابن فارس می‌نویسد: اهلِ مرد همسر و زوجه اوست و تأهل به معنای همسردار بودن است. نیز اهل رجل نزدیك‌ترین فرد به وی است و اهل بیت ساكنان خانه‌اند و اهل اسلام به معنای متدینان به اسلام است و جمع اهل اهلون است.

كلمه «اولی» برگرفته از ماده «ولی» به معنای سزاوارتر و نیز تهدید و به معنای نزدیك شدن زمان هلاكت است. جوهری پس از نقل معنای اخیر از اصمعی می‌نویسد: ثعلب گفته است كسی برای كلمه اولی معنایی بهتر از آنچه اصمعی...

اواب» صیغه مبالغه از ماده «اوب» به معنای توبه و بازگشت از گناه است. فرق آن با رجوع این است كه كاربرد «اوب» در بازگشت خاص است، آن هم در موجودات دارای حیات و اراده؛ ولی رجوع اعم است.

«انّی» در لغت به معنای أین، متی و كیف آمده و نیز در شمار ظروفی است كه دارای جزاست: همانند «انّی تأتنی آتك»: هر زمان كه نزد من بیایی من نیز نزد تو خواهم آمد. طریحی می‌نویسد: انّی در موارد مكان، شرط است...

«اناث» جمع «انثی»، مقابل جنس مذكر از موجودات است و در اصل به معنای نرمی و دوری از صلابت و درشتی است. به همین دلیل هم جنس زن، انثی نامیده شده است؛ زیرا از مرد نرم اندام‌تر است.

خداوند متعال برای مردان و زنانی كه مرتكب زنا شوند، احكام خاصی را مقرر كرده است. در یكی از آیات برای زنان شوهردار كه آلوده به زنا شده‌اند، قبل از بیان حد تازیانه و رجم، به صورت موقت و محدود حكم حبس ابد...

«امر» ‌به معنای «شیء» و جمع آن «امور» است. همچنین به معنای «طلب» و جمع آن «اوامر» است. ابن فارس در مقاییس می‌نویسد: امر دارای پنج معنای اصلی است: 1. به معنای شیء كه جمع آن امور است؛ 2. امر ضد نهی به معنای...